Балалардың церебральді сал ауруы кезінде балалардың көбісінде сөйлеу тілі бұзылыстарының ішінде көп кездсетіні дизартрия церебральді параличтің резидуальдік фоныныда 85% балаларда байқалады. Дизартрия – сөйлеу аппаратының иннервациясының жеткіліксіздігінің салдарынан сөйлеу тілінің дыбыс айтуының бұзылуы.
Церебральды сал ауруының түрлері
Дәрігерлер КП-ны қозғалатын қозғалыс бұзылыстарының негізгі түріне қарай жіктейді. Мидың қай аймағына әсер ететініне байланысты келесі қозғалыс бұзылыстарының біреуі немесе бірнешеуі болуы мүмкін:
бұлшықеттердің қаттылығы (спастичность)
Бақыланбайтын қозғалыстар (дискинезия)
Нашар тепе-теңдік пен үйлестіру (атаксия)
Соңғы кездерде Дүние жүзінде, елімізде, ауданымызда жиі кездесетін жене манызды, өзекті мәселе болып табылатын балалар арасындағы сал ауруына байланысты, өйткені балалардын церебральді сал ауруы соңғы жылдары ең кең таралған аурулардың бірі болып отыр.
Бұл ауру шала дамудың немесе онтегенезде мидын зақымдануынан пайда болады. Балалар церебральді сал ауруы әртурлі қимыл - қозғалыс, психикалық және сөйлеудің бұзылыстарынан көрініс береді. Яғни, мұндай аурумен ауыратын балалардың сөйлеу, ойлау қабілеттері төмен болады.
Балалар церебральді сал ауруы қалыпты дене жағдайын ұстай алмау және ерікті іс - әрекеттерді орындай алмауданда көрінеді. Қимыл – қозғалыс бұзылыстары (сал болуы, парез, кординацияның бұзылуы) психиканың,сөйлеудің, керудін, естудін, сезімталдықтың бұзылуына әкелуі мумкін.
Балалар церебральді сал ауруымен ауыратын балалардан бірінші жұмада әлсіздік немесе туа берілетін қимыл-қозғалыс рефлекстерінін жоқтығын байқауға болады:
2) вертикальді күйде тұрған балалар қалыпты дамыған балалардай сүйенбейді,
3) енбектеу рефлексі-етбетінен жатқан қалыпты дамыған бала еңбектей бастаса, ауру бала еңбектеуге қабілетсіз.
Мамандар "балалардың церебральді параличі" (БЦП) сөз тіркесі деп мидын кіші жастаты зақымдануы нәтижесінде пайдаболтан қозғалыс функцияларының бұзылу тобын түсінеді. Бұл бұзылулар үдемелі емес. Олар баланын тууынан пайда болады және өмір бойы жалғасады. Қозғалыс бузылыстары әдетте бұлшыкеттердін белгілі бір тобынданы әлсіздік болып табылады. Осыган байланысты жаяу журу бузылган, кол, аяк,мимиялык булшыкет козгалыстарыуйлестірілмеген.
