Митозанықтамасыжәнефазалары.Сипаттамасы.Амитоз,эндомитоз,политения

Митозанықтамасыжәнефазалары.Сипаттамасы.Амитоз,эндомитоз,политения.

3907. 
      Митоз(греч. mitos —жіп)—ядроменцитоплазманыңкүрделіморфологиялық өзгерісімен жүретін тікелей емес бөліну түрі. Митоз кезіндехроматидтердіңбір-біріненажырауыжәнеекіжасжасушаларарасындагенетикалық материалдың теңдей бөлінуі жүретін ядроның бөліну үдерісі.Сондайбөлінунәтижесіндепайдаболғанжасушалардағыхромосомаларжиынтығыныңсаны мен сапасы бастапқы жасушамен бірдейболады. Митозретімен ауысып отыратын төрт фазадан тұрады: профаза, метафаза, анафаза,телофаза(сурет.2).
      
3908. 
      Профаза-хромосомаларширатылып,жуандап,қысқарады.Әрбірхромосома хроматидтер деп аталатын екі жіпшеден тұрады. Хроматидтер бірнүктеде центромерамен байланысып тұрады.Ядрошыктар жойылып, ядроқабығыеріпкетеді.
      
3909. 
      Цитоплазмададаядродағыөзгерістергеұқсасүдерістержүреді:эндоплазмалық тор және Гольджи аппараты да көпіршіктерге (везикулалар)өтеді.Жасушаорталығыцентриольдержасушаныңполюстерінеажырап,
      
3910. 
      олардыңмикротүтікшелеріненахроматинжіпшелеріпайдаболып,бөлінуұршығықалыптасады.
      
3911. 
      Метафаза – толық конденсацияланған хромосомаларэкватор жазықтығындаорналасады (метафазалықпластинка). Бөліну ұршығының микротүтікшелеріхромосомалардыңкинетохораларымен байланысады.
      
3912. 
      Кинетохорлар-анафазакезіндехромосомалардыңажырауынқамтамасызететін,центромераныңбетінде түзілетін ақуыздар.
      
3913. 
      Анафаза - әр хромосомадағы хроматидтер толық ажырап, екі жақ полюскеқарайбағытталыпбөлінуұршығыныңжіпшелеріменполюстергетартылабастайды. Полюстерге жеткенде екі бірдей толық хромосомалар жиынтығынқұрайды.
      
3914. 
      Телофаза – бөліну ұршығы жойылады.Әрбір бөлінгенхроматидтер яғнижас хромосомалар топтары ядро қабықшасымен қоршалады, мембрана пайдаболады.Хромосомалардеспиральданады.Ядрошықтарқайтатүзіледі.
      
3915. 
      Жасушаның бөліну үрдісінің соңына қарай, хромосомалар жас жасушаларғабөлініп, әрбір жасушада бастапқы жасушаның генетикалық ақпаратына сайядроның қайта қалыптасуынан бастап жасушалар арасында цитоплазманыңбөлінуі – цитокинез жүреді.
      
3916. 
      
      
3917. 
      Сурет2.Митоз
      
3918. 
      
3919. 
      Жасушадамитоздыңбасталуыменмитоздыңаяқталуындаерекше
      
3920. 
      айырмашылықбар.G₂кезеңіндежасушадағыбастапқыхромосомаларжұпхроматидтерден,алтүзілгенжаңа хромосомалар текгенетикалық
      
3921. 
      материалдыңбірғанакөшірмесінентұрады.Бұлкөшірмелержаңа
      
3922. 
      жасушалар жасушалық циклдыңS кезеңіне өткенге дейін еселенбейді.Митоз үдерісі жасушалардың бөлінуінде генетикалық материалдың қалыптыеселенуімендұрысбөлінуін қамтамасызететінүдеріс.
      Митоздықциклдахромосомалардыңқұрылысыныңөзгеруінебайланысты,біртүрденекіншітүргеоңайөтетін,митоздықжәнеинтерфазалықхромосомалар түрлерінажыратады.
      
      
      
3923. 
      
3924. 
      
3925. 
      
3926. 
      
3927. 
      
3928. 
      
3929. 
      
3930. 
      
3931. 
      
3932. 
      Митоздыңмаңызы:
      Интерфазалық хромосомалар деспиральданған күйде болады.Эукариотжасушаларындағыхромосомалардыңжекеленгенфрагменттерініңспиральданудәрежесіәртүрліболады,ядрохроматиндерініңжиынтығыбіршамабосаңсығанжіпшежәне түйнектелген түрде болады.Кариотипті анықтауүшін митоз кезінде жинақталған, конденсацияланған(метафазалықхромосома)хромосомаларбелгілібірпішінгеиеболады,олардыосы сатыда зерттеубіршама жеңілдік тудырады.
      
      

1. 
   Жасушадағы генетикалық тұрақтылықты (хромосомалар саныныңтұрақтылығын);
   
2. 
   Митознәтижесіндежасушасаныкөбейіпағзаныңөсуін;
   
3. 
   Жасушаның орнын толықтыру митоз арқылы іске асадыжәнерегенерацияны;
   
4. 
   Ағзаныңкариотипін(метафазада)анықтауды;
   
5. 
   Жыныссызкөбеюдіқамтамасызетеді.
   

3933. 
      Жасуша пролиферациясының реттелу мен бақылану механизмдерініңбұзылуы патологиялықауытқуларға әкеледі:
      

• 
  
  
  жүктеу/скачать 9,47 Mb.
  
  Достарыңызбен бөлісу: