«центр инноваций в образовании»

 

-15 шілде 1925 жылы дүниеге келген  

 -Ақтөбе облысы Қобда ауданында туған  

-мерген  

- Алған бетінен қайтпайтын, мінезі бірбеткей Әлияны көндіру қолдан келмеді 

Мәншүк 

-1922 жылдың күзінде дүниеге келген  

-Орда ауылы Орал облысы  

-пулеметші  

-Мәншүк  барлығы  418  күн  қолына  қару  ұстап  ,  Отанын  жаудан  қорғаған 

майдангерлер сапында болды  

Ұқсастығы  

-Кеңес Одағының Батырлары, -қазақ  халқының қаһарман қыздары  

-қаза тапқан жерлерінің арасы не бәрі алпыс бес шақырым  

-жасынан  мінезі  бірбеткей,  айтқанынан  қайтпайтын,  үйренемін  деген  ісін 

үйренбей тынбайтын қазақ қыздары  

VI. Бекіту. Кестемен жұмыс. 

Не білемін? -Ұлы Отан Соғысы 1941 жылы басталды. Ұлы Отан Соғысы 1945 

жылы аяқталды. Қазақстан жерінде соғыс болған жоқ.  

Не білдім? -Ұлы Отан соғысы жылдарындағы батырларымыз  Б.Момышұлы, 

Т.Бигелдинов,  Ә.Молдағұлова,  М.Мәметованың  өмірімен  және  ерліктерімен 

таныстым.  

Не  білгім  келеді?  -Егемен  елінің  Ұлы  Отан  соғысы  жылдарындағы  

батырлардың қазіргі жағдайын білгім келеді.  

VII. Үй жұмысы: “Қай кейіпкерге ұқсағың келеді?”деген тақырыпқа шағын 

шығарма жазып келу. 

VIII.Бағалау. Қоштасу.  

 

Русский язык. 6 класс 

Муфтяхетдинова Валентина Сергеевна, 

КГУ «Троебратская средняя школа», 

учитель русского языка и литературы 

1-я категория 

 «Местоимение как часть речи» 

Вид урока: урок-практикум 

Тип урока: урок-исследование  

Данный  урок  предназначен  для  учащихся  6  класса  основной  школы 

базового  уровня  изучения  предмета  русский  язык.  Данный  урок  относится  к 

теме  №1:  «Местоимение  как  часть  речи»  (10часов).  Это  вводный  урок,  на 

котором уч-ся самостоятельно знакомятся со всеми разрядами местоимения. На 

протяжении  всего  урока  наблюдается  использование  7  модулей  Программы. 

Использован 

дидактический 

материал: 

карточки, 

дневники 

исследования.Форма 

работы:индивидуальная, 

коллективная, 

парная. 

Методы:проблемно-поисковый,  практический,  словесный,  исследовательский. 

Оборудование:учебник  («Русский  язык»,  6  класс,  Алматы  «Атамұра»  2011, 

З.К.Сабитова, В.К.Павленко), ИКТ. 

 

Цель по технологии SMART:  

-  познакомить  уч-ся  с  признаками  местоимения  как  части  речи,  а  также  со 

всеми  его  разрядамидля  дальнейшего  углубленного  изучения  раздела 

«Местоимение»; 

- уч-ся должны знать 9 разрядов местоимений и уметь их определять;  

- для достижения поставленных целей, на уроке используются таблица разрядов 

местоимений, дневник исследователя, ИКТ, учебник русского языка; 

- уч-ся должны уметь работать самостоятельно без помощи учителя с текстами 

и дидактическим материалом; 

-  уч-ся  работают  в  течение  45  минут,  опираясь  на  таблицу  разрядов 

местоимений. 

Ход урока: 

І Вводно-мотивационный этап (психологический настрой уч-ся на работу) 

Звучит тихая музыка, учитель читает стихотворение (уч-ся закрывают глаза): 

В делах ? успехов и везенья! 

В душе ? тепла и доброты! 

Жить интересно, с настроеньем, 

В удачу верить и в мечты! 

Дарить любовь родным и близким, 

С улыбкой новый день встречать 

И всё, что лучшее есть в жизни, 

Суметь увидеть и познать! 

 

Наш веселый школьный звонок, 

Пригласил нас всех на урок. 

Урок исследования сегодня у нас, 

Компьютер будет работать для нас. 

На наших гостей вы сейчас оглянитесь, 

Доброй улыбкой всем улыбнитесь. 

Много сегодня работы у нас, 

И всем я желаю успехов сейчас! 

А  теперь  представьте  себе,  что  вы  исследователи  и  перед  вами  лежит 

задача  сделать  какое-нибудь  открытие,  исследовать  его  и  внести  вклад  в 

развитие русского языка. А для этого у любого исследователя всё должно быть 

под  рукой,  давайте  откроем  глаза  и  проверим,  всё  ли  у  вас  есть  к  уроку  -  я 

называю  предметы,  а  вы  их  поднимаете:  ручка,  карандаш,  линейка,  тетрадь, 

учебник.  Молодцы!И  конечно  же,  у  любого  исследователя  должен  быть 

дневник, где он делает свои краткие записи (дневники на столах у каждого уч-

ся) 

И эпиграфом нашего исследования будут слова из китайской пословицы:  

«Скажи  мне  –  и  я  забуду,  покажи  мне  –  и  я  запомню,  вовлеки  меня  –  и  я 

научусь». 

Ну что, готовы к открытию? 

ІІ Обучающий этап 

1.

 

Выявление темы и цели урока 

 

Запись числа, классная работа 

Дифференцированный подход  

Словарная работа – сильные уч-ся записывают под диктовку, уч-ся с 

ОВ чистописание: 

Аккуратный,  иллюстрация,  миллион,  колоссальные,  исследование, 

одиннадцать,  коллекция,  русский,  профессионал,  осенний,  миллиард, 

безветренный, деревянная, грамматика, групповой. 

- какие слова вам не понятны? 

- взаимопроверка, взаимооценивание по критериям (2о – 5, 4о – 4, 6о – 

3, более ошибок - 2) 

- к каким частям речи относятся данные слова? (сущ., прил., числ.) 

МОЛОДЦЫ!!! 

- Посмотрите на доску, подготовьте выразительное чтение текста 

Сегодня в мире говорят на пяти тысячах диалектов. Только в Индии 

их  насчитывается  восемьсот  сорок  пять.  Первое  место  по  числу 

говорящих  занимает  мандаринский  диалект  китайского  языка.  По 

данным  тысяча  девятьсот  восемьдесят  девятого  года,  им 

пользуется  шестьдесят  восемь  процентов  населения  Китая,  что 

составляет  примерно  семьсот  сорок  восемь  миллионов  человек. 

Второе место занимает английский язык, который является наиболее 

распространённым  языком  в  мире.  Около  трехсот  тридцати 

миллионов  человек  считают  его  родным  языком,  а  вдвое  больше 

называют  его  вторым  или  третьим  языком. (Из  «Книги  рекордов 

Гиннесса») 

- объяснить значение выделенного слова «диалект» 

-  назовите  выделенные  слова?  К  какой  части  речи  они  относятся? 

(местоимение) 

- сделайте вывод: какая тема нашего сегодняшнего исследования? 

Запись темы в дневник исследования 

-  давайте  подумаем:  какую  цель  может  перед  собой  поставить 

исследователь, т.е. вы, исходя из темы занятия?  

      Запись цели в дневник исследования 

- какие местоимения вы знаете? Запишите в свой дневник 

2.

 

Устная работа 

Заменить выделенные слова местоимениями 

Слоны шли к водопою по узкой тропе. Узкую тропу слоны проложили 

лет сто тому назад. Во всяком случае, сто лет помнил эту тропу их 

вожак - старый слон.  

Прочитайте отредактированный текст. 

Слоны шли к водопою по узкой тропе. Эту тропу они проложили лет 

сто тому назад. Во всяком случае, столько лет помнил эту тропу их 

вожак - старый слон.  

Ответьте  на  вопросы:  Вместо  слов  каких  частей  речи  используются 

местоимения? На какие вопросы они отвечают? С какой целью используются? 

 

Какими  членами  предложения  являются?  (Подчеркните).  Каковы  их 

грамматические признаки? (Определите падеж; род, число (если есть). 

Они-слоны. (Кто?) 

Эту-узкую (Какую?) 

Столько-сто лет (Сколько?) 

Вывод: данные слова-местоимения. Они отвечают на вопросы тех 

частей речи, вместо которых употребляются. Отвечают на вопросы 

именных частей речи. Имеют признаки данных частей речи, то есть 

способность меняться по родам, числам, падежам и выполнять 

определённую синтаксическую роль. Делают текст более 

благозвучным. 

- на какие вопросы отвечают местоимения? 

- значит, на что может указывать местоимение? (на предмет, признак, 

количество) 

- сделайте вывод, что называется местоимением? 

Запись определения в дневник исследования 

3.

 

Знакомство с разрядами местоимений (самостоятельно) стр.уч.235-

260 – парная форма работы 

- заполнение таблицы 

- проверка записей по интерактивной доске 

4.Выразительное чтение текста (найти местоимение, определить 

разряд) – сильные уч-ся, слабые – записывают через запятую 

местоимения, указывают разряд 

Среди более пяти тысяч языков, существующих сегодня в мире, 

русский язык занимает видное место по своему значению и функциям, 

которые он выполняет. 

Любой язык является, прежде всего, средством общения для 

носителей данного языка. Это одна из главных его функций. Русский 

язык является средством общения на довольно большой территории. 

  Но  нашу  страну  населяют  многие  народы.  Таким  образом,  русский 

язык,  являясь  официальным  языком,  служит  также  средством 

межнационального общения. Но и в тех странах, где русский язык не 

признан государственным, он все равно остается средством общения 

для  многих  людей.  Вместе  с  тем,  русский  язык  является 

обязательным языком для изучения в качестве иностранного языка во 

многих школах мира. 

  Велико  и  международное  значение  русского  языка.  Он  является 

одним  из  восьми  рабочих  языков  Организации  Объединенных  Наций. 

То  есть,  документы,  регламентирующие  отношения  между 

государствами, написаны также и на русском языке. Это говорит о 

Разряды местоимений 

личные 

возвратное 

вопросительное  относительное 

неопределённое  отриц. 

притяж.  указат.  опред. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

его  значимости  в  современном  мире.  На  различных  международных 

научных конференциях, симпозиумах используется русский язык. 

  Хочется  еще  отметить,  что  по  красоте,  по  мелодичности,  по 

возможностям  для  выражения  мыслей,  чувств,  состояний  русский 

язык не имеет себе равных в мире. Язык Пушкина и Толстого, Есенина 

и  Булгакова  –  самый  выразительный.  Это  отметил  еще 

М.В.Ломоносов.  А  П.Мериме  сказал,  что  «  русский  язык  является 

богатейшим из всех европейских наречий». Он создан «для выражения 

тончайших оттенков». 

- сделайте вывод: для чего используются местоимения в нашей речи? 

Разминка  

-  Молодцы,  и  это  испытание  мы  прошли.  А  теперь  отдохнем  на 

равнине сказок под звуки природы. 

-  Встаньте  из-  за  столов  поднимите  руки  вверх,  потянитесь, 

выполните круговые движения руками, повороты в сторону. Закройте 

глаза и сядьте как вам удобно.   

«На поляне» 

Представьте себе поляну, на которой растет мягкая травка. Вы лежите 

на ней, как на перине. Вокруг все спокойно и тихо, вы дышите ровно 

и  легко.  Над  вами  склоняет  голову  полевой  цветок,  слышится  пение 

птиц,  стрекотание  кузнечиков.  Вы  чувствуете,  как  нежные  лучики 

солнца гладят ваш лоб, щечки, дотрагиваются до рук… Лучики гладят 

…(имя,  и  так  каждого  ребенка).  Вам  хорошо,  приятно…  А  теперь 

потянитесь и насчет «три» откройте глаза. Вы чудесно отдохнули.  

5.

 

Работа по учебнику упр.782 – выписать местоимения в 3 столбика: 

указ.на количество, предмет, признак 

6.

 

Запись д/з пар.55 упр.754 

7.

 

Закрепление 

Просклонять по падежам указанные местоименияв дневнике 

исследования 

Взаимопроверка  

- посоветуйте однокласснику, что ему нужно повторить 

8. Оценить свои знания и записать оценку в дневник исследования 

ІV Итог урока 

1.

 

Заполнение таблицы ЗУН 

знаю 

умею 

надо повторить 

 

 

 

2.

 

На стикерах написать своё настроение (приклеить на доску) 

 

 

 

 

 

 

 

 

Әдебиеттік оқу. Сынып: 3 

Мухамбетова Анели Муратқызы 

«Жітіқара ауданы әкімдігінің  

білім бөлімі»ММ 

                                                                              «Степная орта мектебі»КММ 

Бастауыш білім мұғалімі 

Категориясы: С/З 

Б. Майлин «Күлпаш» 

Сабақтың типі: Жаңа сабақ 

Сабақтың түрі: дәстүрлі 

Сабақ  3  сынып  оқушылар  үшін  дайындалған.  Балалардың  жас 

ерекшеліктеріне 

және 

мемлекеттік 

стандартқа 

сай 

құрастырылған.шығармаларды  өздігінен  дауыстап,  мәнерлеп  және  сөз  екпінін 

дұрыс қойып оқуды; әңгіменің мазмұнын өз сөзімен, толық әңгімелеуді;  оқиға 

желісін  ажыратуды,  оқиғаға  өзінің  көзқарасы  мен  пікірін  білдіруді;  шығарма 

кейіпкерлеріне  сипаттама,  олардың  іс-әрекеттеріне  баға  беруді  қалыптастыру. 

Қойылған  мақсатыма  жету  үшін,  жаңа  технологиялар  қолданылды  (MC  Power 

Point  және  бейнематериал).  Сабақтың  мақсатына  жету  үшін  ой  қозғау,  Венн 

диаграммасы,  әңгімелеу, сұрақ – жауап, топпен жұмыс әдістер қолданылды. 

S  –  Бейімбет  Майлиннің  өмірін,  Күлпаш  әңгіменің  және  ел    басынан  өткен 

ашаршылықтың  қиыншылықтың кезенің туралы білу. 

M  –  Егер  әр  оқушы  Бейімбт  Майлин  кім  екенін,  ашаршылық  кезенің  түсінсе, 

сонда сабақтың тиімділігі табысты болады.  

А  –Оқулықтан  қажетті  мәліметті  алу,  топпен  жұмыс  істеу  және  қорытынды 

жасауға үйрету.  

R  –  Ашаршылықтың  себебін  анықтау,  жаңа  кезеңімен  салыстыру  және  өз  көз 

қарасын білдіруге жасай алу.  

T  –  Сабақ  бойы  балалар  Бейімбет  Майлиннің  өмірін,  ашаршылық  болған 

жылдарын, Күлпаш әңгіменің кеіпкерлерін, олардың өмірін білу керек.   

Сабақтың  барысы: 

 І.Ұйымдастыру  

ІІ.Психологиялық  дайындық. 

Айналаға алақанмен, 

Жылулықты шашайық. 

Сәттілік тілеп, күлімсіреп, 

Біз сабақты бастайық. 

III.Кіріспе әңгіме. 

Бейімбет Майлин өмірінен қысқаша мағлұмат беру. 

1894 - 1938ж Қостанай облысы, Таран ауданында дүниеге келген..  

Аса көрнекті суреткер жазушы, ақын, драматург. Бір жасқа толмай  әкесінен,  

алты жасында  шешесінен айрылып  жетім қалды.  Жетімдік  зардабын шегіп, 

бай кісілерге  жалданып, күнін  көрді. 

Алғаш    рет  ауыл  молдасынан  оқып  сауатын    ашқан.  1911-1915  жылдар 

аралығында  Троицк  қаласында  Уәзифа  медресесінде,    кейін  Қостанайдағы 

орысша қазақша мектепте, Уфадағы «Ғалия» медресесінде оқып білім алған.  

 

1916-1919  жылдары  мұғалім  болады,  жазушылықпен  шұғылдана  бастайды. 

«Қазақ», «Ауыл» газеттері мен «Айқап», «Садақ» журналдарына  мақала жазып 

тұрды. 

1938  жылы  жазықсыз  тұтқындалып,  қызыл  қырғын  саяси  репрессияның 

құрбаны 

болды. 

 Туған әдебиетімізде әңгіме жазудың шебері болып тарихта қалды.   

Қозғаған  тақырыптары:  ауыл  өмірін  бейнелеп,  қазақ  адамының  шынайы 

образын  жасады.  Шығармалары:  “Шұғаның  белгісі”.  Толық  жинағы.  1–4 

том. Қызылорда. А., 1933–1936;  

«Таңдамалы шығармасы» , 1958; Көп томдық шығармалар жинағы. 2,3-т.  

2004. 

 “Садақ”  Қолжазба журналы  1915 жылы   

  «Берен». Повестер (орыс тілінде).  1964; 

 «Қызыл жалау» Роман, повесть, әңгіме,  «Жазушы», 1979; 

 «Рыжая  полосатая  шуба».  Повестер  мен  әңгімелер  (орыс  тілінде).  

«Жазушы», 1984;  

«Ел сыры».   Мақалалар, пьеса.  «Жазушы», 1994; 

           Өлең жолдары.  

Жырлағаным-кедейдің жыры,  

Сырлағаным-кедейдің сыры.  

Сырым да бір, жырым да бір –  

Мендағы сол кедейдің бірі.  

       Қазақ халқы талай тарихтың ауыр кезеңдерін бастан өткерген қайсар да 

қайтпас халық. Тек өткен ғасырдың басында Қазақ халқы трагедияға толы түрлі 

оқиғаларды басынан кешірді:  соның бірі екі ірі аштықты бастан өткерді. 

1) 1921-1922 жылдары  

 2) 1930-1932 жылдары  

1919-1922 жылдардағы аштық болу себептері: 

        Қазақстандағы 1919-1922 жылдардағы аштықтың бір себебі елдің бірнеше 

аймақтарында  орын  алған  егіннің  шықпай  қалуы  болды.  Осы  жағдайға 

байланысты  кеңес    үкіметі  1919  жылдың  қаңтар  айынан  бастап  «азық-түлікті  

тәркілеу» саясатын бастады. Қазақстанда егіншілікпен айналысушылардың  аз 

деңгейде  дамуына  байланысты  большевиктер  қазақтың    малын  кәмпескелеп  

тартып алуды  да бастады.  

       Аштықтың    қиындығынан    айла  тауып  шығудың  амалын    іздеп  тұрғындар  

көне былғарыларды қайнаған  суға  жібітіп, оны азық  ретінде қайнатып  сорпа  

әзірлеуге  де  қолданған.  

IV.Оқулықпен жұмыс. 

Б.Майлин «Күлпаш»  Мәтінді оқу, оқушыларды қатыстыра отырып түсіндіру. 

Қарамен ерекшеленген сөздерді түсіндіру, сол сөздерге мағынасы жуық 

сөздерді атату. 

Мәтіннің І бөлімін мұғалім оқиды,  

ІІ бөлімін оқушылар оқиды.  

Қайталап дауыстап оқыту. 

 

 Сөздікпен жұмыс.  

Өрім-өрім – тозған, жыртылған  

Бөкебай – басқа жамылатын шәлі  

Ызғырық – суық жел  

Өлмелі кедей - өте кедей 

Сергіту сәті. 

 Бақыт  құсы  көгершін  болып  адамдардың  арман-  тілектерін  орындаймыз.  Әр 

кімнің басына бақыт құсы қонсын. Еліміз,  жеріміз ешқашан зардап шекпесін әр 

отбасыға тоқшылық тілейміз. 

V.Мәтін мазмұнымен жұмыс.  

1-бөлімге қандай ат қояр едің?      

2- бөлімге қандай ат қояр едің?  

Сұрақтар:  

-  Ел басынан немесе Күлпаш басынан өткен бұл әңгімедегі оқиға қай кезеңде 

болған?  

-  «Бәрі де шықпа, жаным, шықпа» деп отырған секілді» дегенді қалай 

түсінесің?  

-  Мақтым мен Күлпаш неге жылады?  

Бұл оқиға бүгінгі күні болса, сендер Күлпаш пен Қалиға қалай көмектесер 

едіңдер? 

Топтық жұмыс 

1–топ:      Қалидың  өмірін  қазіргі  балалардың    өмірімен  салыстыру(венн 

диограмма) 

 2-топ:   Қазақ  халқының аштыққа душар болуының себебі неде? 

 3-топ:   Аштық, кедейлік  мүлде болмас  үшін  не істеуге болады ?  

Шарықтау шегіне жеткен әңгімені аяқтау...   

А)  Мақтым, Қали, Күлпаш ... 

В) Қазақ  жерінде  аштық  заманы  ...    

 С) Халықтың тұрмыс жағдайлары ...   

Өткен  ашаршылық  заманымен    қазіргі  тоқтық    заманымызды  өзара 

салыстыру   

-

 

Қазіргі тоқтық  заманымызда кедейлік бар ма? 

Сезім толқуы   

Қазақ  халқынан шыққан кедей отбасының  тұрмыс жағдайы саған қалай 

әсер етті?  

1930-1932  жылдары  Қазақстан  халқының  саны  алты  миллионнан  асқан  болса, 

соның екі миллионнан астамы қырылды. 

     Алаштың  әйгілі  жазушысы,  қазақ  әңгімесінің  қас  шебері  Б.  Майлиннің  

1921-1922-нші  жылдардағы  аштықты  негізге    ала    жазған  «Күлпаш»    атты 

әңгімесі -  жаппай ашаршылықтың   құрбандарына  қойылған мәңгі  ескерткіші 

болып саналады. 

Топпен  жұмыс  

Ата – бабам тарихы – менің тарихым  

1. Өткен күн:  Ата-бабаларымыздың басынан өткен күн қандай  болды?  

2. Бүгінгі күн: Біздің өміріміз қандай?  бағалай білу  

 

3. Болашақ:  Алдағы өміріміз қандай болуы керек?  Сенің тілегің    

VI.Қорытынды  рефлексия  

Қазақ  еліне,  өз    отбасыларына  арналған  жақсы  тілектер  бейбітшілік  құсы 

көгершіннің  қанатына  жақсы тілектер жазып,  тақтаға жапсыру.  

 Әуенді бейне – баян материал  

жүктеу/скачать 8,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: