Биология пәні бойынша мектеп оқушыларын олимпиадаға дайындау жоспары
жүктеу/скачать 419,5 Kb.
|
Олимпиада оқушылармен жұмыс
| Соңғы жабындық ұлпа.Алғашқы жабындық ұлпа өсімдіктердің денесінде мәңгі қалып қоймай,өсімдіктің жасының артуына байланысты түлеп түсіп,оның орнына соңғы жабындық ұлпа.Негізгі соңғы жабындақ ұлпалар мыналар: 1)тоз немесе перидерма; 2)қыртыс.
Тоз (перидерма) ағаштардың бұтақтарын, көп жылдық шөптесін өсімдікте сабағының негізің, тамырдың ескі көліктерін,жер асыты тамырсабақтарын, түйнек тамырларын, кейбір өсімдіктер жемісінің сыртын қаптап тұрады.Перидерма клеткалары қат-қабат тығыз орналасқандықтан, шамадан тыс жылуды, газды микроорганизмдерді ішке жібермейді, судың булануын азайтады. Перидерма ф е л л о г е н деп аталыатын соңғы жабындық ұлпаның жетілуінен пайда болады. Осімдіктердің түріне байланысты фелоген әртүрлі жолмен жетіледі. Фелоген кейде эпидермадан төмен жатқан парихималық клеткалардын пайда болады. Мысалалы шие (Cerasus Luss) қара өрік (Prunus Mill),мойлы (Padus Mill) және ырғайда. Кейде эпидермис клеткаларынан алмұрт, шетен, шәңгіш, тал. Қабықтың терең қабаттарында флоэмадан жетілген түрлері де бар. Перидерма күрделі ұлпа, ол құрылысы, атқаратын қызметі әртүрлі типтерден тұрады. Ондай ұлпалар мыналар Феллема және тоз Феллоген немесе тоз камбийі Феллодерма немесе перидерма паренхимасы. Тоз камбийі немесе феллоген клеткаларының тангетальды бөлініп жіктелуінен сыртқа қарай феллема, ішке қарай феллодерма клеткаларары пайда болады. Феллема көп қатарлы, феллодерма клеткалары пайда болады. Феллоген клеткаларының бөлінуінен пайда болған тоз клеткалары алғашқы кезде құрамында целлюлоза бар жұқа қабықты тірі клеткалардан тұрады. Клетка қабықшасына біртіндеп суберин және өсімдік балауызы қабаттарының кезектесіп орналасуынан бұл қабықша тозданады, сөйтіп тірі клеткалар өлі клеткаларға айналады. Феллодерманың қызметі феллогенді қоректендіру. жүктеу/скачать 419,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|