3-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу Ұзақтығы – 40 минут Балл саны - 30 Тапсырмалар түрлері: КТБ - Көп таңдауы бар тапсырмалар;
ҚЖ - Қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар; ТЖ - Толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.
Жиынтық бағалаудың құрылымы Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Нұсқа 14 тапсырмадан тұрады: оның 3 көп нұсқалы жауаптан таңдайтын сұрақтар, 5 қысқаша және 6 толық жауап беруді талап ететін тапсырмалар. Тапсырмаларда суреттер, кестелер, диаграммалар, графиктер ұсынылады.
Мысал сұрақтар және балл қою кестесі «Биология» пәні бойынша 3-тоқсанға арналған жиынтық бағалау тапсырмалары 1. (а) Қоңыз бен иттің зәр шығару мүшелерін анықтаңыз.
Қоңыз
Ит
A)
Антенналды бүйрек
Несепағар
B)
Бүйрек
Қуық
C)
Мальпигий түтігі
Бүйрек
D)
Иірім каналдары
Метанефридиялар
[1]
(b) Амеба мен құстың зәр шығару мүшелерін атаңыз.
_____________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________ [2] 2. Суретті қарастырыңыз.
А В
(а) Бұл тәжірибелер қандай үдерісті зерттеу үшін қойылған.
_____________________________________________________________________________
[1]
(b) Өсімдіктердің оттегі мен суды бөліп шығарудағы маңызын түсіндіріңіз.
_____________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________
[2]
3. Жалған аяқтармен қозғалатын жануарды атаңыз?
А) амёба
акула
мысық
тышқан
[1]
Суретте әртүрлі қаңқа түрлері бар жануарлар көрсетілген.
А В С
Қай жануарға сыртқы қаңқа тән екенін анықтаңыз.
_____________________________________________________________________________
[1]
Суретте өсімдіктің жарыққа әсерін тексеру үшін жүргізілген тәжірибе көрсетілген. Бір өсімдік – түссіз қорапшаға, екінші өсімдік – тек бір жағында түссіз көзшесі бар қорапшаға салынған.
(а) Төмендегі суретке күтілетін зерттеу нәтижесінің сызбасын салыңыз.
А – түссіз қорапша В – түссіз көзшесі бар қорапша
[1]
(b) Түссіз көзшесі бар қорапшадағы күтілетін зерттеу нәтижесін сипаттаңыз.
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
[2]
6. Фотопериодизм ұғымына анықтама беріңіз. (а) Фотопериодизм – бұл
___________________________________________________________________________
[1]
(b) Қысқа күндік өсімдіктерге тән ерекшеліктерді сипаттаңыз.
___________________________________________________________________________
[1]
7. Суретте жүйке ұлпасының құрылымдық бірлігі – нейрон бейнеленген.
Нейронның құрылысында В әрпімен көрсетілген бөлігін атаңыз.
дендрит
Берілген ағзанның жүйке жүйесінің типін анықтаңыз.
_____________________________________________________________________________
[1]
Орталық жүйке жүйесінің бөлімдері мен олардың сипаттамалары арасындағы сәйкестікті орнатыңыз.
Сипаттамалар
Орталық жүйке жүйесінің бөлімдері
Бес бөлімнен тұрады
Ортасында сұйықтыққа толы өзегі болады
Қимыл және рефлекторлық қызмет атқарады
Әртүрлі сезім мүшелерінен түскен ақпараттардыталдайды
А) Ми
B) Жұлын
Жауап:
А
В
[2]
Суретте рефлекторлық доға көрсетілген.
(а) 2 санымен көрсетілген нейрон түрін атаңыз.
_____________________________________________________________________________
[1]
(b) Аталған нейрон қандай қызмет атқаратынын жазыңыз.
_____________________________________________________________________________
[1]
Аспазшы ас үйде кешкі ас дайындау кезінде дәмдеуішті шашып алды. Неліктен оның бірнеше секундтан соң түшкіре бастағанын түсіндіріңіз.
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
[3]
Оқушыда мына белгілер байқалды: үнемі ашуланшақтық, нашар ұйқы, шаршау, бірдеңе істеуге ниетінің болмауы. Психикалық денсаулықты дұрыс сақтауға арналған қағидаларды ұсыныңыз.
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________
[4]
Тіршілік әрекетін және ағзаның тынығуын қалпына келтіру үшін ұйқының маңызын түсіндіріңіз.
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________
[3]
Балл қою кестесі
Сұрақ
Жауап
Балл
Қосымша ақпарат
1(a)
C
1
1(b)
Амеба – жиырылғыш вакуоль Құс – бүйрек
1
1
2 (a)
өсімдіктердің зәр шығару/ бөліп шығару
1
2 (b)
Оттегі: Тыныс / тірі ағзалар үшін
Су: артық су бөлу / балансы / салқындату реттеу
2
3
A
1
4
өзен шаяны / шаян / В
1
5(a)
түссіз қорапшада өсімдік жоғары қарай өседі/ өсімдік бір бағыттан түскен жарыққа қарай бұрылады
1
5 (b)
жарыққа бағытталып өсімдік мүшелерінің бір бағыттан түскен жарыққа қарай бұрыла өсуі
2
6 (a)
Жарықкезеңдік (фотопериодизм). Ағзалардың
көпшілігіне жарықтың тәуліктік ырғағы, яғни жарық (күн ұзақтығы ) мен қараңғы (түннің ұзақтығы ) арақатынасындағы тәулік кезеңдері тән қасиет./ Өсу және даму үдерістерінен керінетін ағза жауабы жарықкезеңдік деп аталады.
1
6 (b)
қысқа күндік өсімдіктер: оңтүстік ендік / олардың гүлдену, жемісін беру үшін түнгі уақытының ұзақтығы үшін аса маңызды астам 12 сағат / қызанақ, қияр, қауын, жүгері.
1
7
C
1
8
жіп тәрізді ұзын өсіндісі/ жүйке импульстарын бір жасушаның денесінен және дендриттерден келесі нейрон мен ағзаларға өткізетін нейронның ұзарған(1 м дейін) цитоплазмалық өсіндісі.
1
9
диффузді
1
10
1-А; 2- В; 3- В; 4- А.
2
11 (а)
қимылдатқыш нейрон
1
11 (b)
реакция тудырайды/ жүйке жасушасының/орталық жүйке жүйесінің (ОЖЖ)/ импульсті тасымалдайды
1
12
Түшкіру қорғаныш рефлекс/
3
13
Өзіңіздің психикалық денсаулығыңызды сақтаңыз / Психикалық денсаулық – тек өмірдегі оқиғаларға ғана байланысты емес, одан бөлек біздің оларға көрсететін реакциямызға тәуелді.
4
Басқа дұрыс жауаптар қабылданады
14
толық демалу қажет / демалудың негізгі түрлерінің бірі ұйқы болып табылады / жүйке жүйесі мен энергетикалық қорларын қалпына келтіреді/ физиологиялық, биохимиялық және метаболикалық процестер қалпына
келеді
