Биология ғылымының салалары Тірі табиғаттағы өзгерістер жиынтығын зерттейді: Биология
жүктеу/скачать 0,51 Mb.
|
Áèîëîãèÿ ?ûëûìûíû? ñàëàëàðû Ò³ð³ òàáè?àòòà?û ?çãåð³ñòåð æèûíòû?û
| Өсімдіктердің өсімді мүшелері
Өсімдік мүшелері бөлінеді: Өсу және көбею мүшелеріне Өсімдіктердің вегетативті (өсімді) мүшелері:Тамыр, сабақ, жапырақ, өркен Өзіне тән құрылысы бар, белгілі бір қызмет тақаруға бейімделген ағзаның бір бөлігі: Мүше Ұлпалардың жиынтығынан түзіледі: Мүше Өсімдік мүшелері құрайтын екі түрлі жүйе: Өркендер мен тамырлар жүйесі Тамыр. Тамырдың түрөзгерістері Өсімдіктің жер асты мүшесі: Тамыр Тамырдың қызметі: Қоректік затты қорға жинайды, топыраққа берік орналастырады, су,минералды тұзды сабаққа өткізеді, көбеюге қатысады Өсімдіктің тамыр арқылы топырақтан сіңіретіні: Су, минералды тұздар Тамырлар шығу тегіне қарай бөлінеді:Негізгі, жанама, қосалқы Тұқымның ұрық тамыршасынан дамитын тамыр: Негізгі Төмен қарай бағытталып,топыраққа тереңдей беретін тамыр:Негізгі Негізгі тамырданжан-жағына таралып, топырақтан қоректік заттарды соруға қатысатын тамыр: Жанама Сабақ пен жапырақтан өсіп шығатынтамыр: Қосалқы Өсімдіктің топыраққа берік орнығып, қоректенуін күшейтетін тамыр: Қосалқы Өсімдікте болатын әр түрлі тамырлардың жиынтығы: Тамырлар жүйесі Тамыр жүйесі бөлінеді:Кіндік,шашақ Кіндік тамыр жүйесіне кіреді: Негізгі, жанама Кіндік тамыр жүйесіндегі өте тез жетілетін бөлігі:Негізгі Дамуының алғашқы сатысында сабаққа қарағанда тезірек ұзарады: Тамыр Дамуының алғашқы сатысында тамырдың сабаққа қарағанда тез өсу себебі: Суды терең қабатынан сорады Кіндік тамыр жүйесі бар өсімдіктер: Асқабақ, қауын, күнбағыс, асқабақ,жоңышқа Негізгі тамыры айқын байқалатын өсімдік: Асқабақ, бақбақ Негізгі тамыры ерекше білінетін өсімдік: Жолжелкен Негізгі тамыры нашар дамып, жуандамай басқа тамырлармен бірдей өседі: Шашақ тамыр Негізгі тамыры болмайтын тамыр жүйесі:Шашақ Шашақ тамырлы: Бидай, самырсақ, пияз Тамыр бөлімдеріне жатады: Бөліну,өсу, сору, өткізу Тамыр бөліміне кірмейді:Тамыр оймақшасы Тамырдың ең ұшын жауып тұратын:Тамыр оймақшасы Тамыр оймақшасы жасушалары:Тірі болады, шырышты зат бөледі Тамыр оймақшасының қызметі:Қорғаныш Тамырдың топырақтағы қозғалысын жеңілдетеді:Тамыр оймақшасы Тамырдың бөліну аймағының орналасуы:Тамыр оймақшасының ішінде Тамырдың жасушалары ұдайы бөлініп басқа бөлімдерінің қалыптасуына себепші болатын аймағы: Бөліну Бөліну аймағының қызметі: Басқа бөлімдердің қалыптасуы, оймақша түзу Тамырдың бөліну аймағының ең сыртқы қабатындағы жасушалардан түзіледі: Тамырдың мөлдір өңі мен оймақшасы Тамырдың бөліну аймағының ортанғы қабатынан түзіледі:Алғашқы қабық Тамырдың бөліну аймағының ішкі қабатынан түзіледі: Орталық цилиндр Жасушалары бөлінбей,ұзыннан созылып ұзаратын тамыр бөлімі:Өсу аймағы Тамырдың сору бөлімінің орналасуы:Өсу аймағының үстінде Өсу бөлімінен кейінгі орналасқан, қалың түктері бар бөлік: Сору Өсімдік тамырының сыртқы жасушаларының ұзын өсіндісінің атауы: Түктер Жұқа қабықшасы, цитоплазмасы, ядросы және вакуоль бар жеке ұзын жасуша: Түк Тамырдың сору бөлігінің түктерінің қызметі:Тірек, су мен еріген минералды тұздар сору Минералды заттар мен суды сору және тірек қызметін атқаратын тамырдың: Сору аймағы Тамырдың түктері болмайтын,жанама тамырлары дамитын бөлімі:Өткізу Тамырдың минералды заттармен суды тамырдан сабаққа, сабақтан басқа мүшелерге өткізетін аймағы: Өткізу аймағы Тамырдың қарқынды өсу мезгілі:Көктемде Өсімдіктің тамырынан сабаққа судың көтерілу себебі: Тамыр қысымы Өсімдіктердің тамыры өте тереңге кететін аймақ: Шөлді Тамырға топырақтың құрамындағы ауа қажет: Тыныс алу үшін Тамыр тыныс алу кезінде сіңіретіні: Оттегі Өсімдік мүшелерінің әр түрлі жағдайға түрін өзгерту арқылы бейімделуі: Түрөзгеріс (метаморфоз) Өсімдіктердің негізгі тамырының жасушаларында қорға жиналып, жуандап, түрін өзгертетін тамыр: Жемтамыр Жемтамырдың түйнек тамырдан айырмашылығы:Қоректік заттар тек негізгі тамырға жиналады Жемтамырлы өсімдіктер:Қызылша, сәбіз, шомыр,шалғам,ақжелкек,тарна,шашыратқы Паразиттік тіршілік ететін өсімдік тамырлары: Емізік тамыр Топырақта болмайтын,өсімдікке инеше қадалып тұратын тамыр түрі:Емізік тамыр Емізік тамырға жататын өсімдіктер: Арамсояу, сұңғыла Тропиктік ормандарда өсетін ағаштарда болатын қосалқы тамыр:Тіреу Қосалқы тамырының саны көбейіп, жуандайтын тамыр:Тіреу Тіреу тамырға жатады:Үнді фикусы, баньян Тіреу тамыр: Қосалқы тамыр Тыныс алу қызметін атқаратын тамыр:Ауа тамыры Оттегі жоқ, батпақты, сазды жерлерде өсетін өсімдік тамыры түрі:Ауатамыр Ауа тамыр:Мангр ағашы,монстера,айұрық (плюш),сауыр (кипарис),сүйсін (орхидея) Түйнекті тамырлары бар өсімдіктер:Нарғызгүл(георгин),батат,шырыш,таушымылдық Өсімдіктердің топырақтан қоректенуі: Минералды қоректену Минералды қоректену:Өсімдіктің тамыры арқылы керекті элементтерді сіңіруі Үстеп қоректендіру: Топыраққа тыңайтқыш шашу Топырақты құнарландыру үшін қажет:Тыңайтқыштар Минералды тыңайтқыштар: Азот, фосфор, калий, күл Минералды тыңайтқыштарға жататындар: Селитра Топырақты құрғақ тыңайтқанда қосылатын:Күл Күл: Калий тыңайтқышы Азотты тыңайтқыштары: Сабақтар мен жапырақтардың өсуін күшейтеді Өсімдікке азот жетіспесе: Өте баяу өседі, жапырағы бозарып, жанама бұтағы дамымайды, бидайдың түптенуі баяулап, төменгі жапырақтары сарғайып, қызарады да, қурап қалады Азот әсер ететін қырыққабаттың мүшелері: Жапырақ пен сабағы Жасуша қабықшасын түзуге қажетті элемент:Фосфор Егер өсімдікке фосфор жетіспесе, онда: Жемістің түзілуі баяулап, салмағы кемиді Тамырдың,пиязшықтың,түйнектің өсуін тездететін:Калий Топырақта жеткіліксіз болғанда өсімдікт өте аласа болып өседі:Калий Жапырақ пен сабақтың дамуына,тірек ұлпасының жетілуіне қажетті элемент:Калий Картопқа ерекше көп қажет тыңайтқыш:Калий Картоптың түйнегіне қажетті тыңайтқыштар: Фосфор,калий Органикалық тыңайтқыш:Қи, шымтезек, қарашірік, құс саңғырығы Органикалық тыңайтқыштарды топыраққа себетін тиімді мезгіл: Күзде Топыраққа күзде себілетін тыңайтқыш: Суперфосфад Топыраққа күзде шашады:Көңді,қарашірікті Көңді топыраққа күзде шашу себебі: Шіруі үшін Органикалық тыңайтқыштардың ішінде көбірек қолданылатыны: Көң, қарашірік Ең маңызды органикалық тыңайтқыш: Көң(қи) Көңнің құрамында болатын заттар:Азот,фосфор,калий жүктеу/скачать 0,51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|