Ғылыми құжаттар мен басылымдар. Ғылыми әдебиеттермен жұмысты ұйымдастыру (Научные документы и издания. Организация работы с научной литературой)
Ғылыми құжат-бұл ғылыми-техникалық ақпаратты қамтитын және оны сақтауға және пайдалануға арналған материалдық объект.
Ақпаратты ұсыну тәсіліне байланысты құжаттарды ажыратады:
1) мәтіндік (кітаптар, журналдар, есептер және т. б.),
2) графикалық (сызбалар, схемалар, диаграммалар) ,
3) аудиовизуалды (дыбыстық жазбалар, кино және бейнефильмдер, компакт-дискілер),
4) машинада оқылатын (мысалы, микрофототасымалдағыштарда немесе электронды – иілгіш дискілерде немесе CD-де) және т. б.
Сонымен қатар, құжаттар : бастапқы және қайталама болып бөлінеді.
Бастапқы құжаттарда ғылыми зерттеулер мен әзірлемелердің тікелей нәтижелері, жаңа ғылыми ақпарат немесе белгілі идеялар мен фактілерді жаңа түсіну (мысалы, ғылыми-зерттеу жұмысы туралы есептер) бар.
Қосымша құжаттарда бір немесе бірнеше бастапқы құжаттарды аналитикалық және логикалық өңдеу нәтижелері немесе олар туралы мәліметтер (мысалы, кейбір ғылыми мәселелерге арналған шолулар) бар.
Бастапқы және қосымша құжаттар жарияланған және жарияланбаған болып бөлінеді.
Ғылыми әдебиеттермен жұмысты ұйымдастыру Әрбір зерттеуші өз жұмысы үшін қажетті әдебиеттерді іздеп, таңдай білуі керек, яғни,библиографияның негіздерін білуі керек. Библиография оқырманға қол жетімді баспа басылымдары туралы, индекстер, каталогтар, шолулар және т. б. не үшін жасалатыны туралы хабарлау міндетін қояды.
Қызығушылық тудыратын мәселелер бойынша әдеби көздермен танысу процесін анықтамалық әдебиеттермен (әмбебап және арнайы энциклопедиялар, сөздіктер, анықтамалықтар) танысудан бастау керек, содан кейін ғылыми-техникалық ақпарат органдарының есепке алу-тіркеу басылымдары және іргелі кітапханалардың библиографиялық көрсеткіштері қаралады.
Мәселе бойынша жеке библиографияны құрастыру кезінде кітаптардың, мақалалардың және т.б. соңында орналасқан әдебиеттер тізімін немесе бұрыннан табылған әдеби дереккөздердегі сілтемелерде көрсетілген әдебиеттерді мұқият қарау керек.
Әдеби дереккөздермен жұмыс істеу кезінде Сіз оқығаныңызды дұрыс оқи, түсіне және есте сақтай білуіңіз керек.
Әдебиеттермен жұмыс істеу кезінде жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру маңызды: жеткілікті жарықтандыру, жұмыс процесінде қажет болуы мүмкін (қағаз, жазу керек-жарақтары және т.б.). Егер компьютер болса, ақпаратты бірден электронды түрде жинақтап, жүйелеген жөн.