Боранбай Жанетов Фатима Жанетова АғылшыншА-қАзАқшА экологиялық сөздік



Pdf көрінісі
бет10/29
Дата06.03.2017
өлшемі1,96 Mb.
#7752
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   29
– 113 –
   ecosystem research and        
simulation ~
экожүйелерді зерттеу және модельдеу 
бөлімшесі
   environmental engineering 

табиғатты қорғаудың техникалық 
жабдықтары бөлімшесі 
   forest ~ 
орман бөлігі
   solid and hazardous waste   
research ~ 
қатты және қауіпті қалдықтарды зерттеу 
бөлімшесі
DIZYGOTIC TWIN 
(FRENTAL) 
екі жұмыртқалы егіз 
DIZZINESS 
бас айналу
DNA 
ДНҚ   
DNA POLYMERASE
ДНҚ полимеразасы
DOBBER 
арамсояу
DOCHMIASIS 
анкилостомоз 
DOCK 
док (кемені жөндейтін порттағы құрылыс), 
верфь, эллинг, жүк тиейтін алаң, тұйық (темір 
жолдың тұйықталған басы) жол 
DOCKTRINE 
доктрина (ілім, ғылыми не философиялық 
жүйе, теория), ілім, принцип 
DOE 
ұрғашы (қоянның, тышқанның, бұғының) 
DOG 
ит
DOG-BEE 
аталық ара 
DOGFISH 
амия, акула, тұнба балық
DOG-ROSE 
итмұрын (өсімдік)
DOGWOOD
қызыл бұта 
DOLPHIN 
дельфин 
DOMAIN 
область ,алқап, сала, тарау, меншік, жер 
меншігі 
DOME 
күмбез
DOMESTIC 
үй, жергілікті, қолға үйретілген (жануар), 
мәдени 
DOMESTICATES 
доместикаттар (үй жануарлары және мәдени 
өсімдіктер)
DOMINANCE 
доминанттылық, басым болу, үстем болу, 
үстемдік, әсер ету
   ~ hierarchy 
доминантты иерархия
DOMINANT 
доминанттар.Биоценоздардағы көп кездесетін
өсімдіктер түрлері. 
   ~ species 
басым түр 
   ~ trait 
басым өзгешелік 
DOMINULE
микроқоғамдастықтағы доминант 
DONATION 
сый, тарту, сыйлық, қию, құбандыққа беру, 
қан беру 
DONGA 
жыра, аңғар, сай, терең өзен арнасы 

 
– 114 –
DONKEY, ass 
есек 
DONOR 
донор (ауруларға және жаралы адамдарға 
қанын беретін адам), инвестор  (бір іске, 
кәсіпке капитал салушы, мысалы, табиғатты 
қорғау шараларына капитал салушы) 
DOOM 
өлім, айыптаушылық, мінеушілік, үкім,кесім, 
айыптау 
DORLONE
дорлон (пестицид) 
DORMANCY 
ұйқы, ұйқыда болу, қыстағы естен танып 
ұйықтау, гипобиоз, қысқы тыныштық 
DORMANT 
қысқы ұйқыда жатқан (бактериялар 
споралары жөнінде), жасырынды, анық емес
DORSAL 
дорсалды
   ~ fin 
арқа жүзбе қанат
DOSAGE 
жұту мөлшері (организмнің жұтатын зиянды 
заттардың жалпы саны), мөлшер, мөлшерлеу 
DOSE 
мөлшер, мөлшерлеу, атмосфералық 
қоспалардың жиынтығы 
DOSE-EFFECT 
мөлшерлік басыбайлылық, "мөлшер-күшті 
әсер" тәуелділігі 
DOSE-RELATED 
мөлшерге тәуелділік (мысалы,  пайда болған 
қатерлі нәрселердің жиілігі жөнінде) 
DOSIMETER
дозиметр, мөлшерлейтін құрылғы 
DOSIMETRY 
дозиметрия 
DOSING 
мөлшерлеу, бөлшектеп енгізу 
(тыңайтқыштарды)
DOT 
нүкте, кішкене дақ
DOTTY 
ала 
DOUBLE-CHECK 
екі рет бақылау жүргізу 
DOUBLE FERTILIZATION қоса
рланып тозаңдану
DOWNCOMER 
су ағызып жіберетін құбыр 
DOWNDRAFT 
бәсең ағыс (мысалы, түтін не газдың) 
DOWNFALL 
құлау, нөсер, қатты қар жауу, жауын-шашын 
DOWN FEATHER 
мамық қауырсын 
DOWNPOUR 
шелектеп құйып жауған жаңбыр, нөсер
DOWNSPOUT 
төгетін не ағызып жіберетін құбыр, бұрып 
жіберетін құбыр
DOWN S SYNDROM 
Даун синдромы
DOWNSTREAM 
төменгі ағыс, төменге қарай ағыспен ағу, 
төменгі бьеф 
DOWNTANK
жинағыш, қабылдағыш (ағынды суларды) 
DOWNTOWN 
қаланың кәсіпкерлік не белсенді бөлігі, қала 
орталығы
DOWN-WASH
тасқынды көшіру (мысалы, түтіннің, газдың) 

 
– 115 –
DOZE 
шірік, шіру, көгеру 
DRACONTIASIS 
дракункулез, тиаз, ришта (ыстық елдерде 
кездесетін паразиттік ауру түрі) 
DRAG 
қарсыласу (қоршаған ортаның), тежелу 
DRAGONFLY 
инелік
DRAIN 
дрена, дренаж қанауы не құдығы, кептіру, су 
ағызатын құбыр 
DRAINAGE 
дренаж, дренаждау, құрғату, дренаж жүйесі, 
дренаж торы, гидрографиялық тор, 
канализация
DRAINFIELD 
сүзу алаңы
DRAINING 
дренаж, дренаждау, құрғату, суды шығару 
DRAINWAYS
дренаж торы 
DRAKE 
кежек, ата үйрек 
DRANCONTIASIS
дранкулез 
DRASTIC 
әсері қатты (дәрі-дәрмектер, реагенттер 
жөнінде), қатты жағдайларда іске асатын, 
терең 
DRAWBACK 
жетіспеушілік, жанама әсер, кедергілік 
DRAW-DOWN 
төмен түсу, су деңгейінің төмендеуі
DREDGE 
драга (жер қазатын көлік), су түбін қазғыш, 
жерді тереңдетіп қазу
DREDGER 
жерді тереңдетіп қазатын снаряд, канал 
тазартқыш аспап, экскаватор
DREDGING 
түптерді тереңдету жұмыстары, суаттарды 
тазарту, дренаж салу құрылғысы
DREG 
тұнба, қою, қалдықтар
DRESS 
ағаштарды кесу, тыңайту (топырақты), 
көйлек, киіну 
DRESSING 
тыңайтқыштарды енгізу, өсімдіктерді жемдеу, 
тұқымдарды улау
DRIBBLE 
кеміп қалу, азаю, жойылу, астына ағу, 
тамшылау
DRIED APRICOTS 
өрік
DRIFT 
күртік қар, қоқыс, үйінді, салынды (желмен, 
сумен келіп үйіліп қалған топырақ, қар, т.б.) 
DRIFTING 
дрейф (желдің не ағынның әсерінен кеменің 
тура жолдан ауытқуы), бұзу, құлату, су 
шайып кету, көшіру,  
ауыспалылық (жауын-шашынның)
DRIFTSNOW 
жаяу бұрқасын, күртік қар
DRIFTWEED 
ағыспен ағатын балдырлар
DRIFTWOOD 
плавник (өзен не теңізбен келген құрғақ 
бұтақтар)

 
– 116 –
DRILLING
бұрғылау, бұрғылау скважинасы, шлам
DRIMIUM 
сілтілі топырақтағы өсімдік қоғамдастығы
DRIMOPHILUS 
галофил, тұз сүйгіш организм 
DRIODAD 
құрғақ тоғайлар өсімдігі 
DRIODIUM
құрғақ тоғайлар фитоценозы 
DRIP 
қазу, ағу, ағып ету, астына жайылу 
DRIVE 
талап, талаптану, ниеттену, стимул, ізіне түсу 
(аңның), қуу, қатты айдау, зорықтыру
DRIZZLE
ұсақ жаңбыр, сіркіреу 
DROGUE 
буй (өзен мен көлде, т.б. судың жерін 
көрсетуге қойылған қалқыма белгі), зәкір, 
якорь 
DRONE 
аталық ара 
DROOP 
солу, қурау
DROP 
тамшы, тамшылау, тамшы ағу, себілу, ағу, 
түсу, төмендеу, құлау, құлама, күркіреме 
DROP-OFF 
жыра, шұңқыр 
DROPPER 
теңізге қайта оралған арқан балық (лосось) 
DROPPINGS 
көң, қи, жануарлардың экскременттері, 
қалдықтар
DROPSONDE 
ұшақтан лақтырылатын зонд
DROPSY 
аса көп ылғалдылықтан туатын дәнді 
дақылдардың паразиттік емес ауруға 
шалдығуы
DROSOMETER 
шық өлшеуіш аспап 
DROSOPHILA 
дрозофила, кішкене жеміс шіркейі 
DROSS 
тот, қалдықтар, сор, шлак, көбік 
DROUGHT 
құрғақшылық,қуаңшылық.
DROUGHT-ENDURING 
құрғақшылыққа төзімді, құрғақшылыққа 
шыдамды 
DROUGHT-ESCAPING 
құрғақшылықтан кететін 
DROUGHT-HARDENING  қ
ұрғақшылыққа шыдауға шынығу 
DRUG 
дәрілік зат, медикамент, наркотикалық зат, 
наркотик қолдану 
DRUG-FAST 
дәріге төзімді, медикаменттерге төзімді 
(инфекция жөнінде) 
DRUM 
бөшке, бак, цилиндрлік контейнер, барабан 
(қатты қалдықтарды ұсақтауға арналған)
DRUPE 
сүйек жеміс 
DRY 
құрғақ, құрғақшылық, кебу, құрғау, сусыз, 
құрғақ аудан, қысыр (ұрғашы жануар 
жөнінде)
DRYING 
кептіру, кептіргіш, құрғату, құрғатқыш, 
солып қалу (өсімдіктің), кептіру (топырақты) 

 
– 117 –
DRYLANDS 
құрғақ жерлер,шөлейттер
DRY MASS 
құрғақ салмақ 
DRYMETER 
ылғалды өлшеуіш аспап 
DUCK  
үйрек 
DUCK-BILL, platypus
үйректұмсық кеміргіш
DUCKLING 
үйректің балапаны 
DUCKWEED 
балықөт
DUCT 
канал, өтетін жер, тұрба, құбыр
DUCTANCE 
өткізгіштік 
DUCTILE 
созылмалы, сынбайтын, созылымды
DUFF 
дафф, ылғал гумус, құнарсыз гумус, 
ормандағы төсеме секілді жер 
DUMETICOLOUS 
бұталарда тіршілік ететін 
DUMETOSE 
бұталар қаптап өскен, бұталы
DUMMY 
үлгі, макет, тұлып, алдамшы әрекет, 
имитация, еліктеу,бақылау тәжірибесі 
DUMP 
үйінді, қоқыс үйіндісі
DUMPING 
дампинг. Мұхит пен теңіздерге қалдықтар 
тастау және оларды су астына көму.
DUMPSITE 
қалдықтар тасталатын жер, үйіндіге арналған 
жер 
DUN 
қара сона, оқыра сона 
DUNE 
дөң, құм төбе, бархан 
DUNG 
көң, қи, экскременттер,  көңмен тыңайту 
DUNG-BEETLE 
сасық қоңыз 
DUODENUM 
он екі елі ішек
DURABILITY 
ұзақтық, мықтылық, тұрақтық, қызмет ету 
мерзімі 
DURA MATER 
сұр зат 
DURATION 
ұзақтық, вегетациялық мерзім
DUST 
шаң-тозаң, шаңнан тазарту, дуст (инсектицид)
DUST-BIN 
қоқыс салатын жәшік, қоқысқа арналған 
контейнер
DUST-COLLECTOR 
шаң ұстап қалғыш
DUSTER 
шаң ұстап қалғыш, шаңды бөлектегіш, 
бүріккіш, дәрі себетін құрал, дәндерді құрғақ 
умен улау 
DUSTER-SPRAYER
дәрі себетін бүріккіш құрал 
DUST-HOLE 
қоқысқа арналған шұңқыр, үйінді
DUSTINESS
ауаның шаңды болуы
DUSTING 
шаң пайда болу, шаңнан тазарту, шаңды ұстап
қалу, дәрілеу, бүрку, себу
DUST-LADDEN 
шаңды, шаңданып қалған, шаң болып қалған 
DUSTPROOF 
шаң өткізбейтін 

 
– 118 –
DUSTY 
шаңды, шаңданып қалған, шаң болып қалған, 
шаң тәрізді, ұнтақ тәрізді 
DUTY 
жұмыс, кезекшілік, міндет, функция, мөлшер 
(судың), пайдалы іс, күштілік, өнімділік, 
режим, цикл, жүктеме, салық
DWARF 
тырбиған, тырбиып өскен өсімдік не жануар, 
төмен өскен, өсуге кедергі болу, дамуды 
тоқтату
DWARFISM 
нанизм, тырбық, аласа бойлы болу 
DWELLER 
тұрғын, мекендеуші (белгілі бір жердегі)
DWELLING 
тұрғын үй, тіршілік ету ортасы
DWINDLER 
жүдеу жануар 
DWINDLING
азғындау, азу
DY 
лайлы шөгінділер
DYE 
бояғыш зат, бояу, түс
DYING-OUT 
қырылып қалу, құрып біту
DYKE 
су ағатын арық 
DYNAMICS 
динамика
DYNASONDE 
ионозонд, диназонд (ионосфераның 
динамикалық процестерін  зерттеуге арналған
аспап) 
DYSAPTATION 
көруге бейімделгіштіктің бұзылуы 
DYSBATERIOSIS 
дисбактериоз (ішек бактерияларының 
биоценозының мөлшерінің бұзылуы) 
DYSBARISM 
барозақым, декомпрессионды ауру түрі 
DYSBOLISM 
зат алмасудың бұзылуы, метаболизмнің 
бұзылуы 
DYSCRASIA 
дискразия, гомеостаздың бұзылуы, бұзылу 
DYSENTERY 
дизентерия (жұқпалы іш ауруы), іш сүзегі 
DYSGALACTIA 
сүт секрециясының бұзылуы 
DYSGENESIS 
қисық даму, репродуктивті қасиеттердің 
бұзылуы 
DYSGENIC 
дисгениялық, азғындататын, азғындалатын 
DYSGEOGENOUS 
жартастарда не құрамында детриті аз 
топырақта өсетін
DYSHORMONISM
ішкі секреция бездері қызметінің бұзылуы 
DYSNUTRITION 
қоректенудің бұзылуы 
DYSOP(S)IA 
дизопия (көру қабілетінің бұзылуы) 
DYSOSMIA
дизосмия (иіс сезімінің бұзылуы) 
DYSPEPSIA 
диспепсия (ас қорытудың бұзылуы)
DYSTROPHY 
дистрофия (организмге азық сіңбеуінен еттің 
ауруы), суаттағы судың жетіспеушілігі 
DYTICON 
өзен мен көл түбіндегі жартылай сұйық тұнба 
фаунасы 

 
– 119 –
E
EAGLE 
бүркіт 
EAGLE OWL 
үкі 
EAGRE 
ызғырық (теңіздің жағасында болатын қатты 
жел); көтерілетін толқын,өзендегі қатты 
толқын
EAR 
құлақ сырғалығы 
   ~ lobe 
құлақ сырғалығы 
EARCOCKLE
бидайдың паразиттік ауруға шалдығуы 
EARDRUM
дабыл жарғағы 
EARLY 
ерте піскен, ертерек, уақытынан бұрын 
EARNІNS
жалақы
EARTH 
жер 
EARTHFLOW
көшкін, сел 
EARTHING 
жердің құнарлылығы төмен аймақтардың 
бетін құнарлы қабатпен төсеу 
EARTHMOVING
жер қазу жұмыстары 
EARTHNUT 
жер жаңғағы немесе қытай жаңғағы; 
түйнектер,тамыр жемісі 
EARTHQUAKE 
жер сілкінісі 
EARTHSCAN 
Жер мониторингі, "Жерді зерттеп білу" 
(ақпараттық қызмет, Ұлыбританияда) 
EARTHSLIDE 
көшкін
EARTHWATCH 
"Жер патрулі" (қоршаған ортаға мониторинг 
жүргізу және оған баға беру критерийлерін 
өңдеу жөніндегі бағдарлама) 
EARTHWORK
жер қазу жұмыстары 
EARTHWORM
жер құрты
EARWIG 
уховертка (кейде үй ішінде жүретін 
кішкентай жәндік)
EASE 
жеңілдету, жұбату, саябырландыру, басу, 
түсіру (қысымды)
EASEMENT 
сервитут құқығы (бөтен адамның затын 
белгілі бір шектеулі жағдайларда пайдалануға
құқығы), темір жол қарауына алынған жер 
EAT 
жеу, коррозияға ұшырату, бұзу
EATABLE 
жеуге жарамды 
EATER 
жегіш, қоректенуші
EBB 
судың қайтуы, саябырлау, азаю, кему, 
нашарлау, регресс 
EBONY 
қара ағаш
EBULLISM 
эбулизм
ECAD 
экада (сыртқы орта әсері нәтижесінен пайда 
болған экологиялық ортаға бейімделген 

 
– 120 –
форма) 
ECBALLIUM 
орман кесуден қалған сукцессия 
ECBOLIC 
абортивті заттек, түсік келтіретін
ECCRITIC 
экскрецияны күшейтетін фактор
ECDEMIC 
экдемиялық, жергілікті емес 
ECHINODERMATA 
тікен терілілер
ECHINOIDEA 
теңіз кірпілері
ESESIS 
эцесис (оргинзмнің жаңа тіршілік ортасын 
жаулап алуы) 
ECHARD 
өсімдіктердің сіңіруіне алыс орналасқан 
топырақ суы 
ECHELON 
кемер, кертпеш, басқыш түрінде орналасу, 
басқыш, дәлдік деңгейі 
ECHINOCOCCOSIS
(бір камералы) эхинококкоз
ECHINOCOCCUS 
эхинококк 
ECHINOSTOMIASIS
эхиностомоз
ECHO 
жаңғырық 
ECHOGRAPHY 
(ультрадыбысты) эхография, ультрадыбыстық 
зерттеу 
ECHOLOCATION 
эхолокация (эхо және латынша locatіo-
орналастырамын) –кейбір жануарлар  
(дельфиндер, жарқанаттар, итбалықтар, 
кейбір құстар) өте жоғары толқынды 
дыбыстар шығарады. Бұл ультрадыбыс-
заттардың қанша қашықтықта екенін, оның 
көлемін анықтап, бағдарлайтын негізгі амал. 
ECHOSONDE 
эхолот, эхозонд
ECHOVIRUSES 
эховирустар 
ECIDIOCLIMATE 
эцидиоклимат (бір өсімдік учаскесінің 
микроклиматы)
ECIZE 
жаңа мекенге үйреніп алу 
ECLAMPTOGENIC 
эклампсия тудыратын 
ECLIPSE 
тұтылу 
ECO-BALANCE 
экологиялық тепе-теңдік, экологияландыру 
ECOBIOMORPHE 
экобиоморфа
ECOBIOTIC 
экобиотикалық (экологиялық жағдайларға 
бейімделген) 
ECO-CATASTROPHE 
экологиялық апат (Жердің маңызды 
экожүйелерінің бұзылуы) 
ECOCENTRISM
экоцентризм 
ECOCIDE 
экоцид (грек сөзі oіkos-үй және cіda -
өлтіремін) -өсімдіктер мен жануарлардың 
тіршілік ететін орындарын жою

 
– 121 –
ECO-CITY 
экологиялық қала (болашақта үй тұрмысынан 
және өндірістерден қалдықсыз айналма әдісін 
жасау процестері жүзеге асатын болашақ қала 
үлгісі) 
ECOCLIMATE 
экологиялық климат, ауа-райы. 
ECOCLIMAX 
экоклимакс, экожүйе градиенті
ECOCLINE 
экоклин, экожүйе градиенті
ECODEMOGRAPHY 
экодемография, халықты орналастыру 
экологиясы 
ECODEVEOPMENT 
экологиялық даму  
ECOEFFICIENCY 
экологиялық тиімділік, экологиялық 
нәтижелілік
ECOEPONIMICS 
экоэпонимика
ECOFASCISM 
экологиялық фашистік әрекет  
ECOFEMINISM 
экофеминизм (феминисттердің экологиялық 
қозғалысы)
ECOFRIENDLY 
экологиялық (мысалы, жоба),  қоршаған 
ортаға жағымсыз әрекет етпейтін 
ECOGENESIS 
экогенез 
ECOGEOGRAPHY 
экожағрафия, экожүйелер жағрафиясы 
ECOGRAPH
экологиялық график 
ECOID 
экоид (барлық экологиялық факторлар 
жиынтығы) 
ECO-LABELLING 
экологиялық белгілеу (өнімнің экологиялық 
сапасы жөніндегі мәліметтер)
ECOLAW 
экологиялық  заң. 
ECOLOGIC 
экологиялық 
   ~ succession 
экологиялық көнігу 
ECOLOGICAL 
экологиялық 
   ~ pyramid 
экологиялық пирамида 
ECOLOGIST 
эколог маман 
ECOLOGY 
экология
ECOMETRY 
экометрия
ECO-MINDEDNESS 
экотүсінік
ECONOLOGY 
эконология
ECONOMANCY 
экономансия 
ECONOMIC 
экономикалық, шаруашылықты, пайдалы, іс-
тәжірибелілік
ECONOMIZING 
экономика ғылымы, экономика, халық 
шаруашылығы 
ECONOMY 
экономика
ECOPATHOLOGY 
экологиялық патология 
ECOPHENE 
экофен
ECOPHENOTYPE 
экофенотип 

 
– 122 –
ECOPOLITICS 
экологиялық саясат 
ECOSPECIES 
экологиялық организм түрі 
ECOSPHERE 
экосфера 
ECOSTANDARD 
экологиялық стандарт
ECOSTRESS
экологиялық стресс 
ECOSYSTEM 
экожүйе (грек сөзі oіkos-үй,орын және жүйе). 
Тірі организмдер мен өлі организмдердің 
белгілі бір экологиялық жүйесі.
ECO-TAX 
экологиялық салық 
ECO-TAXATION 
экологиялық салық салу
ECOTONE 
экотон (грек сөзі oіkos-үй,орын)-екі биоманың 
немесе басқа да қоғамдастықтардың арасынан 
өтетін жол. 
ECOTOP 
экотоп (грек сөзі oіkos-үй,орын және тіршілік 
жасайтын жер). Түрлердің тіршілік ету 
аймағы 
ECOTOXICOLOGY 
экологиялық уыттық
ECOTYPE 
экотип (грек сөзі oіkos-үй,орын және typos -
тип). Өсімдіктер мен жануарлардың 
әртүрлілігі. 
ECTAL 
сыртқы  
ECTASIA 
эктазия, ұлғаю, созылу (мүшенің) 
ECTOCRINE 
эктокрин (сыртқы ортаға бөлінетін зат алмасу 
өнімі) 
ECTODERM 
эктодерма
ECTOGENOUS 
эктогенді, экзогенді, өз бетімен тіршілік етуге 
қабілетті 
ECTOHUMUS 
эктогумус (органикалық қалдықтар) 
ECTOPARASITE 
эктопаразит, сыртқы паразит (қожайынның 
денесінің беткі жағында паразиттік тіршілік 
ететін организм)
ECTOPNAGOUS 
жеп қою, жалмап қою, кеміріп қою, 
субстраттың сыртқы бөлшектерімен 
қоректенуші 
ECTOPHU 
эктофит, эктопаразиттік өсімдік 
ECTOPLASM 
эктоплазма
ECTOSYMBIONT 
 эктосимбионт (қожайынның денесінің беткі 
жағында паразиттік тіршілік ететін организм)
ECTOTHERM
эктотерм, суық қанды организм 
ECTOTOXIN 
эктотоксин (сыртқы ортаға бактериалдық 
клетка арқылы шығарылатын улы заттек) 
ECTOTROPH 
эктотроф, эктотрофты организм (грек сөзі 
ektos –сыртқы жағы және қоректену)-
өсімдіктер мен жануарлардың  

 
– 123 –
эдасферасындағы паразитті түрде тіршілік 
ететін организмдер. Олардың сандары 
қисапсыз көп болады. 
ECTOZOON 
эктопаразитті жануар, эктопаразит
ECUMENE 
тіршілік ету кеңістігі, биосфера
ECZEMA 
экзема, диффузды не араласқан нейродермит 
(диффузия жолымен ұласқан) 
EDAPHIC 
жергілікті, эдафикалық, топырақтық 
~  factors 
эдафикалық факторлар. Организмдер өміріне 
әсер ететін ауаның, жер қыртыстарының 
айналадағы экологиялық факторларға әсер 
етуі. Топырақтың құнарлылығы, тұздануы, 
сортаңдануы, ылғалдылығы және басқа да 
физикалық-химиялық ерекшеліктері 
айналадағы ортаға әсерін тигізіп отырады. 
EDAPHOLOGY 
топырақтану
EDAPHON 
эдафон (грек сөзі  edaphos-топырақ, жер)-
топырақтың, ценобионттардың 
(микроорганизмдердің, 
протозолардың,буынаяқтылардың) жиынтығы
EDASPHERE 
эдасфера. Жеке организм айналасындағы 
кеңістік. 
EDATOPE 
эдатоп, топырақтық биотоп 
EDDY 
құйын, боран, алай-дүлей 
EDDYING 
құйын пайда болу, құйын тәрізді, соқпа жел, 
турбулентті 
EDELWEISS
еңлікгүл 
EDEMA 
ісік, ісіну, эдема (аса мол ылғалдылықтан 
өсімдік  ұлпаларының ұлғаюы)
EDGE 
өлкелік, шекара, шет, өлке
EDIBILITY 
жеуге жарамдылық, тағам сапасы 
EDOMINANT 
эдоминант 
EDUCATION
оқу, оқыту, үйрену, үйрету, тәрбиелеу
EDUCE 
бөлу, алу (мысалы, рудадан металл алу) 
EEL, grig 
жыланбалық
EELWORM 
нематода (өсімдік тамырында паразиттік 
тіршілік ететін домалақ құрттар)
EFFECT 
күшті әсер
EFFECTOR 
эффектор 
EFFERENT NEURON 
эфферентті нейрон
EFFERVERCENCE 
газ көпіршіктерінің бөлінуі, көпіршу, ісіну 
(топырақтың)
EFFETE 
арықтаған, жүдеген, әлсіз, жеміссіз 
EFFICIENCY 
тиімділік, өнімділік, пайдалану коэффициенті 

 
– 124 –
EFFICIENT 
тиімді, өнімді
EFFLORESCENCE 
эфлоресценция, гүлдеу, көгеру, желмен 
үрлену
EFFLUVIUM 
уақыттың өтуі, зиянды буланулар
EFFLUX 
өту, ағып кету, эманация (радийдің), 
(реактивті) газ ағысы 
EFFORT 
күш салу, тырысу, күштену, зорлану 
EFFUSION
бөліну, уақыт өту, өткенде, өту, құйылу 
EGEST 
шығару, лақтыру, экскрециялау 
EGESTA 
экскременттер, шыққан зат
EGESTION
шығару, дефекация, экскреция 
EGG  
жұмыртқа, аналық жасуша 
EGG-KILLER 
овицид (зиянды жұмыртқаларды жоюға 
арналған химиялық заттардың жалпы атауы) 
EGG YOLK
жұмыртқа сарыуызы 
EGGSHELL 
жұмыртқаның қабығы
EGRESS 
шығу (беткі жағына), судың қайтуы, көшу 
(басқа популяцияға) 
EGRET 
ақ құтан
EGYPTIAN VULTURE 
қарақұс, өлімтік жейтін жыртқыш құс 
EIDER 
гага (солтүстік теңіздегі үйрекке ұқсас құс), 
гага құсының қауырсыны 
EJACULATION 
эякуляция
EJECTION 
лақтыру, атылу, ақтарылу, бөліну, ішті 
босату, дәретке отыру, дефекация
EKISTICS 
эжектор
ELABORATION 
өндіру, даму, дәлдеу, анықтау 
ELASTICITY 
майысқақтық, иілгіштік, солқылдақтық, 
созылғыштық, икемділік, оралымдылық 
ELBOW 
тірсек 
ELDER GROVE, elder bush аю бадам
(өсімдік) 
ELECTROCLEANING 
электрохимиялық тазарту 
ELECTROCUTION 
қатерлі электрлік жарақат, электр тоғына 
түсіп өлу, электр тоғымен есінен тандыру 
(малды сою алдында) 
ELECTRODEPOSITION 
электролитикалық тұну
ELECTRON 
электрон  
ELECTRONIC  
MICROSCOPE 
электронды микроскоп 
ELECTRORECLAMATION элект
рлі көлік, электрлі жетегі бар көлік 
ELEMENT 
элемент, құрама бөлік, бөлшек 
ELEMENTAL 
апатты, табиғи, негізгі, бос (мысалы, оттегі) 
ELEPHANT 
піл

 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   29




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет