Бөж орындаған: Сахыбек Әсет
Әлеуметтанулық зерттеудің негізгі кезеңдерін сипаттап беріңіз. Әле-
жүктеу/скачать 271,68 Kb. Pdf көрінісі
|
1-БӨЖ (Әлеуметтану) (1)
| 3 Әлеуметтанулық зерттеудің негізгі кезеңдерін сипаттап беріңіз. Әле-
уметтанулық әдістердің (сұрау, бақылау, эксперимент, контент-талдау, статистикалық мәліметтерді талдау) ерекшеліктерін талдаңыз. Әлеуметтанулық сұрақ-жауап — алғашқы ақпаратты жинаудың кең тараған әдістерінің бірі. Мәліметтерді жинаудың бұл әдісі арқылы зерттеуші респон- денттен (жауап беретін адам) тікелей ақпарат алады, сондай-ақ оның жау- аптары жалпы халық немесе оның бөлігі бойынша сәйкестендіріледі және қо- рытындылар шығарылады. Қолданбалы зерттеудің бағдарламасының құрлымы. Қолданбалы зерттеудің бағдарламасы келесі кезеңдерден тұрады:зерттеудің проблемасын тұжы- рымдау, зерттеу объектісі және пәнін анықтау, зерттеудің мақсат міндет- терін тұжырымдау, негізгі түсініктердің интерпретациясы және операциона- лизациясы, гипотезаларды анықтау сонымен қатар іріктелген жиынтықтың санын есептеу. Проблема – бұл әлеуметтік, өмірлік қайшылықтар, осы қай-шылықтарды ше- шуге нақтылы бағытталған әрекеттерді қажнт ететін мәселелер. Ғылыми проблема – бұл “білместік туралы білім” жағдайы. Зерттеудің мақсаты соңғы нәтижеге бағыттайды, ал зерттейдің міндетт- тері қойылған сұрақтарға жауап береді. Зерттеудің міндеттері мақсатты жүзеге асыруға көмектеседі. Негізгі түсініктердің интерпретациясы деген зерттеуге қатысты түсінік- терді «бөледі». Келесі кезеңі – операционализация. Зерттеуде көрсетілген түсініктерге анықтама береді. Гипотеза – ғылыми болжам, яғни қандай да бір фактілерді, құбылыстарды және үдерістерді түсіндіреді, оларды дәлелдеу немесе теріс шығару керек. Зерттеудің инструментариі деген социологиялық зерттеуді өткізу құралы. Іріктелген жиынтық (іріктеу) – жалпы жиынтықтың микромоделі, яғни берілген процедураларарқылы алынған жалпы жиытықтың элементтері. Әр зерттеудің өзінің объектісі болады, ал объект ол зерттелетін проблеманың иелері. Зерттеу объектісі жалпы жияынтықты құрайды, оның көлемі кең және күрделі болуы мүмкін. Сондықтан, іріктелген жиынтықты құру керек. Іріктеудің репрезентативтілігі деген ол жалпы жиынтықтың барлық пара- метрлері бойынша іріктелген жиынтықтың сәйкес келуі. Іріктеудің жалпы жиынтыққа сәйкестендірілуі іріктеу қатесі деп аталады. Іріктеу қатесінің шектеулері зерттеудің мақсатына байланысты. Іріктеу қатесінің көлемі зерттеудің сенімділігі анықталады. Жоғары сенімділік – іріктеу қатесі 3% дейін, қалыпты – 3 – тен 10% дейін (көбінесе 5%), жақындатылған – 10 – нан 20% дейін және бағыттаушылық – 20-дан 40% дейін. Сынау зерттеулерде іріктеудің қатесі жақындатылған немесе бағыттаушы болса, аналитикалық және бейнелеу зерттеулерде кем дегенде қалыпты болуы тиіс (5%). Қолданбалы социологиялық зерттеулерде кездейсоқ, квоталық әдіс, сериялық іріктеу әдісі, «снежный ком» әдісі қолданылады. Сұрақ-жауаптың түрлері. Анкеталық сұрақ-жауап әдісінде реттілік, сұрақтардың мазмұны және түрі, жауаптарды беру жолдары және оларды тіркеу тәсілдері бекітілген. Интервью – интервьюердің немесе аудиотехника арқылы жазылған зертте- ушінің респондентпен әңгіме. Ең кең тараған интервьюдің түрі ол формаль- данған (стандартталған) интервью, онда қойылатын сұрақтар бір реттілік- те сұрақ парағында көрсетілген. Фокус-топ топтық динамика эффектісін қолдануына негізделген. Бұл әдістің ерекшелігі – топтық дискуссия маманның (модератордың) жетекшілігімен өткізіледі базируется на использовании эффекта групповой динамики. Бұл жүктеу/скачать 271,68 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|