Keywords: language, research, nation, culture, literature. 168

168
ҚАЗА
ҚСТАННЫ
Ң
 ҒЫЛЫМЫ
 МЕН
 Ө
М
ІР
І •
 НАУКА
 И
 ЖИЗНЬ
 КАЗАХСТАНА
 • 
SCIENCE
 AND
 LIFE
 OF
 KA
ZAKHST
AN
КІРІСПЕ
Тіл білімінде тіл мен мәдениеттің өзара байла-
нысы мәселесін алғаш рет ғылыми теориялық дең-
гейде В.фон Гумбольдт зерттеді. Оның материалды 
және  рухани  мәдениеттің  ұлттық  сипатының  тіл-
де көрініс табатыны, тілдік белгіге ішкі форманың 
тән екендігі және тілдің адам мен қоршаған орта 
арасын  байланыстыратын  дәнекерші  қызметі  ту-
ралы басты ғылыми негіздемелері мен ұстаным-
дары А.Потебня, Ш.Балли, Ж.Вандриес, Р.Якобсон 
еңбектерінде өз жалғасын тапты. Бұл сайып кел-
генде,  мәдениеттің  ұлттық  сипатының  тілдегі  кө-
рінісін, қоршаған дүниені ерекше танып білу, ұлт-
тық рухтың көрініс табуына, яғни тіл адамдардың 
рухының табиғатын анықтайды: «...халықтың рухы 
мен  мінез-құлқын  танып  білуге  болатын  барлық 
формалардың көрініс берер жолдарының ішінде 
– халықтың рухы мен мінез-құлқының ерекшелік-
терін бейнелей алатын да, оның құпияларына жол 
ашатын да тіл ғана» [Гумбольдт В., 1984, 397]. 
В.  фон  Гумбольдт  идеясының  түпкі  мағынасы 
«болмыс шындықтың рухани қабылдануы ана тіл-
дің ықпалымен, оның концептуалды жүйесі арқы-
лы жүзеге асады. Демек, әр түрлі тілдік қауымдас-
тықтар,  концептілер  жүйесінің  түрлі  құралдарын 
қолдана отырып шын мәнінде ұлттық мәдениеттің 
негізі саналатын әр түрлі дүние суретін құрайды» 
[Добровольский Д.О., 2010, 39] дегенге саяды.

жүктеу/скачать 14,41 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: