Х-хромосомаментіркесдоминанттытұқымқуалауғатәнбелгілер
бет 184/340 Дата 28.11.2023 өлшемі 9,47 Mb. #130742
Байланысты:
Цито Сарыағаш-2 Х-хромосомамент іркесдоминанттытұқымқуалауғатәнбелгілер:
ержәнеәйелжыныстылардакездеседі,бірақәйелдерде2есежиірек.
патологиялықаллелібарәке,текқызынағанабереді,ұлдарыәкесінентекYхромосоманыалады.
ауру әйел патологиялық аллелді ұлдарына және қыздарына бірдейжиілікпенбереді.
Аурудыңмысалдары:гипофосфатемияныңбіртүрі-D-витаминінерезистенттірахит;Шарко-Мари-Тутаауруы,Iтиптегіауыз-бет-саусақсиндромы.
Х-хромосомаментіркес рецессивтітұқымқуалауғатәнбелгілер:
аурубалаларденісауата-аналарнекесінентуылады.
ауру көбінде тек еркек жыныстыларда кездеседі. Рецессивті генді балаларыпатологиялықгендітасымалдаушы анасынаналады.
ұлынаәкесіненауруешқашанберілмейді.
уносительницымутанттыгендітасымалдаушыныңаурубаланытуумүмкіндігі25%(туылғаннәрестеніңжынысынабайланыссыз);ауруұлдардыңтуылумүмкіндігі50%тең.
Аурудың мысалдары: гемофилия А, гемофилия В; дальтонизм ; Дюшенн –Беккербұлшықетдистрофиясы;Кальмансиндромы;Хантерауруы(мукополисахаридоздыңII типі).
ГоландриялықнемесеУ-хромосомаментіркестұқымқуалауғатәнбелгілер:
белгіәкесіненбарлықұлдарынажәнетекұлдарынаберіледі.
қыздарынабелгіәкесіненешқашанберілмейді.
«вертикальный» характер наследования белгінің тұқым қуалауы
«вертикаль»сипатында.
-егкекжыныстыдараларғатұқымқуалаумүмкіндігі 100%.
Аурудыңмысалдары:терініңихтиозы,құлаққалқандарыныңгипертрихозы,саусақтыңортанғыфалангасында қалыңтүктің өсуі,азооспермия.
Митохондриялықтұқымқуалауғатәнбелгілер:
ауруәйелдіңбарлықбалаларындапатологияныңболуы.
ауруәке мен сауәйелден саубалалардың туылуы.
Келтірілгенерекшеліктермитохондриялардыбалалардыңанасынаналатвнвмен түсіндіруге болады. Зиготада ДНҚ-ғы әкесінің митохондриялықгеномынан 0-ден 4- ке дейін митохондрия болады , ал анасыныңгеномынан -ДНҚ2500митохондрияларғажуық.ҰрықтануданкейінәкеніңДНҚрепликациятоқтайды.
Аурудың мысалдары (митохондриялық аурулар): көру нервінің атрофиясынемесе Леберсоқырлығы,Леясиндромы(митохондриялықмиоэнцефалопатия),MERRF(миоклониялықэпилепсия),отбасылықдилатациялықкардиомиопатия.
Достарыңызбен бөлісу: