Патристика (лат. pater - эке) - 2-8 ff. пайда болған христиандық діни дүниетаным, діни сеінмдердің антикалық философияньң мазмұнынан мүлдем алшақ екендігін керсететін, христиан діні догматтарының пұтқа қарсы бағытталғандығын тұжырымдайтын «шіркеу әкелерінің» апологетикасы. 3 ғ. бастап патристика эллиндік (неоплатонизм) философияны христиан дінін негіздеуге пайдалана бастады. Яғни, оқытушылардың (патристикадағы) алдына касиетті жазудың мазмұнын кұрайтын жүйелі түрдегі догманы жасап шығу міндеті койылған болатын. Өкілдері: Тертуллиан (150-222 жж. шамасында), Климент Александрийский (150-215 жж. шамасында), Ориген (185-254 жж.), Августин (354-430).
Парадигма - үлгі немесе модель. Қазіргі заманғы ғылым философиясының маңызды категорияларының бipi. Т.Кун енгізген ғылыми коғамдастық қабылдаған, ғылыми дәстурдіңөмір сүруін қамтамасыз ететін сенімдердің, құндылықтардың және техникалық дәстүрлердің жиынтығы. Жалпы мойындалған парадигманың қалыптасуы ғылымның жетілгенінің белгісі болып табылады. Парадигманың ауысуы ғылыми төңкерістіңкөрінісі - бұрынғы беделдердің, үлгілердің, методологиялардың, теориялардың, дүниетанымдардың дүние-әлем бейнелерінің қирауы.
Парағылым - ғылымға қатар келетін идеялы теориялық бағыттар мен оқулардың шегінен тысөмір суретін,бірақ онымен методология немесе ұқсастықтарыменбipre айырмашылықтары да бар: Вернадский ғылыми білімнің пайда болуы мен дамуынтіршілік иесі эволюциясының негізгі векторы деп танып, жоғары бағалады.
Номогенез - ағзалар эволюциясыішкі заңдылықтардың негізінде жүзеге асатын жорамал. Бұл жорамалды Л. С. Берг (1922) Дарвинизмге қарсы ұсынды. Номогенез алғышартытipi заттардың сыртқы әсерге реакциясы болып табылады.
