1. Бөлшектердің шашырауы. Шашыраудың эффективті қимасы.
, -шашырау бұрышы, ,
-көздеу арақашықтығы.
,
,
,
-шашыраудың эффективті қимасы.
, (кеңістік үшін)
– берілген уақыт бірлігіндегі ауданнан өтетін бөлшектер саны. Өлшем бірлігі ауданның өлшемімен бірдей және шашыраудың эффективті қимасы.
2. Бөлшектердің шашырауының эффективті қимасына арналған Резерфорд формуласы.
(денелік бұрыш),
, ,
Шашыраудың эффективті қимасының арналған Резорфорд формуласы.
3. Аз тербелістер. Бір өлшемді еркін тербелістер.
Жүйе өзінің орнықты тепе-теңдік күйінің маңында аз ауытқу жасап периодты түрде
қозғалса, оны аз тербелістер жасайды деп есептейміз.
бөлшектің орнықты күйі
маңындағы тербелісі;
-орнықты күйі,
, -маңы.
-санақ жүйесінің бас нүктесі
(ауытқу)
,
4. Гармоникалық тербелістер.
(Лагранж функциясы),
(Лагранж теңдеуі)
, , ,
(гармоникалық тербеліс), (сипаттаушы теңдеу),
,
-тербеліс амплитудасы.
(тербеліс фазасының амплитудасы)
Энергиясы:
5. Еріксіз тербелістер.
Жүйеге сырттан айнымалы күш әсер еткенде ол еріксіз тербеліс жасайды. Тербелісті аз
деп қарастырғандықтан, осы жүйеге әсер ететін күшті де әлсіз деп алуға болады.
-сыртқы күш,
,
(Лагранж функциясы), ,
, ,
Мәжбүр тербелістің қозғалыс теңдеуінің шешімі мынадай қосындыны береді.
-біртекті
теңдеудің жалпы шешімі,
-біртекті емес теңдеудің дара шешімі.
,
