Болат мырзалиев
жүктеу/скачать 14,41 Mb. Pdf көрінісі
|
| Қорытынды
Отбасы тәрбиесі- қоғамдық тәрбиенің бір бөлігі, ата-ана борышы. Жанұяның жоғарыда көрсетілген белгілерінің тәрбиеліу ықпалы өте күшті, оларға тәрбие барысында ерекше көңіл бөліп, ескеру қажет. Отбасы тәрбиесінің ұғымы- ның өзі «отбасы» және «тәрбие» категорияла- рының жиынтығынан тұрып, оның қызметі мен рөлі, отбасындағы тәрбие толығымен қоғамдық өмір заңдылықтарына байланысты дамиды. Қазақ отбасының өмірлік салты балалардың бойында коммуникабельділік, тыныштық, ес- керімділік және қайырымдылықты тәрбиеледі. Және тіпті бөлек тұратындар да оны әкесінің басшылығымен жасайды және қараусыз қал- майды, қажет болған жағдайда әрдайым ата- -аналарға көмек және кеңес ала алады. Басты отбасылық мәселелерді отбасы басшысы шеш- ті. Осындай отбасылар өте ұйымшыл, тату бол- ды, оларды тек осылай бұзуға болмайды, олар өзара қолдау мен бірлікті тәрбиеледі. Тәрбие құралдарының бірі ән немесе терме болды. Қазақ термелері тәрбиелік жағынан өте терең мағынаға ие, онда отбасы ошағының қасиетті екендігі туралы айтылды, жаңа отбасының құ- рылу және бірге тұру, үлкен және кіші топтар- дың өмір сүруі, олардың отбасы мен қоғамда- ғы құқықтары мен міндеттері туралы айтылды [Гершунский Б. С., 1998]. Балаларды жасына қарай кезеңге бөліп, олардың дүниетанымын қалыптастыруда от- басы тәрбиесі туралы тәуелсіз мемлекетіміздің Ата Заңының (Конституция) 27-ші бабында «Ба- лаларына қамқорлық жасау және оларды тәр- биелеу – ата-ананың табиғи құқығы әрі мінде- ті» [Қазақстан Республикасының Конституция- сы, 1995] – деп нақты көрсетілген. Балалардың рухани дүниесін қалыптастыруда отбасы үлкен роль атқарады, ойткені ол қоғамның маңызды әлеуметтік буыны. Отбасы адамзат жинаған мол тәжірбиені жеткізетін, дербес және ұжым- дық қасиеттерін қалыптастыруға бағытталған. Сондықтан ата- аналардың күнделікте өмірде өз балаларының мінез-құлқын түзетуі, қажет- ті қасиеттерін дамытуы, оларды тәрбиелеуде қиыншылықтарды жеңуі қажет. Олай болса ба- ланы тәрбиелеу және қалыптастыруда басқару процесінің жолын табу үшін, әрбір ата-ана оған жанасудың нәзік құралын меңгеріп алуға ыж- дахаты болуы тиіс. Жас ұрпақтың ойлау және мінезін қалыптас- тыру алған тәрбиемен және қоршаған әлемнен алынған үлгілермен тікелей байланысты. Сон- дықтан ежелгі уақыттан бастап аға-інілері мен апа-қарындастары арасында бейбіт қарым- қатынас, келісім, қайырымдылық пен жүрек уағыздалды. Осылайша, кез келген жағдайда қазақ отбасы баласынан өз уақытында азамат құрған тәрбие институты болып қалды. Біз осы зерттеліп отырған ғылыми мақала- мыздағы отбасылық тәрбие құралы арқылы халқымыздың сан-ғасырлар бойы жинақтап, іріктеп алған озық тәжірибесі мен ізгі қасиетте- рін жас ұрпақтың жас ерекшелігін ескере оты- рып, бойына сіңіру балалардың қоршаған ор- тадағы қарым-қатынасын, ұлттық дүниетанымы мен өмірге деген жағымды көзқарасын қалып- тастыра аламыз. 111 ҚАЗА ҚСТАННЫ Ң ҒЫЛЫМЫ МЕН Ө М ІР І • НАУКА И ЖИЗНЬ КАЗАХСТАНА • SCIENCE AND LIFE OF KA ZAKHST AN жүктеу/скачать 14,41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|