nurbakyt_sarsenov
8708 747 3804
13
6-БӨЛІМ.ТЫНЫС АЛУ
&24-25.Тыныс алудың маңызы мен типтері
•
Тыныс алу – оттек қатысатын күрделі химиялық үдеріс
• Оттек пайда болады:
Тек фотосинтез арқылы
• Энергия алынатын заттардың оттексіз ыдырау үдерісі:
Анаэробты тыныс алу
• Оттексіз тіршілік ете алатын тіршілік иелері:
Анаэроб ағзалар
• Анаэробты ағзаларға жатады:
шіріту, ашыту бактериялары, зең саңырауқұлағы мен
ашытқы, паразитер
• Оттекпен тыныс алатын және оттексіз тіршілк ете алмайтын тіршілік иелері:
Аэроб ағзалар
• Аэробты ағзаларға жатады:
Барлық өсімдіктер, жануарлар, бактериялар
• Оттекті тыныс алу оттексізге қарағанда тиімді:
17 есе
• Батпақта өсетін өсімдіктерде түзіледі:
Ауа тамырлары
• Ауа тамыр батпақтың беткі жағына көтеріледі.Себебі:
баспақта ауа мен оттек аз
• Жұмыртқа басқанда оны жылыту үшін денесінің температурасын жоғарылата алатын салқынқанды:
Питон
&26.Жануарлардың тыныс алу мүшелері
•
Жәндіктер – белсенді ұшуға қабілетті жалғыз омыртқасыз жануарлар.
• Жануарлар ішінде оттек пен СО2 тасымалдамайтын қан:
Тек жәндік қаны
• Тыныс алу жүйесі оттекті тікелей бүкіл дене жасушаларына жеткізеді:
Жәндіктерде
• Жәндіктердің басты тыныс алу мүшесі:
Кеңірдек
• Іште ойысқан дене жабыны – хитин сияқты түзілген
: Кеңірдек
• Жәндіктерде ғана емес, өрмекшітәрізділерде де тыныс алу мүшесі
: Кеңірдек
• Құрлықты игерген алғашқы омыртқасыздар:
Өрмекшітәрізділер
• Өрмекшілер кеңірдегінің
жәндіктердікінен ерекшелігі: едәуір қысқа және нашар
Достарыңызбен бөлісу: 
