БөЖ-1 Каругулова Аружан Экология және биологиялық алуантүрлілік. Биоалуантүрлілік


БӨЖ-2 Биоалуантүрліліктің жіктелуі



бет2/5
Дата21.10.2023
өлшемі28,07 Kb.
#120422
1   2   3   4   5
БӨЖ-2
Биоалуантүрліліктің жіктелуі
1960 жылы Р. Уиттекер бір тіршілік ету ортасындағы немесе аймақтағы әртүрлілікті бірнеше тіршілік ету ортасы бар ландшафттың немесе аймақтың әртүрлілігімен шатастырмау үшін A-, b-, g - әртүрлілік ұғымдарын ұсынды.

  • a-әртүрлілік-тіршілік ету ортасындағы немесе бір қауымдастықтағы әртүрлілік.

  • b-әртүрлілік-тіршілік ету ортасы арасындағы әртүрлілік.

  • G – әртүрлілік-биоманың, континенттің, Аралдың және т. б. кең аймақтардағы әртүрлілік.

1979 жылы. Крюгер мен Тейлор бұл классификацияға D-әртүрлілігін қосты.

  • D-әртүрлілік-өсімдік аймақтарының, провинциялардың және т. б. өзгеруінен көрінетін климаттық факторлардың өзгеруімен анықталатын әртүрлілік.

Р. Уиттекер [1977] сонымен қатар, әртүрліліктің екі түрін ажыратты: түгендеу (әр түрлі масштабтағы экожүйелердің әртүрлілігін бірлік ретінде бағалау)және дифференциалдау (экожүйелер арасындағы әртүрлілікті бағалау).
Дифференциалды әртүрлілік тіршілік ету ортасының айырмашылықтарының немесе ұқсастықтарының дәрежесін немесе олардың түрлік құрамы мен қоршаған орта градиенті бойындағы түрлердің көптігі тұрғысынан үлгілерді сипаттайды. Түгендеу әртүрлілігінің төрт деңгейі (альфа, бета, гамма, эпсилон) дифференциацияның үш деңгейіне сәйкес келеді (ішкі бета әртүрлілігі немесе мозаикалық әртүрлілік-мозаикалық қауымдастық бөліктері арасындағы өзгеріс; бета – қоршаған орта градиенті бойындағы тіршілік ету ортасының әртүрлілігі; Дельта әртүрлілігі-Климаттық градиенттер бойындағы географиялық дифференциация).
Дельта әртүрлілігі гамма әртүрлілігі аумақтары арасындағы түрлер құрамы мен молшылықтың өзгеруі ретінде анықталады; бұл Эпсилон-әртүрлілік аймағындағы ірі биогеографиялық аймақтардың дифференциалды әртүрлілігін білдіреді. Мозаикалық әртүрлілік біртекті тіршілік ету ортасындағы үлгілер арасындағы дифференциалды айырмашылық ретінде анықталады.
Омега әртүрлілігі – эпсилон кеңістігіндегі биомдардың әртүрлілігі. Оны талдау үшін әртүрлі масштабтағы географиялық карталар және оларды геоақпараттық жүйелер арқылы зерттеу әдістемесі қолданылады.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет