4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
4 -тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Ұзақтығы – 40 минут Балл саны – 30
Тапсырмалар түрлері:
КТБ - Көп таңдауы бар тапсырмалар;
ҚЖ - Қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар; ТЖ - Толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Нұсқа 15 тапсырмадан тұрады: оның 3 көп нұсқалы жауаптан таңдайтын сұрақтар, 8 қысқаша және 4 толық жауап беруді талап ететін тапсырмалар. Тапсырмаларда суреттер, кестелер, диаграммалар, графиктер ұсынылады.
Мысал сұрақтар және балл қою кестесі
«Биология» пәні бойынша 4-тоқсанға арналған жиынтық бағалау тапсырмалары
1. Cуретті қарастырыңыз.
Берілген суреттегі адамдардың тұқымқуалайтын және тұқымқуаламайтын өзгергіштіктеріне мысалдар келтіріңіз.
-
Тұқымқуалайтын өзгергіштік
|
Тұқымқуаламайтын өзгергіштік
|
(i)
|
(ii)
|
[2] 2. Суретте өзгергіштіктің дискретті және үздіксіз түрлерінің графигі берілген.
А В
(а) Дискретті өзгергіштік көрсетілген графикті анықтаңыз.
_____________________________________________________________________________
[1]
(b) Өзгергіштік түрлеріне мысал келтіріңіз.
Өзгергіштік түрлері
|
Мысалдар
|
Дискретті өзгергіштік
|
|
Үздіксіз өзгергіштік
|
|
[2]
3. (а) ДНҚ деген не?
_____________________________________________________________________________
[1]
(b) ДНҚ-ның рөлін сипаттаңыз.
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
[1]
Ағзалардың хромосома сандарын анықтаңыз.
Ағзалар
|
Соматикалық жасушаларындағы хромосомалар саны
|
Жыныс жасушаларындағы хромосомалар саны
|
Маймыл
|
48
|
|
Маса
|
12
|
|
Балық
|
|
52
|
Көгершін
|
|
40
|
[2]
Өсімдіктердің вегетативті көбею үшін таралатың өркендер болып табылады: А) мұртша
тамыр
түйнек
пиязшық
[1]
Суретте гүлді өсімдіктердің тозаңдану үдерісі көрсетілген.
Тозаңдану түрін анықтаңыз.
___________________________________________________________________________
[1]
Суретте өсімдіктердің вегетативті көбею тәсілдері көрсетілген.
Құлпынай Қызғалдақ Картоп Раушангүл
Өсімдік
|
Вегетативті көбею тәсілдері
|
Құлпынай
|
|
Қызғалдақ
|
|
Картоп
|
|
Раушангүл
|
|
[2]
Табиғатта өсімдіктердің тозаңдануының бірнеше түрі кездеседі. Берілген тозаңдану түрлерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін және мысалдарын жаза отырып, кестені толтырыңыз.
Тозаңдану түрі
|
Артықшылықтары
|
Кемшіліктері
|
Өсімдік мысалдары
|
Өздігінен тозаңдану
|
|
|
|
Айқас тозаңдану
|
|
|
|
[3]
Организмнің жеке дара дамуы.
А) өсу
даму
онтогенез
үрдіс
[1]
Төменде шегіртке мен бақаның өсу және даму үдерісі бейнеленген.
А В
Даму үдерісі бейнеленген суретті анықтаңыз.
___________________________________________________________________________
[1]
Суретте омыртқасыз жануардың даму кезеңдері бейнеленген.
3 санымен көрсетілген кезеңді атаңыз.
___________________________________________________________________________
[1]
Онтогенез - организмнің жеке дара дамуы. Шала және толық түрленіп дамуын салыстырыңыз.
-
Сұрақтар
|
Шала дамуы
|
Түрленіп дамуы
|
Айырмашылықтары
|
|
|
Мысалы
|
|
|
[4]
Суретте бактерияның бірнеше түрі көрсетілген.
А В С D
Коккалар қандай әріппен берілгенін анықтаңыз. _____________________________________
[1]
Вирустарды «өлі» ретінде қарастырады. Вирустардың тірі ағзалармен ұқсастықтары және айырмашылықтарын сипаттаңыз.
________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________ [2]
(a) «Дезинфекциялау» және «стерильдеу» ұғымдарының бір-бірінен айырмашылықтарын түсіндіріңіз.
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________
[3]
(b) Зарарсыздандырғыш (дезинфекциялау) құралына мысал келтіріңіз.
_____________________________________________________________________________ [1]
Балл қою кестесі
Сұрақ
|
Жауап
|
|
Балл
|
Қосымша ақпарат
|
1
|
|
қан / шаш түсі / көздің түсі
|
бұлшықет массасын арттыру күнге күю
|
|
|
2
|
|
2 (а)
|
А
|
|
1
|
|
2 (b)
|
|
Мысалы
|
Адамда қан топтары, Дрозофиларда қанаттарының ұзындығы
|
салмағы немесе ұзындығы мен пішінін өзгерту
|
|
|
2
|
|
3
|
Дезоксирибонуклеин қышқылы (ДНҚ) -
тіріорганизмдердегігенетикалықақпараттыңұрпақтанhttps://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%B0%D1%80%D0%BF%D0%B0%D2%9Bұрпаққа берілуін, сақталуын, дамуы мен қызметін қамтамасыз етуіне жауаптынуклеин қышқылыныңекі түрінің бірі.
ДНҚ-ныңжасушадағыбасты қызметі - ұзақ мерзімге РНҚ мен ақуызға қажетті ақпаратты сақтау.
|
|
1
1
|
|
4
|
Маймыл-24; маса- 6; балық- 104; көгершін-80
|
|
2
|
Екі дұрыс жауапқа бір балл
|
5
|
А
|
|
1
|
|
6
|
айқас тозаңдану
|
|
1
|
|
7
|
Құлпынай - мұрт
Tюльпан - пиязшық
Картоп - түйнек
Раушангүл- тамыр
|
|
2
|
|
8
|
|
Тозаң дану түрі
|
Артықшылықтары
|
Кемшіліктері
|
Өсімдік мысалдары
|
|
3
|
Әр екі дұрыс жауап бір балл
|
Өздігі нен тозаң дану
|
Біржылдық / популяция
тез қалпына келеді / бейімделуі жоғары
|
әсері әлсіз / ұрпақ аз мөлшерде
|
Бидай, жүгері және фиалка
|
Айқас тозаң дану
|
тозаңдандыру түрлі
әдістері (жел, жануарлар, жәндіктер) / гүлдер жарқын түсті және хош иісі
|
егер
тозаңдандыратын ағзалар жоғалып кетсе, онда популяция саны күрт өзгереді / ағзалардың бір бірінен ұзақ орналасуы
|
Сарғалдақ, дәстүргүл, алма
|
9
|
С
|
|
1
|
|
10
|
В/ қосмекенділердің дамуы
|
|
1
|
|
11
|
Қуыршақ
|
|
1
|
|
12
|
Айырмашылықтары:
Тікелей даму- ұрпағы ересек ағзаға ұқсайды.
Мысалы- балық, құстар, сүтқоректілер.
Түрленіп даму- Жанама ұрпағы ересек ағзаға ұқсамайды /әр түрлі болады. Мысалы- қоныз, көбелектер.
|
|
4
|
|
13
|
D
|
|
1
|
|
14
|
Ұқсастықтары: генетикалық материалы бар (ДНҚ немесе РНҚ) / көбейту мүмкіндігі болып табылады. Айырмашылықтары: жасушасыз ағза / органеллалары жоқ / метаболизм жоқ
|
2
|
|
15(а)
|
Залалсыздандыру, дезинфекция – адам мен жануарларда, өсімдіктерде ауру қоздыратын микроорганизмдерді жоюға бағытталған шаралар жүйесі. Залалсыздандыру – жұқпалы аурулардың кең таралып кетуін болдырмау шараларының бірі.
|
3
|
|
15 (b)
|
Химиялық залалсыздандыруда қышқылдар мен сілтілер, формалин, хлор, хлорлы әк, натрий хлориді, хлорамин, фенол препараттары
|
1
|
|
ɀɚɡɛɚɥɚɪԑɚɚɪɧɚɥԑɚɧɨɪɵɧ
ɀɚɡɛɚɥɚɪԑɚɚɪɧɚɥԑɚɧɨɪɵɧ
ɀɚɡɛɚɥɚɪԑɚɚɪɧɚɥԑɚɧɨɪɵɧ
Теруге 29.07.2017. берілді. Басуға 31.07.2017. қол қойылды.
Пішімі 60х84/8. Кеңсе қағаз 80 гр/м2. Сандық басылыс.
Шартты б. т.3,36. Таралымы 19 дана. Тапсырыс № 1574 «Педагогикалық шеберлік орталығы» ЖМ типографиясында басылды.
010000, Астана қ., №31 көше, 37а үй. e-mail: info@cpm.kz.
Достарыңызбен бөлісу: |
