Оқыту мақсаттары 10.2.4.4 Аллельді және аллельді емес гендердің өзара
әрекеттесуін салыстыру
10.2.4.5 Мутагенез себептерін және мутация түрлерін
зерттеу
10.2.4.6 Хромосомалар санының ауытқуымен байланысты
адамның хромосомдық ауруларын (аутосомдық
және жыныстық) сипаттау
Бағалау критерий Білім алушы
Аллельді және аллельді емес гендердің өзара
әрекеттесуін салыстырады
Мутагенездің себептерін мен мутацияның типтерін
түсіндіреді
Хромосомалар санының ауытқуымен байланысты
ауруларға берілген есептерді шығарады және
түсіндіреді
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
Аллельді және аллельді емес гендердің түрлерін және маңызын сызбада түсіндіріңіз.
Қалып қойған ұяшықтарды толтырыңыз.
-
№
|
Мутацияның типтері
|
Сипаттамасы
|
1
|
|
Хромосоманың құрылымы
|
|
|
өзгереді
|
2
|
Гендік мутация
|
|
|
|
|
3
|
|
Хромосоманың санының өзгеруі
|
|
|
|
A, B, C, D cуреттерін пайдалана отырып, мутагенездің туындау себептерін атаңыз және түсіндіріңіз.
А. B. C. D.
_____________________________________________________________________________
Дені сау ерлі зайыптылардың отбасында дальтонизмнің белгісі бар бір бала мен дені сау қыз бала дүниеге келген. Осы аталған адамдардың барлығының генотиптерін анықтаңыз.
Гемофилиямен ауыратын ер адам әкесі гемофилик дені сау әйелге үйленген. Осы отбасында сау балалардың дүниеге келуі мүмкін бе?
Бағалау критерийі
|
Тапсырма
|
|
Дескриптор
|
|
Балл
|
|
|
№
|
Білім алушы
|
|
|
|
Аллельді
|
және аллельді
|
1
|
аллельді және аллельді емес гендердің
|
2
|
емес гендердің өзара
|
|
өзара әрекеттесуінің түрлерін атайды;
|
|
әрекеттесуінің
|
|
аллельді және аллельді емес гендердің
|
2
|
айырмашылықтарын
|
|
өзара
|
әрекеттесуінің
|
түрлерінің
|
|
түсіндіреді
|
|
маңызын түсіндіреді;
|
|
|
Мутагенездің себептерін
|
2
|
мутация түрлерін анықтайды;
|
1
|
мен
|
мутацияның
|
|
|
|
|
|
|
типтерін түсіндіреді
|
|
|
|
|
|
сипаттамасын жазады;
|
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
3
|
мутагенездің туындау себептерін атайды;
|
1
|
|
|
|
мутагенездің
|
туындау
|
себептерін
|
1
|
|
|
|
түсіндіреді;
|
|
|
|
Хромосомалар санының
|
4
|
хромосомалар
|
санының
|
ауытқуымен
|
1
|
ауытқуымен байланысты
|
|
байланысты
|
ауруларға
|
берілген
|
|
ауруларға
|
берілген
|
|
есептерді ығарады;
|
|
|
есептерді
|
шығарады
|
|
хромосомалар
|
санының
|
ауытқуымен
|
1
|
және түсіндіреді
|
|
байланысты ауруларды түсіндіреді;
|
|
|
|
5
|
хромосомалар
|
санының
|
ауытқуымен
|
1
|
|
|
|
байланысты ауруларға берілген
|
|
|
|
|
есептің шартын жазады;
|
|
|
|
|
|
есепті шығарады.
|
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Барлығы
|
|
|
|
|
|
|
12
|
Тұқымқуалушылық пен өзгергіштік заңыдылықтары бөлімі бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні __________________________________________
Бағалау критерийі
|
|
|
|
|
|
|
Оқу жетістіктерінің деңгейі
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Төмен
|
|
|
Орташа
|
|
|
|
Жоғары
|
|
Аллельді
|
және
|
аллельді
|
емес
|
Аллельді
|
және
|
аллельді
|
емес
|
Аллельді
|
және
|
аллельді
|
емес
|
Аллельді
|
және
|
аллельді
|
емес
|
гендердің өзара әрекеттесуінің
|
гендердің
|
өзара
|
әрекеттесуінің
|
гендердің
|
өзара
|
әрекеттесуінің
|
гендердің
|
өзара
|
әрекеттесуінің
|
айырмашылықтарын
|
|
түрлерін атауда қиналады
|
|
түрлерін
|
атауда
|
қателіктер
|
түрлерін атайды
|
|
|
түсіндіреді
|
|
|
|
|
|
|
|
жібереді
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Мутагенездің себептерін
|
мен
|
Мутагенездің
|
себептерін
|
мен
|
Мутация
|
түрлері
|
мен
|
Мутагенездің
|
себептерін
|
мен
|
мутацияның
|
типтерін
|
мутацияның
|
типтерін түсіндіруде
|
сипаттамасын
|
|
анықтауда,
|
мутацияның
|
типтерін
|
дұрыс
|
түсіндіреді
|
|
|
қиналады
|
|
|
|
|
мутагенездің туындау себептерін
|
түсіндіреді
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А, В, С, D атауда және
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
түсіндіруде қателіктер жібереді
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Хромосомалар
|
санының
|
Хромосомалар
|
санының
|
Хромосомалар
|
|
санының
|
Хромосомалар
|
|
санының
|
ауытқуымен
|
байланысты
|
ауытқуымен байланысты ауруларға
|
ауытқуымен
|
байланысты
|
ауытқуымен
|
|
байланысты
|
ауруларға
|
берілген есептерді
|
берілген есептерді шығарады және
|
ауруларға
|
берілген
|
есептерді
|
ауруларға
|
берілген есептерді
|
шығарады және түсіндіреді
|
түсіндіруде қиналады
|
|
шартын
|
жазуда,
|
шығаруда
|
шығарады және түсіндіреді
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
қателіктер жібереді
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Эволюциялық даму Селекция негіздері. Тірі ағзалардың алуантүрлілігі бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Достарыңызбен бөлісу: |