Цитоплазма мен сыртқы ортада К+, Na+ иондарын белгілі бір арақатынаста ұстау
жүктеу/скачать 9,47 Mb.
|
Цито Сарыағаш-2
- Бұл бет үшін навигация:
- Потенциялар
- Детерминация
ЭмбриональдықкезеңБөлшектену.Зиготаныңбөлшектенуімитозжолыменжүреді.Бөлшектенусатысыныңмәнікөпжасушалыұрық-бластоцистаныңпайдаболуы.Бластоцистасатысында жасушалар әлі маманданбаған немесе жүйке, бұлшық ет, эпителий және тағыбасқадажекежасушалартүрінежіктелінбеген.Сондықтанолардыбағаналықжасушалардеп атайды. Бағаналық жасушалар әртүрлі жасушалар мен ағза ұлпаларыныңбарлығына бастама болады,сондықтанолардыплюрипотенттідепатайды. Ұрықтыңертесатысындабластомерлертотипотентті,олардыңмүмкіндіктерітеңжәне олардыңәрқайсысы бүтін бір ағзаға бастама береді. Монозиготалы егіздердің жәнеақаулықтардыңұқсасболыпжарыққашығуытотипотенттікпентүсіндіріледі(омниопотенттік). Ұрықтың қалыпты даму барысындағыпотенциясына қарағандажекебластомердіңморфогенезгепотенциясыжоғарыболады.Потенциялар–бұлұрық элементтерінің максимальды мүмкіндіктері, яғниолардыңдамубағыттарының іске асаалатынмүмкіндіктері. Қалыптыжағдайдаолардыңтекбіреуіғанаісжүзінеасырылады. Бірте-біртежасушаларжіктеледі,олардыңдамуыбағдарланғанжәнебелгіліжасушалартүріне,мысалы,эпителиальды,жүйкежәнет.ббастамабереді.Бластомерлердіңбөлшектенуісомажасушаларыныңмитоздықбөлінуіненайырмашылығы бар, бөлшектенуде бластомерлердің өсуі байқалмайды. Ұрықтың көлемібөлшектенукезіндеөспейді,сондықтанбөлшектенудіңсоңындапайдаболғанбластуланың көлемі зиготаның көлемімен бірдей болады. Бұл ұрықтың жатыр түтігіменеркінқозғалуыжәне оданәріоныңимплантациясыүшінмаңызды. Гаструляция-2 немесе 3 ұрық жапырақшаларынантұратынкөпқабаттыұрықтыңтүзiлуi.Гаструляцияныңнегiзгiмеханизмдерiтаңдамалыжасушалықорынауыстыру,агрегацияжәнетаңдамалысорттауболыптабылады. Детерминация - (анықтау, шектеу) морфогенездiң алғашқы кезеңдерінде дамып кележатқанағзабөлiмдерiарасындағысапалықайырмашылықтардыңпайдаболуы.Детерминацияның негізінде кейбір гендердің активтенуі немесе м-РНҚ және ақуыздардыңсинтезіжатыр. Детерминация – дамудың нақты бағытын айқындайтын функционалдық жүйе.Детерминациянәтижесіндеэмбрионжасушалары бастапқыжасушаларғаұқсамайтын,қайтымсызерекшеліктергеиеболады. Бұлжасушалардыңдифференцациялануыныңөзіндікжасырынтүрідеп теқарастырылады:жасушаөзіжайлыбіледі,бірақоныжариаламайды.[Генетикаподред.Иванова В.И.с.294]. Бірдейгендержиынтығыбаржасушалардетерминацияланғаннанкейінсыртқыбелгілерімен, яғни фенотипі бойынша ерекшеленеді. Детерминацияланғанжасушалардыңпотенциалышектеуліболады. Қалыпты даму кезiнде жауапты материалда индуктордың әсерiнен алғашқыда тұрақсыз(лабильды)детерминация,кейiннен-қайтымсыз,стабильдыдетерминацияжүредi.Соданкейiнморфологиялықжіктелубайқалабастайды,яғнимүшенемесеұлпаныңбастамасыпайда боладыжәнеоныңарықарайбөлінуібасталады. жүктеу/скачать 9,47 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|