БөЖ-1 Каругулова Аружан Экология және биологиялық алуантүрлілік. Биоалуантүрлілік
БӨЖ-3 Биоалуантүрлілікті сақтаудың философиялық алғышарттары
жүктеу/скачать 28,07 Kb.
|
| БӨЖ-3
Биоалуантүрлілікті сақтаудың философиялық алғышарттары Биологиялық әртүрлілікті сақтау қажеттілігі ондаған жылдар, тіпті ғасырлар бұрын Солтүстік Америкада, Еуропада және әлемнің бірнеше басқа аймақтарында мойындалды. Діни және философиялық нанымдар көптеген мәдениеттерде кездеседі, олар жабайы табиғаттың түрлері мен аумақтарын сақтаудың маңыздылығын көрсетеді. Көптеген діндер адамға табиғатпен үйлесімді өмір сүруге және тірі әлемді қорғауға нұсқау береді, өйткені ол Құдайдың жаратылысы. Америка Құрама Штаттарында философтар Ральф Уолд Эмерсон мен Генри Дэвид Торо жабайы табиғатты адамның мораль мен рухани дамуының маңызды элементі ретінде қарастырды. Джон Мур және Альдо Леопольд сияқты табиғатты қорғаушылар табиғи ландшафттарды сақтау және табиғи экожүйелердің денсаулығын сақтау қажеттігін алға тартты. Осындай позицияны Жерді «суперорганизм» ретінде қарастыратын Гаиа гипотезасы алады, оның биологиялық, физикалық және химиялық құрамдастары бір-бірімен әрекеттесіп, атмосфера мен климаттың параметрлерін анықтайды. Біз осы тарауда кейінірек талқылайтын белсенділер мен маңызды экологиялық ұйымдардың мүшелерінен тұратын қазіргі заманғы табиғатты қорғаушылар Жер компоненттерінің қалыпты өзара әрекеттесуін бұзатын қызмет түрлері мен салаларды қысқарту немесе толығымен жою қажеттілігін жақтайды. Осы көзқарастармен қатар көрнекті орманшы Гиффорд Пинчот (1865–1946) барлық табиғи объектілер мен құбылыстарды, соның ішінде ағашты, жемді, таза суды, жабайы табиғатты, түрлердің алуан түрлілігін және тіпті әдемі ландшафттарды табиғи ресурстар деп санауға болатындығы туралы идеяны дамытты. Табиғатты пайдаланудың мақсаты – осы табиғи ресурстарды ең көп адамдардың игілігі үшін барынша ұзақ пайдалану. Пинчот пен Леопольдтың идеялары біріктіріліп, экожүйені басқару тұжырымдамасына кеңейтілді, бұл экожүйелер мен жалпы жабайы табиғаттың денсаулығын сақтауды басқарудың ең жоғары басымдылығы болып табылады. Қазіргі тұрақты даму парадигмасы да Пинчотқа ұқсас тәсілді жақтайды: адамның қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін табиғи ресурстарды пайдалану биологиялық қауымдастықтарға зиян келтірмейтін және болашақ ұрпақтардың қажеттіліктерін ескере отырып жасалуы керек. Қорғау биологиясы ғылымның барлық жақтаушыларымен жалпы қабылданған бірнеше негізгі этикалық стандарттарға негізделген. Бұл этикалық стандарттар ғылыми тәсілдер мен олардың практикалық қолданылуын қамтиды. Бұл позициялардың барлығын барлық табиғат қорғаушылар сөзсіз қабылдамаса да, тіпті олардың бір немесе екеуімен келісу жабайы табиғатты қорғауды көптеген адамдар үшін өте маңызды болады. жүктеу/скачать 28,07 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|