Д. Б. Тойматаев Ғылым тарихы мен философиясы
жүктеу/скачать 1,15 Mb.
|
Д. Б. Тойматаев Ғылым тарихы мен философиясы-emirsaba.org
| Ғылыми ұжым - ғалым-кəсіпкерлерінің жиыны, олардың меңгеру түрі
ғылыми кəсіптің өзгешелігінің көрсеткіші. Ғылыми ұжым туралы ұғым ғылым социологиясының пəнін білім социологиясынан ажырату үшін негізделген. Ғылыми ұжым ғылымға кəсіп түрінде толық болуына жəне оның эффективті болуына жауапкершілік артады. Институттардың іс-əрекеті мен ғылыми ұжыммен ғылым мақсатын атқаруға, дəлелденген білім негізін толтыруға, осы 193
- ғылыми ұжым өзгеше білімді алу, сақтау, жеткізу жəне нығайтуға жауапты; - жаңа өкілдерді енгізу, даярлау жəне бақылау түрінде кəсіпте салыстырмалы автономды; - сол кəсіптіктің жəне оның институттарымен өкілдерінің қалыптасу жəне келешегіне ықпал жасайтын əлеуметтік қоршаған орта; сол кəсіптіктің ішінде сыйлық беру түрлері; - ғылыми білім жүйесінің дамуының жоғары деңгейін негіздейтін кəсіпкерлер байланысының тəртібіне кепілдік жасайтын инфрақұрылымды қолдау. «Көрінбейтін колледж» - институциаландырылмаған зерттеу тобының жалпы мəселені шешуде бірігуі. Ғылыми тануға бұл терминді енгізген Д. Бернал, ал Д. Прайс оны «көрінбейтін колледж» атты, тұрақты, қызметтері мен көлемі бар, нақты құрылымына ие коммуникативтік ұжым туралы болжау түрінде дамытқан. 60-70 ж.ж. бұл болжау қатал эмпириялық зерттеуден өткізілді. Сол тұрғыдан жаңа зерттеу бағыттарымен мамандықтарды қалыптастыруға ықпал жасайтын топтар пайда болды. Ғылыми пəн өзінің қалыптасуында төрт кезеңнен өтеді: 1. Қалыпты фаза. Бұл əлі қосылмаған зерттеушілерден тұратын топ, олар бəріне ортақ жоба немесе мəселе бойынша жұмыс жасайды; араларында ресми қатынастар үстемді (мысалы, жетекші мен магистрант). 2. Тордың қалыптасу жəне даму фазасы интеллектуалды меңгеру өзгерістермен сипатталады, зерттеушілер бірлік коммуникация жүйесіне қосылады. Олар тұрақты коммуникация торын қалыптастырады. 3. Интенсивті даму фазасы сол біріккен топтың жаңа бағдарламасының пайда болуын белгілейді; олар бəріне ортақ бірнеше бағытта өзекті мəселелерді анықтайды, бəріне жеткізеді жəне əрқайсысы соларды шешуге өз зерттеулерін бағыттайды. 4. Жаңа мамандықты институциаландыру фазасы. Ғылыми топ жеткен нəтижелер осы жаңа бағытқа қоғамдық қадірлеу əкеледі, солардың бағдарламасына негізделген жаңа зерттеу бағыты пайда болады, бірақ бұл бірауызды топ ыдырайды, оның өкілдері өзгеше топтарды жаратады. Осы «көрінбейтін колледж» дамуында оның өкілдерінің өзіндік санасы келесі өзгерістен өтеді: романтикалық кезең (уақыт тұрғысынан пəндердің қалыпты фазасымен келіседі); догматикалық кезең (коммуникативті тордың жəне біріккен топтың коммуникативті фазасымен келіседі); академиялық (пəндік фазасы). жүктеу/скачать 1,15 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|