БөЖ №5 ПӘНІ: зерттеудің физикалық Әдістері


Электрондық спектроскопия



бет2/3
Дата18.05.2023
өлшемі32,67 Kb.
#94154
1   2   3
2. Электрондық спектроскопия
Электрондық спектроскопия – жұтылу, берілу немесе шағылысу спектрлерін анықтауға, спектрлік өзгерістермен жүретін реакция кинетикасын зерттеуге арналған өте сезімтал және ыңғайлы әдіс. Ол электромагниттік сәулеленудің әсерінен зерттелетін зат атомдарының фотоиондану принципіне негізделген. Бұл әдістің артықшылықтары: заттың өте аз мөлшерін талдау мүмкіндігі, молекулалардағы химиялық байланыстардың табиғатын жақсы зерттеу мүмкіндігі. Қалыпты жағдайда спектрлер диффузиялық сипатта болады, бұл олардың хромофор топтары бар заттармен (ароматты циклдар, көп байланыстар және т.б.) қолданылуын шектейді. Бұл спектрлер молекулада белгілі бір топтардың болуын анықтауға, яғни топтық талдау жүргізуге, алмастырғыштардың электрондық спектрлерге және молекулалардың құрылымына әсерін зерттеуге, таутомерияны және басқа түрлендірулерді зерттеуге мүмкіндік береді.Электрондық спектроскопияның түрлері:
-Молекулалық электронды спектроскопия.
-Кері фотоэмиссиялық спектроскопия.
-Аугер спектроскопиясы.
-Рентгендік спектрлік микроанализ.
-Электрондардың тән энергия жоғалтуының спектроскопиясы.
-Ультракүлгін спектроскопия.
-Фотоэлектрондық спектроскопия.
-Рентгендік фотоэлектронды спектроскопия.
-Ультракүлгін фотоэлектронды спектроскопия

3. Жаңаша ИК-спектрометрлер
Инфрақызыл спектрометр – заттардың инфрақызыл жұтылуын, берілуін немесе шағылысу спектрлерін тіркеуге арналған құрылғы. Зат арқылы инфрақызыл сәуле өткенде молекулалардың немесе олардың жеке фрагменттерінің діріл қозғалыстары қозғалады. Бұл жағдайда үлгі арқылы өтетін сәулелену қарқындылығының төмендеуі байқалады. Бірақ жұтылу түскен сәулеленудің барлық спектрінде болмайды, тек энергиясы зерттелетін молекулалардағы тербелістердің қозу энергияларына сәйкес келетін толқын ұзындығында ғана жүреді. Сондықтан ИҚ-сәулеленудің максималды жұтылуы байқалатын толқын ұзындықтары (немесе жиіліктер) үлгі молекулаларында белгілі бір функционалдық топтардың және басқа фрагменттердің болуын көрсетуі мүмкін, ол қосылыстардың құрылымын орнату үшін химияның әртүрлі салаларында кеңінен қолданылады. 
Инфрақызыл спектроскопиядағы тәжірибелік нәтиже инфрақызыл спектр болып табылады, оның жиілігіне байланысты берілетін инфрақызыл сәулеленудің қарқындылығының функциясы. Әдетте, инфрақызыл спектрде позициясы мен салыстырмалы қарқындылығынан зерттелетін үлгінің құрылымы туралы қорытынды жасалатын бірқатар жұтылу жолақтары болады. Бұл тәсіл жинақталған эксперименттік ақпараттың үлкен көлемінің арқасында мүмкін болды: сіңіру жиіліктерін үлгідегі белгілі бір молекулалық фрагменттердің болуымен байланыстыратын арнайы кестелер бар. Белгісіз талданатын заттың спектрін бұрыннан белгілі болғандармен автоматты түрде салыстыруға және сол арқылы осы затты сәйкестендіруге мүмкіндік беретін қосылыстардың кейбір кластарының ИК-спектрлерінің деректер базалары да құрылды.
Инфрақызыл спектроскопия құнды аналитикалық әдіс болып табылады және органикалық молекулалардың құрылымын , бейорганикалық және координациясын , сондай-ақ макромолекулалық қосылыстарды зерттеу үшін қолданылады . Мұндай талдаулар үшін қолданылатын негізгі құрал инфрақызыл спектрометр (дисперсиялық немесе Фурье түрлендіруі ) болып табылады


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет