Цитоплазма мен сыртқы ортада К+, Na+ иондарын белгілі бір арақатынаста ұстау


Онтогенездіңжасушалықмеханизмдерi



бет178/351
Дата21.02.2023
өлшемі9,47 Mb.
#69842
1   ...   174   175   176   177   178   179   180   181   ...   351
Байланысты:
Цито Сарыағаш-2

Онтогенездіңжасушалықмеханизмдерi.


  • Онтогенез механизмдеріне келесi үдерістер жатады: пролиферация немесе жасушалықкөбею (бөліну), миграция немесе жасушаның орын ауыстыруы,жасушалардыңсұрыпталуы,олардыңбағдарламалыжойылуы(апоптоз).

  • Жасушалардыңпролиферациясы(көбею,бөліну)-онтогенездегiмаңыздыүдеріс.

  • Бiржасушалызиготаныңбөлiнуiарқылыкөпжасушалыұрықдамиды.

  • Бөлшектенукезіндежасаушалардыңпролеферациясыкейінгікезеңдергеқарағандажылдам өтеді. Гаструляция, органогенез кезеңдерінде ұррықтың белгілі бір бөліктеріндепролеферациятаңдамалыжүреді.Пролеферацияжылдамдығыжоқарыболғансайынэмбриогенездесапалыөзгерістержүреді.Бөлiнуағзаныңөсуiнқамтамасызетедi.Жасушалардыңпролиферациясыморфогенетикалықпроцестердiқамтамасызетедi.Постнатальды онтогенезде жасушалардың бөлiнуiнен зақымдалған мүшелердiң жаңаруы,қайта құрылуы, жаралардың жазылу үдерісi жүредi. Жасушалар бөлiнуi әр түрлi уақытта,әржердеәртүрліқарқындылықпенөтедi,клональдысипаттыболадыжәнеүнемігенетикалықбақылаудаболады.

  • Жасушаның бөлінуінің жылдамдығы тез немесе баяу болса пролиферацияның бұзылуынаалыпкеледі.

  • Пролиферацияның бұзылуы: гипоплазия - пролиферацияның төмендеуі (ахондроплазия),гиперплазия – пролиферацияның жоғарылауы (макросомия), жүйке түтігінің деффектісі –жабықжүйкетүтігініңбұзылуы,қасқыртаңдайлықжәнеқоянерін–дамунемесеұлпалардыңбірігуібұзылады.

  • Эмбриональдықбастамғапролиферациябелгілібірпішінбермейді,жасушаларретсізорналасады.Кейінірекжасушаларқайтатоптасадыжәнеорыналмастырадыжәнеұрықтыңбастамасыбелгілібірпішінгеие болады.

  • Жасушалар миграциясы немесе жасушалардың орын ауыстыруыныңонтогенезүдерісіндеүлкенролiбар,олгенетикалықбақылаудыңжәнеқоршағанжасушаларменұлпаларәсерiніңқарамағындаболады.Жасушаның орын алмасуы немесе олардың миграциясы әсіресе гаструляцияжәнеморфогенезкезіндебелсендіболады.Жасушаныңмиграциясынажүйкеніңтармақталуын қарастыруға болады. Ол белсенді түрде бүкіл денеге тармақталады жәнетоптасады.Жасушалардыңбіртобыэпидермискеқарайауады,екіншітобықұрсаққақарай бағыт алады дасезімтал симпатикалық және парасимпатикалықтүйіндер (ганглии)түзеді.

  • Бас жақтан шығатын жүйке тармақтары бет жақа қарайжылжи бастайды және жүйке,шеміршекжәнебұлшықетжасушаларынабастамабереді.Соныменқатаралғашқыжыныс жасушаларысарыуыздыңэнтодермасынанжыныс безініңбастамасынақарайжылжуымиграцияғамысалболады.

  • Жасушалар миграциясының бұзылуы туа-бiткен даму ақаулықтарына, яғни мүшелердiңтолықжетiлмеуiменгетеротопияға(орныныңөзгеруi)әкелiпсоқтырады.Мысалы,нейробласттар миграциясының бұзылуы ақ затта сұр зат аралшықтарының пайда болуына,микро-және макрогирия, полигирия, агирияға әкеледi (микрогирия мен полигирия-үлкенми сыңарларында көп майда йірімдердің аномальды орналасуы; макрогирия (пахигирия)-йірімдердіңжуандауы;агирия-үлкенмисыңарлардыңиiрiмдерiменойыстарыныңболмауы(тегiс ми).Сондай-ақ миграцияның бұзылуына жұмыртқаның ұмаға түспеуікрипторхизммысалболады.



  • Достарыңызбен бөлісу:
  • 1   ...   174   175   176   177   178   179   180   181   ...   351




    ©emirsaba.org 2024
    әкімшілігінің қараңыз

        Басты бет