Бөлім «Биоалуантүрлілік. Қызыл кітапқа енген жануарлар мен өсімдіктер. Синтаксис» бжб №1 1-нұсқа
жүктеу/скачать 65,32 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- «Көне түркі жазбалары және қазақ жазуы. Орфография. Жалқы есім емлесі» бөлімі БЖБ№1 2-нұсқа
- Күні; Сыныбы
- Көне Түркі жазуларының зерттелуі
- Бағалау критерийі Тапсырма Дескриптор Балл
«Көне түркі жазбалары және қазақ жазуы. Орфография. Жалқы есім емлесі» бөлімі БЖБ№1 2-нұсқа
1-тапсырма. Мәтінді мұқият оқыңыз. Мәтіннің баяндау желісін сақтап, әр бөлігінен алынған ақпараттардан жинақы мәтін (аннотация) жазыңыз. Сөз саны – 70-80. Күрделі-құрама атауларды орфографиялық нормаға сай жазыңыз. Көне Түркі жазуларының зерттелуі Сібір және Моңғолия далаларына таралған жұмбақ жазулардың бар екендігі туралы ғылыми орта ертеден-ақ білетін еді. Оларды «руна жазулары», яғни скандинавия тілдерінен алғанда «құпия, сыры ашылмаған» таңбалар деп атайтын. Ол кезде әлем ғалымдары бұл жазуларды көне Угор тайпаларының (Орал халықтарының ата-бабалары) мұрасы деп есептеді. Жазуларды зерттеуге арнайы ұйымдастырылған Ресей Ғылым Академиясының экспедициясы Минусинск ойпатында іздестіру жұмыстарын жүргізіп, Д.Г. Мессершмидт және Ф.И.фон Стралленберг 1721-1722 жылдар аралығында көптеген материалдар жинақтады. Жиналған деректер ғылыми тұрғыдан екшеліп, 1729 жылы З.Байердің «Санкт-Петербургтегі Императорлық ғылым Академиясының жазбаларында» жарық көріп, Еуропадағы барлық шығыстанушылардың қатты қызығу нысанына айналды. 1730 жылы Ф.И. фон Страленбергтің өзі де зерттеулерінің қорытындысын және жазулардың көшірмелерін жариялады. Оқылудың әртүрлі жолдары ұсынылғанымен, қандай да бір қорытынды шығаруға деректер әлі аздау болатын, себебі Минусинск аймағынан табылған бұл жазулар үзік-үзік және тым қысқа, сонымен қатар жазулардың өзі жартылай өшіп қалған болатын. 1889 жылы Н.М. Ядринцевтің Моңғолия далаларынан тапқан жазулары Көне жазулардың толық сақталған және көлемді үлгілерін ғылыми ортаға әкелді. Енді бұл жазуларға қарап, оның дыбыстық құрылысы мен грамматикалық табиғаты жөнінде айқын қорытындылар жасауға болатын еді. 1893 жылы дат филологі В. Томсен (Дания) бұл жазуларды оқудың кілтін тапты. Келесі жылы-ақ В.В. Радлов Орхон жазуларының оқылуын және аудармаларын жасады, 11 1895 жылы Енисей жазуларының да оқылуы мен аудармалары жарыққа шығарылды. (199 сөз) https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D0%B5_%D1%82%D2 %AF%D1%80%D0%BA%D1%96_%D0%B6%D0%B0%D0%B7%D1%83%D1%8B _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
жүктеу/скачать 65,32 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||