Д. Б. Тойматаев Ғылым тарихы мен философиясы



Pdf көрінісі
бет84/86
Дата18.11.2023
өлшемі1,06 Mb.
#124382
1   ...   78   79   80   81   82   83   84   85   86
Түсіну матрицасы
- бұл ұғым арқылы эпистемологияны түсіну мен
рационалдылықтың стандарттарының қызметі мен тарихи қалыптасу теориясы
деп санайды. Тулмин пікірінше, қабылданған стандарттарға сəйкес жағдайлар
мен құбылыстарды ғалым анық деп санайды.
Концептуалды популяциялар
- С. Тулминнің тұжырымдамасында
теориялардың мазмұнды пікірлерін логикалық жүйе сияқты емес,
анықтамалардың өзгеше популяциясы ретінде қарастыратын ұғым. Тулминнің
пікірінше, ғылымның эволюциясының негізгі қасиеттері Дарвиннің
биологиялық эволюцияның кестесіне ұқсас. Концептуалды популяциялардың
мазмұны (биологиялық түрлердің ұқсастықтары) өзгеріске ықпал, яғни, оның
нəтижесінде ғылыми іс-əрекеттің əдістері мен мақсаттары өзгереді;
концептуалды жаңалықтардың шығуы сынау іріктеумен теңестікке келтіріледі
(биологиялық мутация мен селекцияның ұқсастықтары). Бұл екі ұштасты үрдіс
тек нақты жағдайда өзгеріске əкеледі (өмір үшін күрестегі құлдырау мен
жоғалу ұқсастықтары); интеллектуалды ортаның қажеттіліктеріне адаптация
жасаған концептуалды нұсқаулар сақталады.
Индоктринация
- қандай 
да 
бір 
доктринаны 
ғылымның
коммуникативтілігінің салдарының бірі ретінде енгізу, тарату жəне «көндіре


203
отырып ендіру».


204
РЕФЕРАТ, БАЯНДАМАЛАРДЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ
1. Философия жəне ғылым.
2. Ғылымның философиясы.
3. Ғылымның дамуы (генезисі).
4. Ғылымның пəні.
5. Ғылым əлеуметтік институт ретінде.
6. Ғылымның ұйымдастыру түрлері.
7. Ғылымның логикасы.
8. Ғылымның психологиясы.
9. Ғылымның этикасы.
10. Ғылым жəне этика.
11. Ғылым жəне дін.
12. Ғылым жəне өндіріс.
13. Ғылым, техника, технология.
14. Ғылымның методологиясы (əдістеме ғылымы).
15. Ғылыми əдістердің типологиясы.
16. Диалектикалық логика танымның əдісі түрінде.
17. Жүйелік подход жəне жүйелік əдістеме.
18. Ғылыми танымның субъектісі жəне объектісі.
19. Ғылыми танымның түрлері.
20. Ғылымның тілі.
21. Ғылыми қызметтің тəсілдері мен əдістері.
22. Философия жəне ғылымдағы ақиқат мəселесі.
23. Ғылымдылықтың шарты (өлшемі).
24. Ғылымдағы демаркация мəселесі.
25. Ғылыми ойлаудың стилі.
26. Ғылымда түсінік мəселесі.
27. Ғылым білім жүйесі ретінде.
28. Ғылыми білімнің құрылысы.
29. Ғылымда дəстүр мен жаналықтардың орны.
30. Ғылыми революция анықтамасы.
31. Ғылыми дүниежүзілік көрініс.
32. Ғылыми парадигма жəне синтагма.
33. Синергетиканың философиялық мəселелері.
34. Ғылымда дифференциация (саралау) жəне интеграция
мəселелері.
35. Ғылыми классификация (жіктеу) мəселесі.
36. Техника философиясы.
37. Техника өркениеттің факторы ретінде.
38. Ғылыми-техникалық прогресс жəне адам.
39. Кибернетика мəселесі.


205
40. Жасанды интеллект мəселесі.
41. Ақпарат (информация) дегеніміз не?
42. Ақпараттық қоғамның параметры жəне анықтамасы.
43. Ақпарат (информация) жəне білім.
44. Компьютерлік технологиялар.
45. Ақпараттық технологиялар.
46. Компьютер жəне адам.
47. Қоғамдық болмыс сферасында (өрісінде) компьютердің орны.
48. Эвристика.
49. Ғылыми шығармашылық.
50. Ғылыми танымда интуиция мəселесі.
51. Ғылыми жаңалықтар жəне ғылыми дамудың заңдылықтары.
52. Математикалық моделирование.
53. Қазіргі замандағы ғылымның математизациясы.
54. Ғылыми танымда моделирование əдісі.
55. Қазіргі табиғаттанудағы концепциялар (тұжырымдамалар).
56. Табиғаттану ғылыми дүниежүзілік көрініс.
57. Эволюция жəне инволюция.
58. Ғылымның философиясы мен методологиясының негізгі
мектептері.
59. Неопозитивизм.
60. Постпозитивизм.
61. П. Фейерабендтің сыншылық плюрализмы.
62. И. Лакатостың ғылыми-зерттеу бағдарламасы.
63. Т. Кунның «нормалы» жəне «экстраординарлық» ғылымдары.
64. К. Поппердің фальсификация принципі (пікірі).
65. Т. Кунның ғылыми революция туралы концепциясы
(тұжырымдама).
66. Қазақстандық ғылымның философиясы мен методология
мектептері.
67. Білім философиясы.
68. Жоғары білім мəселелері.
69. Қазақстан Республикасының білім жүйесінің құрылысы.
70. Білімнің коммерциализациясы жəне білім беру (дайындау)
сапасы.
71. Білім жүйесіндегі жалғастырушылық мəселесі.
72. Интеграция білім жүйесіндегі даму факторы.
73. Əлемдік білім беру кеңістігі.
74. Білімнің гуманизациясы жəне гуманитаризациясы.
75. Нарық экономикасы жəне білім.
76. Ғылыми танымның нақтылық мəселесі.
77. Математикалық моделдеу.


206
78. С. Асфендияров пен Е. Бекмахановтың Қазақстандық тарих
ғылымының дамуындағы рөлі.
79. Биотехнологиялық 
революцияның 
əлеуметтік 
жəне
антропологиялық салдары.
80. Əлеуметтік өмірдің глобализациясы - қазіргі өркениеттің даму
заңдылығы.
81. Қазіргі өркениеттің глобалдық мəселелері.
82. Экологиялық мəселе: ноосферлық-технологиялық жəне
ноосферлық-экологиялық шешімдері.
83. Классикалық жəне қазіргі ғылым философиясындағы ақиқат
мəселесі.
84. Ғылыми танымда түсіндіру жəне болжау.
85. Ғылым мен аңыздың келісімі туралы қазіргі пікірлер.
86. Ғылыми рационалдылық.
87. Ғылыми классификация ғылымның философиясының мəселесі
ретінде.
88. Ғылыми факттың мəні туралы пікірлер эволюциясы.
89. Ғылыми танымның эмпирикалық əдістері.
90. Ғылымдағы ғылыми танымның түрлері.
91. Таным жəне пайымдау: герменевтика ғылыми танымның
жалпылық методологиясы.
92. Табиғаттануда формализация жəне интерпретация.
93. Реализм мен инструментализм - ғылымның екі негізгі талдау
түрлері.
94. Карнаптан Кунға дейін ғылым мен метафизиканың келісімі
туралы пікірлер эволюциясы.
95. Ғылым философиясында интернализм жəне экстернализм.
96. Верификация жəне фальсификация.
97. Парадигма жəне ғылыми-зерттеу бағдарламасы ғылыми
танымның құрамдас модельдері ретінде.
98. ХVІІ ғ. ғылымның институализациясы жəне ғылым қазіргі
қоғамның əлеумет институты ретінде.
99. ХVІІ ғ. ғылыми революциялар.
100. Интуиция ғылыми шығармашылық.
101. Ғылыми танымда философияның эвристикалық функциясы.
102. Академик Қ. Сатпаевтың Қазақстанның геологиялық
құрылысының мəселелерінің теориялық - методологиялық шешімі.
103. Ғарыштың 
кеңейгіштік 
теориясының 
философиялық
интерпретациясы.
104. Синергетикалық теорияның эволюциясының философиялық
мағынасы.
105. Философия мен табиғаттануда көптілік дүние туралы идея.


207
106. Философия мен табиғаттануда детерминизм жəне себептілік.
107. Кибернетика сана табиғаты туралы.
108. Философия мен табиғаттануда материя туралы ілімнің
дамуының негізгі кезендері.
109. Ғылымның жаратынды жəне жасамды тілдерінің қатынасы.
110. Ғылымның дəріптелінген объектілері жəне өнердің эстетикалық
идеалдары.
111. Идеология, дін жəне утопия (қиял).
112. Ғылым мен өнердегі шығармашылық қиялдың ролі.
113. Ғылым мен өнердегі нұсқа мен бейненің қатынасы.
114. Академик Т.Б. Дарханбаевтың астық өнімділігін көтеруі
мəселенің методологиялық шешімі. Қазақстанның атақты ғалымдарының:
А. Сокольскийдің, М. Козловскийдің, А. Бектұровтың, А. Берімжановтың
т.б. химия ғылымының теория мен практикасына қосқан үлестері.
115. Синергетиканың философиялық мағынасы.
116. Синергетика жəне қоғам.
117. Ғылыми жəне ғылыми емес білімнің мəселелері.
118. Ғылым жəне этика.
119. Ғылыми 
шығармашылықтың 
философиялық 
жəне
методологиялық аспектілері.
120. Ғылым мəдениет төнірегінде.
121. Əлеуметтік құндылықтар жəне мəдениеттің нормалары.
122. Менталитет мəселесі жəне қазіргі ғылым.
123. Ғылымда тұлғаның орны.
124. Ғылыми мектептер жəне олардың ғылымның дамуындағы ролі.
125. Антропоцентрлік жəне қазіргі ғылым.
126. Космологиядағы антроптық принцип жəне оның философиялық
маңызы.
127. Ғылым жəне дін: сұхбат əлде конфронтация?
128. Ғылым мен өнердегі интуицияның (көкейкөздің) ролі.
129. Ғылымның дамуындағы шығармашылық бейненің ролі.
130. Ғылым дамуында дəстүр мен жаңашылдық.
131. Ғылымдылықтың құндылығы мен идеалы.
132. Қазіргі жаһандану мəселелерді шешудегі пəнаралық əдістеменің
маңызы.


208


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   78   79   80   81   82   83   84   85   86




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет