БҮркіт ағА-80 жаста орта мектепте окылатын 20-дан аса пәннің ішіндегі ең ма


Караганда  пайдасы  ж о к   мәселелердің  терен



Pdf көрінісі
бет5/13
Дата22.01.2017
өлшемі6,69 Mb.
#2473
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13

Караганда 
пайдасы  ж о к   мәселелердің 
терен 
экономикалы к  магынасы  бар  болып  шыкты. 
Бұл  аз  болса,  геометриялык  прогрессиянын 
/7 
мүшесінін  косындысы  есебін  шеше  отырып, 
/7 
банкілерден  күралган  ж үйенің  бере  алатын 
ж и н а кт ы к  несиелерінің  м үм кінд іктерін  тап- 
тык.  Ү йге  берілетін  жеке  тапсырма  ретінде  эр 
окушыга  мыналар:
1)Ллты  банкіден  қуралган  ж үйе  ойяастыру;
2)Жүйенің  бірінші  банкісіне  түсетін  соманы 
тагайындау;
3)Міндетті  қорлардың  пайыздық  ставкасын 
тагайындау
4)3  кестеге  аналогиялық  кесте  қүру.
5)Sn  шамасын есептеу, мундагы S  -  өз  банкілер 
жүйеңіздің  усына  алатын  несиелерінщ  жинақт ық 
шамасы.
6)Өзіңіз  қүрган  жүйенің  несиелеуінің  шектік 
мумкіндігін  есептеу  үсынылады.
Біз  салымдар  әр  түрлі  банкілерге  салынады 
деп  ұйғарып  едік.  Бүл  әсте  міндетті  емес:  бар­
лы к  акшалай  салымдар  бір  банкіге  түсуі  де 
мүмкін,  бірак  бүл  жагдайда  осы  салымдардын 
санына  бакылау  жасап  отыру  керек  болады, 
ал  бүл  әдістемелік  түрғыдан  алганда  әрдайым 
колайлы  бола  бермейді.
Сонымен  қатар  бүл  окуш ыга  коммерция- 
лык  банкілердің  күрделі  жүйесінің  функцио- 
налды к  кы зм е т  а тка р у ы н ы ң   к а ж е т т іл іг ін  
көрнекі  түрде  көрсетеді.  Шыныда  да  тек  кана 
осындай жүйенін  көмегімен акшаның кайсыбір 
сомасы,  әртүрлі  сауда-саттык  келісім-шартта- 
рына  катыса  отырып,  бірнеше  есе  осе  алады. 
Ал  б а н кіл е р д ін   беретін  несиелердің  саны 
көбейген  сайын,  іске  асырылатын  жобалар 
саны  да  көбейе  беріп,  осылайша,  ақыр  аяғын- 
да,  өз  еліміз  байыған  үстіне  байи  түседі.
Ақтөбе  облысы, 
Алга  каласы
23

Физика
Шығармашылық  сипаттағы 
зертханалык  жұмыстар
Т.АЙБЕКОВА,
С.Сейфуллин  атындагы  гимназияның  мүғалімі
Газ  зақдары н  зе р т т е у  Л -н ү с қ а .
К е р е к т і  қ үр ал дар : 
Бір  жағы   тү й ы к  (бекі- 
тілген)  шыны  түтікш е,  шыныдан  жасалған  екі 
цилиндр  тәріздес  ыдыстар,  барометр,  сызгыш, 
термометр.
Т а п сы р м а: 
Газдың  көлемі,  кысымы  және 
тсмпературасы  арасындағы  байланысты  э кс ­
перимент  аркылы  зерттеу.
'Геориялык  бөлімі: 
Газ  тәріздес  заттардың 
негізгі  касиетгері:  ш ексіз  ұлғаюы,  ьщыс  кабы- 
рғаларына  кысым түсіруі  және  кысымның тем- 
пературасымен  ыдыс  көлеміне  тәуелділігі  бо­
лып  табылатындығы.  Газ  тәріздес  заттардын 
касиеттерін  М К Т   түсіндіреді.  Газдар  туралы 
айтканда  оны н  хаосты  козғалы стағы ,  өзара 
әсерлесетін  жэне  ыдыс  кабырғаларымен  со- 
қтығысатын  молекулалар  жиынтыгы  екендігін, 
соқты ғы суы   кезінде  механика  зандары  мен 
М К Т -н ы   байланыстыратын  заттар  екенд ігін, 
кысым  Р,  колем  V,  масса  т,  температура  Т 
және  газдын  нолдік  массасы  М   арасындағы 
байланысты  көрсететіндігін  есте  сактау  керек:
P V = ^ - R T
  (1)
М
Бүл  тендеу  газ  к ү й ін ің   тендеуі  деп  аталады. 
Егер  тәжірибе  кезінде  газдың  түракты  мөлше- 
рін  { m=const)  алсак,  онда  тендеу  мына  түрге 
кошеді:
p V
-  
= cons
  (2)
(2) 
тендеуді  ауаның  қасиеттерін  сипаттау 
үш ін  колданып,  ауа  толған  ыдыстын  темпера- 
турасын,  кысымын  және  колемін  озгерте  оты­
рып  тексереді:
Ж үм ы сты ң  оры ндалу 
реті:
І.Ы сты к  су  күйылған  ыдыстағы  Т,  темпе- 
ратураны  өлшеу  керек.  Ү зы н д ы ғы   /  ш ыны 
түтікш ені  алып,  жабык ұшымен  ыстык  суы  бар 
ыдыска  батыру  керек.  Т ү т ікш е   жылығанда 
оны ң  іш індегі  ауанын  температурасы 
ыдыс 
ішіндегі  Т,  температураға  тенеледі.  Т үтікш е н ің
аш ык  үшын  ж іб і  бар  тығынмен  жауып,  суы к 
суы  бар  ыдысқа  тығыны  бар  жағымен  төмен 
каратып  батыру  керек.  Су  ішінде  жібінен  тар­
тып  тығынды  шығарып  алу  керек.
2.С уы қ  судың  Т,  температурасын  олшеу  ке­
рек.  Түтікш едегі  ауанын  температурасы  суы к 
судын  Т ,  температурасына  теңелгендегі  ауа 
деңгейінің  ұзындығы  -  /
3.Ауа  денгейінің  / б и іктігі  және  S  көлденең 
кимасының  ауданы  аркылы  газдын  V  көлемін 
табуға  болады.  Бірінш і  және  екінш і  күйдегі  V! 
және  V 2  газ  көлемдерінің  мәндерін  есептеп 
табу  керек.
Д.Барометрдін  көрсетуі  бойынш а  б ір ін ш і 
күйдегі  ауаның  Р,  кысымын  табу  керек.  Е кінш і 
күйдегі  түтікшедегІ  газдын  Р,  қысымы  мына­
дай  болады:  Р2—P ^ g h ,   мүндағы 
к г /м 3- 
судын  тығыздығы,  g-  еркін  түсу  үдеуі,  һ-  ьщы- 
стағы  судын  бетінен  түтікшедегі  судын  бетіне 
дейінгі  б и іктік.
б .Қ а т е л ік   ш екарал ары н  а н ы кта у   ж ә н е  
корытындылар  жасау  керек.
P V  
P V
Г Г   1  _  
Г 2 У  2
тендеуі  орындала  ма,  есептеп
1
  \ 
1
 
2
корытынды  жасау  керек  (өлшеу  кателіктері- 
н ін   шекаралары  деңгейінде).
К о с ы м ш а   тапсы рм а  беру  а р кы л ы   сол 
ауанын  үш інш і  олшемін  V ,  көлемді,  Т 3бөлме 
тем пературасы нда  ж әне'  Р :  атм осф ералы к 
кысым  арқылы  олшеу  әдісін  ойлап  табу  ке-
P V
рек.  -4 ^ - аркылы  орнектеп осы  әдісті  іске асы- 
ру  керек.
Ж ұмыс  жасалып,  есептеліп  болған  соң,  осы 
қарастырған  такырыпка  байланысты  бакылау 
сүрактарын  беру  керек.
Б акы лау  сүрақтары :
1.Неліктен  тәжірибеде  түтікш е н і  алдымен 
ы сты қ  су  бар  ыдыска,  сонынан  суы к  су  бар 
ыдыска  батыраш?
2.Неліктен  тәжірибеде  судын  каны ққан  бу- 
ының  кысымы  есепке  алынбады?
3.Идеал  газд ы н  моделін  пайдаланғанда 
М К Т - н   қанд ай  ж е н іл д е тіл ге н   кағидалары  
енгізіледі?
Г аз  зандары н  з е р т т е у .2-  нүска.
К е р е к т і   қ ү р а л д а р :  
ты ғы н ы   бар  ш ы ны  
түтікш е,  ойы ңкы   (воронка),  резінке  түтікш е 
(шланг),  су,  штатив,  екі  сызгыш.
Тапсы рм а: 
Изотермиялык  процесс  кезіндегі 
газдын  касиеттерін  колданып,  ауанын  атмос­
фералык  кы сы мы н  кысым  езгерісі  кезіндегі
24

оның  көлемінін  өзгеруі  аркылы  анықтау  ке- 
рек.
Теориялық  бөлім:  Газ  тәріздес  күйдегі  зат- 
тардын  негізі  касиеттерін  жоғары  дәлдікпен, 
идеал  газдың  касиеттерін  жоғары  дәлдікпен, 
идеал  газдың  М К Т -с ы   үш ін  алынган  күй  
тендеуі  түсіндіреді:
P V ^ R T
  (1)
Идеал  газ  күйінін  тендеуінен,  тұракты  тем­
пература  кезінде,  берілген  массалы  газ  үшін 
кысым  мен  көлемнің  көбейтіндісі  түракты  бо­
лып  калады.  Температура  озгеріссіз  калғанда 
газдың  қысымы  мен  колемінің  озгеру  процесі 
изотермиялык,  процесс  деп  аталады.
T=const  болғанда  PV=const  (2)
Ауаның  изотермиялық  ұлғаюы  процесін 
қолданып  атмосфералык  кысымды  аныктауга 
болады.  Ол  үш ін  резіңке  түтікш е  аркылы 
шыны  түтікшемен  жалғаскан  шыны  ойыцкыға 
су  күю  керек,  тығын  ашык  тұрғанда  түтікше 
мен  ойынкыдагы  су  денгейі  бірдей  болады. 
Егер  енді  шыны  түтікшені  тыгындап  койсақ 
және  ойынкыны  бастапкы  түрған  жерінен  һ 
аралыкка  томен  түсірсек,  онда  түтікшедегі 
ауаның  қысымы  Ap = p g * h   шамага  кемиді, 
мұндагы  д һ-  түтікшедегі  және  ойыңқыдағы  су 
денгейінін  айырымы,  р -   судын  тығыздыгы.  g- 
еркін  түсу  үдеуі.
Тыгынының  астына  орналасқан  ауа  кысым 
томендегенде  үлгаяды  және 
V
+
a
V
 
жана 
колем  алады.
Түтікшедегі  ауанын  екі  күйі  үшін  кұрасты- 
рылган  изотерма  тендеуі  ауанын  р  атмосфе­
ралык  кысымын  анықтауга  мүмкіндік  береді: 
P V = (P -a P )*(V + ü V) 
(3)
P V=PV+P
a
 V -Р
д
V - дРУ 
P V -P V -Р
д
V ^ -
a
PV-
д
Р
д
V  (-І)-ге   кобей- 
теміз.
Р д У = Р У + д Р д V
„   APV + АРА V
Р =
-------------------(4)
A V  
К  }
A P = P g h
  ,  V = S /,  д У —Sa /  болғанда,  S- 
шыны  түтікшенің  колденең  кимасының  ауда-
ны,  /-ауа деңгейінін  үзындыгы,  л /-  ауа денгейі 
үзындыгының  озгерісі,  сонда:
р _ AP(V + A V ) _ p g h ( S l + SAL) 
pg h (l +
 Л/)  _
A V  

SAl 

Al 
p g h (l + A L)
A l
Газдын  атмосфералык  кысымын  аныктау 
үшін  түтікшедегі  ауа  денгейінің  I  үзындыгы- 
нын  түтікшедегі  жэне  ойынкыдагы  су  деңгсй- 
мен  бірдей  б и ікт ігі  кезінде  түтікшедегі  ауа 
денгейінің  ойынкы  томен  түсірілгеннен  кейін 
/+ д /  үзындығын  және  түтікше  мен  ойынкы- 
дагы  су  денгейлерінін  һ  б и іктігінін  озгерісін 
екінш і  тәжірибеде  міндетті  түрде  олшеу  ке­
рек.
Ж үмыстың  орындалу  тәртібі:
І.Түтікше  ашык  кезінде  ойынкыға  су  кұю 
керек.  Түтікш ені  тыгындап.  ауа  деңгейінін  / 
би іктігінін үзындығын р атмосфералык кысым- 
да  олшеу  керек.
2.Ойынкыны  алғашқы  денгейінен  1-1,5  м 
түсіру  керек.  Түтікшедегі  ауа  денгейінің  /+ д / 
ұзындыгын  және  түтікше  мен  ойынкыдагы  су 
децгейлерініц  арасындагы  һ  аракашыктыкты 
олшеу  керек.
З.Ауаның  атмосфералык  қысымын  есептей- 
міз.  Өлшеу  кателіктері  шекараларын  аныктай- 
мыз.
Косымша  тапеырмалар:
Ойынкыны  алгашкы  орнынан  1-1,5  метрге 
ко те р іп   е к ін ш і  тә ж ір и б е н і  жасау  керек. 
Өлшеуді  және  есептеуді  кайталау  керек.
Бақылау  сүрактары:
І.Қандай  шарттар  кезінде  (2)  тендеу  орын- 
далады?
2,Осы  әдіс  аркылы  атмосфералык  қысымды 
олшеу  нәтиж есінін  дәлдігін  калай  котеруге 
болады?
3.Ауанын  атмосфералык  кысымының  бар 
екендігі  калай  түсіндіріледі?  Онын  озгерістері 
неден  пайда  болады?
4.Барометр  анероид  жэне  сынапты  баро­
метр  кұрылыстары  қандай?
Эйеддер  арасынан  Нобель  сы й л ы гы н ы ң   т ү ң гы ш   иегері  -  ф и зи к  М а р и я  К ю р и .  Ол 
Нобель  сы й л ы гы н ы ң   е кі  марте  иегері.  О н ы ң   қ ы з ы   М а р и я   К ю р и   И рен  Ж о л и о -К ю р и  
де  гы лы м   ж о л ы н   қ у ы п ,  Н обель  сы й л ы ғы н   алды.  Б ү к іл   Н обель  сы й л ы ғы н ы ң   тари- 
хында  бүл  сы й л ы қты   ерлер  арасынан  762  адам  иеленсе,  осы  кезге  дейін  Нобель  сый- 
л ы гы н  
40 
э й е л   и е л е н ге н   е к е н .  Ә с ір е с е ,  2009  ж ы л ы   Н о б е л ь   с ы й л ы гы   бес 
н ә з ік ж а н д ы л а р ғ а   б ү й ы р ғ а н ,  б ү л   Н о б е л ь   с ы й л ы гы   т а р и х ы н д а ғ ы   ең  р е к о р д т ы  
ко р се ткіш .
140-4

Мүгалшге  көмек
Жоғары  алгебра  элементтері
Б.ТЕЛҒОЗОВА,
Қабанбай  батыр  атындагы  орта  мектептін  мұғллімі
Бағдарлам аны ң  түсін ік  хаты
10-11  сыныптың  вариативті  компонент  ку р ­
сы  жаратылыстану-математика  бағытьі  бойын­
ша  жасалды.  "Курс  жоғары  алгебра  элемент- 
тері"  деп  аталады.  Колданбалы  курсқа  арнал- 
ған  бұл  тақырыптар  мектеп  математика  кур- 
сын  кайталамай,  терендетіп  окытылады.  10-сы- 
ныпка  арналған  бағдарламаға  "К ө п м үш е л ік” , 
"К о п м ү ш е л ік т е р д і  к о б е й т к іш к е   ж ік т е у д ің  
әдістері",  "Алгебралык  өрнектерді  сапыстыру" 
тараулары  енді.  11-сыныпка  арналған  бағдар- 
ламаға  "Көпм үш ел іктің  түбірлерін  іздеу” ,  "Ра- 
ционал  тендеулер” ,  "Рационал  тенсіздіктер 
ж ә н е   т е ң с із д ік т е р   ж ү й е с і" ,  "Тендеулер 
жүйесі"  тараулары  енді.  К у р с ты н   10-сыны- 
бында отілген  тақырыптар  11-сыныпта  өтілетін 
тақырыптарда  колданылады.  Әр  такырыпты 
өткендс  о қул ы қ  ретінде  косымша  әдебиеттер 
тізімінде  көрсетілетін  оқулықтарды  пайдала­
ну га  болады.
К урстьщ   мақсаты :
Жоғары  алгебра  элементтерінін  мектепте 
окытылатын  бөлімінде  карастырылмайтын  не­
месе  жеңіл  есептермен  шектеліп  калатын  та- 
қы ры птард ы   к е н е й т іп ,  не ғүр л ы м   кү р д е л і 
есептерді  әр  түрлі  әдістерді  колдана  отырып, 
шешу  жолын  карастыру.
Курстьщ  міндеттері:
-  көгімүш елік  және  копм үш елікті  кобейт- 
кіштерге  ж іктеу  жонінен  білімдерін  кенейту;
-  теңсіздіктерді  дәлелдеуге  берілген  есеп­
тер  шығару  жөнінен  білімдерін  кенейту;
-  тендеулер,  тенсіздіктер  және  олардын 
жүйелеріне  берілген  күрделі  есептерді  шыға- 
ру  жолын  үйрету;
-  тест тапсырмаларында  кездесетін  күрделі 
есептерді  шығара  білуге  үйрету.
Реті
Тақырыбы
Сағат
саны
Көпмүшелік (13  сағат)
1
Көпмүшелік.  Кепмүшеліктің мүшелерінің 
ориаласуынын &р турлі жағдайы.
1
2
Бір айнымалысы бар көлмүшелік
1
3
Көпмүшеліктің көпмүшелікке бөлінгіштік қасиеттері
1
4-5
^ны^талмаған  коэффициенттер әдісі
2
6
{епмүш елікті  кәпмүшелікке бұрыштап  бөлу
1
7-8
горнер схемасы
2
9-11
Безу теоремасы.  Безу теоремасының салдары
3
12
Квадрат үшмүше. Толық квадратын  бөліп алу
1
13
Көпмүшеліктің түрлері турапы т^жырым
1
Көпмүшеліктерді  көбейткіштерге жіктеу 
әдістері  (7 сағат)
1.4-15
Квадрат үшмүшені  көбейткішке жіктеу
2
16
Топтау жене ортақ кебейткішті жақш аның 
сыртьіна  шығару тәсілімен  жіктеу
1
17
Қысқаша көбейту ф ормуласын қолдану.  Паскаль 
үшбұрыш ы.
1
18
Безу теоремасы  мен аны^талмаған 
коэфф ициенттер әдісі арқылы жіктеу
1
19
Безу теоремасы  мен бурыштап белу аркыпы 
ж іктеу
1
20
Безу теоремасы  мен Горнер схемасы арқылы 
ж іктеу
1
21-24
Т үб іртаңбасы  бар өрнектерге есептер  шығару
4
А лгебралы к өрнектерді  салы сты ру  (10 сағат)
25
А лгебралы қ ернектерді  салы сты ру қасиеті
1
26-27
А риф метикалы қ,  геометриялы қ орта  арқылы 
теңсіздікті дәлелдеу
2
28
Ньютон  биномы аркылы  шығарылатын 
тецсіздіктер
1
j 29
Бернулли теңсіздігін  қолдану
1
j 30
Коши-Буняковский теңсіздігін  қолдану
1
131
Ең үлкен жөне ең кіші  мәнді табу үшін теңсіздікті 
қолдану.
1
32-34
Теңсіздікті дәлелдеуге  есептер шығару
3
11-сынып
Реті
Тақы ры бы
Сағат
саны
С ы зы қты ңж әи е  квадрат тендеулер  (3  сағат)
1
Параметрі  бар сызықтық жэне  квадрат тендеулер
1
2
Үшмүшелі  теңдеу ах'£п+8х|'+с=0
1
3
Сызықтық.  квадрат жэне биквадрат (үшмүшелі) 
теңдеуге  келтірілетін тендеулер
1
Көгш үш еліктің түбірін  іздеу (8  сағат)
4-5
Бүтін  коэффициентті теңдеуді шешу
2
6-7
Теңцеуді дәрежесін  темендетү арқылы  шешу
2
8-9
Теңдеуді  анықталмаған  коэффициенттер әдісін 
пайдаланып  шешу
2
10-11
Жоғары дәрежелі теңцеуді  айнымалы  енгізу арқылы 
шешу
2
Рационал теңцеулер 
(2
  сағат)
12
Рационал  теңаеуді  айнымалы енгіэу арқылы  шешу
1
13
Толық квадратын  бәліп алу аркылы шешу
1
14-16
Абсолют шамасы  бар теңдеулерді  шешу
3
26

17-19
Абсолют шамасы бар теңсіздіктерді  шешу
3
Рационал теңсіздіктер жэне теңсіздіктер жүйесі 
(5 сағат)
20
Сызыідық жэне квадрат теңсіздіктерді шешу
1
21
Интервалдар әдісінің жалпылана түрі
1
22
Рационал теңсіздіктер
1
23
Рационал теңсіздіктер жүйесі
1
24
Келтірілген квадрат теңдеудің тубірлерінің 
орналасуына байланысты түжырым
1
Теңдеулер жүйесі (10 сағат)
25
Екі белгісізі бар сызыктық теңдеулер жүйесі
1
26
Т еңдеулер жүйесін шешудің Г аусс әдісі
1
27
Аныі^тауыштар адісі
1
28
Параметр! бар теңдеулер жуйесі
1
29
Модулі бар теңдеулер жүйесі.
1
30
Тең шамалы (пара-пар) жүйелер

I
31
Алгебралық теңдеулер жүйесі  (алмастыру әдісі)

!
32
Айналмалы енгізу әдісі
1
33-34
Біртекгі тендеулер
2
К ,О Л Д А ІІЫ Л А ІЫ Н   О Ң У   Ң Ұ Р А Л Д А Р Ы :
1.С.И.Новоселов.  Специальный  курс  элементерный  алгеб­
ры".  Издательство  "высшая  школа".  Москва  1965.
2.Т.Т.Абылайханов.  "Математика  есептері".  Алматы.  "Рау- 
ан"  1995.
3.В.В.Вавилов  и.др.  Задачи  по  математике  /алгебра/  спра­
вочное  пособие.
4.В.В.Вавилов  и.др.  Задачи  по  математике  /уравнение  и  не­
равенство/  справочное  пособие.
5.И .Н .С ергеева.'Зарубеж ны е  математические  олимпиады".
Алматы  облысы, 
Алакөл аудаиы.
Тестік  тапсырмалар
Ү. ИСАЕВ,
№ 54  орта  мектептің  жоғары  санатты  мұғалімі, 
ҚР  білім  беру  ісінін  үздігі
Интервалдар  әдісі.  Туындының  геометрия­
лык  және  физикалык  мәні

нуска.
1.Н ү к те  к о о р д и н а т а л ы к   тү зу   бой ы м ен  
.s(/) = r2-5^ + 3  заңы  бойынша  қозғалып  келе-
ді.  [4;6] аралығында  vopm тап. 
а) 3; б)  5;  в) 7,5;  г)  10.
v(/) = s '(f) = ( / 2-5Г + 3)1 - 2 г  + 5
v(4) = 2 - 4 - 5  = 3 ,  v(6) = 2 - 6 - 5  = 7
3 + 7 
.
vopm = - ү ~  ~ 

Жауабы: 
б)
2 .Н ү к те   к о о р д и н а т а л ы к   түзу  бой ы м ен  
5 ( / )  
= - / 2 + 1 0г-7 зан ы   бойынша  козгалып  ке-
леді.  via (3)  тап.
а) -5;  б)  14;  в)  19;  г) 4.
1
v(r) = s '( /)  = ( - r 2 + 10Г-7)  = -2 7  + 10 
улщ(3) = -2 -3  + 10 = 4 
Жауабы: 
г)
3 .Н ү к т е н ің  
о сін  
а й н а л а  
қ о зғал ы сы  
+ 12r2  + 7 / зан ы   б о й ы н ш а  ж үреді,
мұндағы 
радиандағы  бүрыш,  f-секунд-
тағы  уакыт.  a  үдеуі  кейбір  уакыт  t  мезетіңде
Р°д 
л
y——  тең екендігі  белгілі.  Осы  t уакыт мезетін
тап.
а) 5; б) 4;  в)  2,5;  г) 3,5.
г

+ I2t2  + 7r)  = - 3 / 2 + 2 4 /+  7 
t
а ( /)  = ( - 3 /2  + 2 4 /+ 7)  = - 6 / + 24 
- 6 / + 24 = 9 >  - 6 / = - 1 5 ,  / = 2,5
Жауабы:  в)
4 .
 
f ( x )  = - x 2
 
- 4 а ' + 2  ф у н к ц и я с ы н ы н   гра- 
фигіне  ж үргізілген  жанаманың,  абсциссасы 
х0  = -1  нүктесінде  тендеуін  тап.
а) у = - 2 х  -  3;  б )у  = 2 х -1 ;
в )у  = -2 х  + 3;  г)  = 2
jc
 + 3.
/ ( - 1 )  = - ( - 1 ) 2  _ 4 . ( _ i )  + 2 = -1  + 4 + 2 = 5 
/

- 4 х  + 2)  = —2jc—4 
Г  ( - ! ) = =  - 2 - ( - l ) - 4  = 2 -  4 = -2  
y = 5 -  2 (x  + l) = ~2х + 3
Жауабы: 
в)
27

5. / ( * )  = ------  функииясынын графигіне екі 

і х 
^ )у 2   х
х + 2
параллель  ж анамалар  ж үргізілген,  олардың 
біреуі  графиктіц  абсциссасы  х0 = -1 н ү к т е с і 
аркылы  өтеді.  Баска  жанама  берілген  функ- 
цияның  графигін  кейбір  нүктеде  жанайды,  осы 
нүктенін  абсциссасын  тап. 
а) -2;  б)  2;  в)  1;  г) -  3.
Ж = - г Л т г ; 
П - ' Ү
 
3
(-1
 + 
2
)
(* + 
2

х + 2 = 1 
х + 2 = -1
— —3;  (х + 2)  — 1;  |х + 2| —
 1;


x е(0; 1)и(3;+со);
> 0  теңсіздігін  шешіндер,
2х + 3
берілген  теңсіздікті  канағатгандыратын  бүтін 
сандардың  көбейтіңдісін  табындар. 
а)  -  6; б)  6;  в)  12;  г) 0,
[ 2 -  х > 0  I х < 2
[х 
ф
 1,5 
\ х  = 1,5
V2 -  х  »  0  (х  -  3 )(х + 3)(х +1,5) > 0; 
х,  = -3;  х 2  = ~2;  х3  = 2;
-3 -(-2 )-2 = 1 2 ;
X
  5*  - 1
х = -3
Жауабы: 
г)
6. / ( х )  = х 2  - 4х + 5 ф ункциясы ны ң  графи-
гіне  жүргізілген  жанаманың  тендеуін  жазың- 
дар,  егер  бүл  жанама  (0;  4)  нүктесі  арқылы 
өтсе  және  жанау  нүктесінін  абсциссасы  он 
бодса.
а) у = 2х + 4 ; б) у = -2 х  + 4 ; 
в) у = ~4х + 4 ;  г) у = 4х -  3.
/ ( х 0) = х 32 - 4 х 0 + 5 ,  / ' ( х )  = 2 х - 4 ;  
f >{xa) - 2 x 0  - 4 ;
у  -  х 2 -  4х0 + 5 + (2х0 - 4 ) ( х  -  х0);
4 = х03 - 4 х 0+5 + (2х0 - 4 ) ( 0 - х 0);
4 = х02  -  4хп + 5 -  2х02  + 4х; 
х02  = 1;  х 0  Ф -\\  х0  =1;
/ (  1) = 12- 4 .1+5 = 2;  / ' ( l )  = 2 - l - 4  = -2; 
у  = 2 - 2 ( х - 1 ) ;   у  = - 2 х  + 4;
Жауабы:  б)
3
7.  — > 4 - х   теңсіздігін  шеш.
а )(0; 1)и(3;+со);  б )(-« ;0 )и (1 ;3 ); 
в) (-со; 
-
1 ) u  (1; 3);  г) 
( - с о ; 
1) и  (3; 
+ о о ) .
п  3 
4 х - х 2 
3 - 4 х  + х г 
А
х 
ф
 0 ;  — > --------- ; ---------------> 0;
X
X
 
X
(х 2  -  4х + 3)х > 0;  ( x - 1 ) ( х  -  3)х > 0;
-  
л /   +
Жауабы: а)
-3 
1,5
Жауабы:  в)
9,  а-ның  қандай  мәндерінде  барлык он  сан-
дары  x 3 -  ax + х > 0  теңсіздігінің шешімдері бо­
лып  табылады?
а) а < 0  ;  б) а > 1  ;  в) а < 1  ;  г) а > 0  .
x f x 2- ( й - 1 ) ) > 0   х > 0   болғандықтан
х 2 -(< з -1 )> 0 ;  x 2 > f l - l ;
x 2  >0;  сондықтан, 
д - 1 < 0 ;   а< 1 ;

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет