БөЖ патфиз тест

«
Астана
медицина
университеті
» 
КеАҚ
Əубəкіров
атындағы
адам
анатомиясы
кафедрасы
Реферат
 
Тақырыбы
: "
Сүйек
 
қосылыстарының
 
жіктелуі
."
Орындаған
:
Убайдуллаева
Бірғаным
Факультет
: 
Жалпы
медицина
Топ
: 121 
Қабылдаған
:
Адайбаев
Толеуғали
Астана
қаласы
2023
ж

Тақырыбы
: 
Сүйек
 
қосылыстарының
 
жіктелуі
 
ЖОСПАР
: 
I.
Кіріспе
 
•
Артросиндесмология
 
II.
Негізгі
 
бөлім
 
•
Сүйек
қосылыстарының
дамуы
•
Сүйек
қосылыстарының
жіктелуі
•
Үзіліссіз
қосылыстар
(
Синартроздар
) 
•
Үзілісті
қосылыстар
,
буындар
, 
диартроздар
III.
Қорытынды
IV.
Пайдаланылған
 
əдебиеттер
 

КІРІСПЕ
 
Артросиндесмология
-
байламдар
жəне
буындар
туралы
ілім
(
грек
. 
Syndesmos-
байлам
) 
жəне
(
грек
. 
Артрон
-
буын
). 
Қазіргі
халықаралық
анатомиялық
терминологияда
- terminologia Anatomica (
Нью
-
Йорк
, 1998) 
бұл
бөлім
Juncturae 
немесе
systema articulare, 
яғни
қосылыстар
немесе
қосылыстар
 
жүйесі
 
деп
аталады
. 
Сүйектер
мен
олардың
қосылыстары
, 
Juncturae ossium, 
тірек
-
қимыл
аппаратының
пассивті
бөлігін
құрайды
жəне
кинематикалық
тізбектерді
жабады
. 
Сүйек
қосылыстары
жүйесінде
артросиндесмология
жалпы
жəне
жеке
болып
жіктеледі
.
Жалпы
артросиндесмологияда
сүйек
қосылыстарының
əр
түрлі
түрлері
жəне
буындардың
жіктелуі
қарастырылады
, 
жеке
артросиндесмологияда
қаңқаның
əр
бөлігінің
жеке
сүйектері
арасындағы
байланыстар
сипатталады
. 

НЕГІЗГІ
 
БӨЛІМ
 
Сүйектердің
алғашқы
бітісіп
-
қосылу
пішіні
(
қарапайым
суда
тіршілік
ететін
омыртқалыларда
), 
олардың
дəнекер
немесе
шеміршек
тіндер
арқылы
бітісуі
болады
. 
Алайда
сүйектердің
мұндай
бітісу
тəсілі
қозғалыс
көлемін
шектейді
. 
Қозғалыстың
сүйекті
рычагтар
арқылы
пайда
болуы
сүйектер
арасындағы
тіндер
таралыпжойылуымен
саңылаулар
мен
қуыстар
пайда
бола
бастайды
да
, 
соның
нəтижесінде
сүйектердің
жаңа
түрі
-
үзілмелі
, 
буындасу
пайда
болады
. 
Жануарлар
үшін
, 
əсіресе
құрлықта
тіршілік
етуге
қажетті
, 
сүйекті
рычагтарға
қажетті
кең
ауқымды
қимылдар
жасауға
мүмкіндік
беретін
буындар
түзіледі
.
Сөйтіп
, 
филогенез
үрдісінде
сүйектердің
қосылуының
2 
түрі
дамиды
: 
қозғалыс
ауқымы
шектеулі
тұтас
, 
үздіксіз
(
үзіліссіз
) 
қосылу
жəне
кейінгі
- 
үзілмелі
(
үздікті
), 
кең
ауқымды
қозғалыстар
жасауға
мүмкіндіктер
беретін
қосылу
. 
Жануарлардың
қоршаған
ортаға
буындағы
қозғалыстары
арқылы
бейімделуінің
осы
филогенездік
үрдісін
бейнелей
отырып
, 
адам
эмбриогенезінде
де
сүйектердің
қосылып
-
жалғасуы
осы
кезеңді
қайталайды
. 
Алғашқы
кезде
қаңқаның
бастамалыры
өзара
мезенхима
қабатшаларымен
үздіксіз
байланысқан
. 
Мезенхима
дəнекер
тінге
айналып
, 
одан
сүйектерді
байланыстыратын
аппараттар
түзіледі
. 
Егер
сүйектер
арасындағы
дəнекер
тіндік
бөліктері
тұтас
үздіксіз
байланысса
синартроз
пайда
болады
. 
Егер
олардың
ішінде
дəнекер
тіннің
таралу
жолымен
қуыс
пайда
болса
, 
онда
сүйектердің
қосылуының
жаңа
түрі
- 
қуысты
немесе
үзілмелі
түрі
- 
диартроз
пайда
болады
. 

Сөйтіп
, 
дамуы
, 
құрылысы
жəне
қызметі
бойынша
сүйектердің
бір
-
бірімен
қосылуларын
екі
үлкен
топқа
бөлуге
болады
: 
1. 
Үздіксіз___(__үзіліссіз__)'>Үздіксіз
(
үзіліссіз
) 
қосылыстар
- 
синатроздар
(BNA) - 
дамуы
ертелеу
, 
қызметі
жағынан
қозғалмайды
немесе
аз
қозғалады
. 
2. 
Үздікті
(
үзілісті
) 
қозғалыстар
, 
буындар
- 
диартроздар
(BNA) - 
кештеу
дамиды
жəне
қызметі
жағынан
қозғалмалы
.
Осы
пішіндердің
арасында
ауыспалы
- 
үздіксізден
үздіктіге
немесе
керісінше
пішіні
болады
. 
Ол
нағыз
буын
құрылысы
жоқ
кішкене
саңылаудың
болуымен
сипатталады
, 
осыдан
келіп
мүндай
пішінді
жартылай
буын
- 
симфиз
, 
symphysis (BNA) 
деп
атайды
. 
Үздіксіз
 
қосылыстар
 - 
синартроздар
 
Атап
өтілгендей
, 
қаңқа
өз
дамуында
3 
кезеңнен
өтеді
: 
дəнекер
тінді
, 
шеміршекті
жəне
сүйекті
. 
Бір
кезеңнен
басқа
кезеңге
өту
сүйектер
арасындағы
тін
өзгерісіне
де
байланысты
болғандықтан
, 
сүйектердің
қосылуы
да
өз
дамуында
осы
үш
кезеңнен
өтеді
, 
сондықтан
синартроздың
үш
түрін
ажыратады
: 
I. 
Егер
туғаннан
кейін
сүйектер
арасында
дəнекер
тін
қалса
, 
онда
сүйектер
дəнекер
тін
арқылы
қосылады
- articulationes fibrosae (
латынша
-fibra, 
талшық
), syndesmosis (deme - 
байлам
) 
синдесмоз
. 
II. 
Егер
сүйектер
аралығында
дəнекер
тін
шеміршек
болса
, 
онда
сүйектер
шеміршек
тін
арқылы
байланысады
- articulationes cartilagi- 
III. 
Сүйектер
арасында
дəнекер
тін
сүйек
тініне
ауысса
немесе
алдымен
шеміршек
, 
содан
кейін
сүйек
тініне
(
хондралды
остеогенезде
) 
ауысса
, 
онда
сүйектер
сүйек
тіні
арқылы
қосылады
- 
синостоз
(synostosis) (BNA). 
Жеке
тұлға
өмірі
бойында
сүйектердің
қосылу
сипаты
өзгермей
қалмайды
. 
Сүйектенудің
үш
кезеңіне
сəйкес
синдесмоздар
синхондроздар
мен
синостоздарға
айналуы
мүмкін
. 
Синдесмоз
, articulatio fibrosa, 
сүйектердің
дəнекер
тін
арқылы
үзіліссіз
қосылуы
болып
табылады
. 
1.
Егер
дəнекер
тін
сүйектердің
үлкен
аралықтарын
толтырса
, 
онда
мұндай
қосылу
сүйекаралық
жарғақ
, membrana interossea, 
түріне
ие
болады
, 
мысалы
, 
білекте
немесе
сирақтағы
сияқты
. 
2.
Егер
аралық
дəнекер
тін
талшықты
шоғырлар
құрылысына
ие
болса
, 
онда
фиброзды
байламдар
, ligamenta (
омыртқа
бағанасының
байламдары
) 
түзіледі
. 
Кейбір
жерлерде
(
мысалы
, 
омыртқа
доғаларының
арасында
) 
байламдар
серпінді
дəнекер
тіннен
(synelastosis - BNA) 
тұрады
; 
олар
сарғыш
түсті
(ligg. flava). 
3.
Бассүйек
сүйектері
арсында
аралық
дəнекер
тін
жұқа
қабатша
сипатына
ие
болса
, 
онда
жіктер
, suturae, 
пайда
болады
. 
Ұзара
қосылатын
сүйек
жиектерінің
пішініне
қарай
жіктерді
былайша
бөледі
: 
a) 
тісті
жік
, 
sutura serrata,
бұл
жағдайда
бір
сүйектің
жиегіндегі
тістер
басқа
сүйек
тістері
аралықтарына
кіріп
түрады
(
бассүйек
күмбезінің
сүйектердің
көбісінде
осылай
). 

ə
) 
қабыршақты
, 
sutura squamosa
, 
бұл
жағдайда
бір
сүйектің
жиегі
басқа
сүйектің
жиегімен
бастырылады
(
самай
жəне
шеке
сүйектері
арасында
). 
б
) 
тегіс
, 
sutura plana
- 
жиектердің
жанасуы
(
бет
сүйектерінің
араларында
). 
Синхондроз
, articulatio cartilaginea
, - 
сүйектердің
шеміршек
тіні
арқылы
үзіліссіз
қосылуы
жəне
шеміршектің
физикалық
қасиеттері
арқасында
серпінді
қосылу
болып
табылады
. 
Синхондроз
кезінде
қимыл
аздау
жəне
серпімді
сипатты
болады
. 
Олар
шеміршек
қабатшаларының
қалыңдығына
байланысты
, 
ол
соғұрлым
қалың
болса
, 
көбірек
қозғалғыш
келеді
. 
Шеміршек
тінінің
(
гиалинді
немесе
фиброзды
) 
қасиеттеріне
қарай
: 
1) 
гиалинді
синхондроз
, 
мысалы
, 1- 
қабырға
мен
төссүйек
арасында
; 
2) 
талшықты
синхондроз
деп
бөледі
. 
Талшықты
синхондроз
механикалық
əсерге
кедергі
көптеу
жерде
, 
мысалы
омыртқа
денелері
арасында
, 
пайда
болады
. 
Бұл
жерде
талшықты
синхондроздар
өздерінің
серпімділігі
арқасында
соққы
мен
шайқауларды
жұмсартып
, 
буфер
рөлін
атқарады
.
Белгілі
мерзімге
байланысты
синхондроздар
былай
бөлінеді
: 
•
Уақытша
синхондроздар
- 
белгілі
бір
жасқа
дейін
ғана
болып
, 
одан
кейін
синостоздарға
алмасады
, 
мысалы
, 
эпифиз
бен
метафиз
арасындағы
немесе
бір
жамбас
сүйекке
қосылатын
жамбас
белдеуінің
үш
сүйегі
арасындағы
синхондроздар
. 
Уақытша
синхондроздар
қаңқа
дамуының
екінші
кезеңі
болып
табылады
.
•
Тұрақты
синхондроздар
- 
бүкіл
өмір
бойы
болады
, 
мысалы
, 
самай
сүйегі
пирамидасы
мен
сынатəрізді
сүйек
, 
пирамида
мен
шүйде
сүйегі
арасында
. 
Егер
синхондроздың
ортасында
буындық
беттері
мен
қапшығы
бар
нағыз
буын
қуысы
сипаты
жоқ
тар
саңылау
түзілсе
, 
онда
мұндай
қосылулар
үздіксізден
үзілістегі
(
буындарға
) 
өтпелі
болады
да
, 
симфиз
, symphysis, 
деп
аталады
(
мысалы
, 
маңдай
симфизі
, symphysis pubica). 
Симфиз
буындардың
редукциясы
нəтижесінде
үзілісті
қосылудан
үздіксіз
қосылуға
ауысу
арқасында
түзілуі
мүмкін
, 
мысалы
, 
кейбір
омыртқалыларда
бірқатар
омыртқалардың
денелері
арасында
буын
қуысынан
саңылау
қалады
. 
Симфиз
(
син
. 
гемиартроз
) - 
қаңқа
сүйектері
арасындағы
өтпелі
буын
. 
Бұл
əдетте
талшықты
немесе
шеміршекті
қосылыс
, 
оның
ішінде
тар
саңылау
тəрізді
қуыс
бар
. 
Симфиз
сыртқы
капсуламен
, 
ал
саңылаудың
ішкі
беті
синовиальды
қабықпен
жабылмаған
. 
Симфизді
сүйек
аралық
байламдармен
күшейтуге
болады
. 
Буын
артикуляцияланған
сүйектердің
аздапмещысуына
мүмкіндік
береді
. 
С и н хо н д р о зд а рд а н
а й ы рм а ш ы л ы ғ ы
,
с и м ф и зд е р
ж а с ы н а
қ а р а й
кальцинацияланбайды
жəне
шеміршек
қабатын
жоғалтпайды
Симфиз
бен
буынның
басты
айырмашылығы
-
симфиздерде
буын
саңылауы
үзіледі
.