Д. Серікбаев атындағы шығыс қазақстан мемлекеттік
жүктеу/скачать 0,73 Mb.
|
История и философия науки. Методические указания
- Бұл бет үшін навигация:
- «Өзіндік зат және біздік зат»
- Өмір философиясы
| Номотетикалық әдіс - жалпы заңдылықтарды қалыптастыратын әдіс. Бұл әдіс бойынша, құндылықтар субъекті мен объектіден тыс жатқан трансцендентті мән әлемін құрайды.
Операционализм (лат. operatio - әрекет) - логикалық позитивизм мен прагматизмнің синтезі ретінде құрылған қазіргі заманғы буржуазиялық философиядағы бағыт. Негізін қалаған Бриджмен. Операционализмдегі негізгі қағида операционалдық анализ идеясы болып табылады. Түрлері: аспаптық және ой операциялары. Нақты ұғымдардың бірігуінен сөйлем, ал одан теория құралады. «Өзіндік зат және біздік зат» - философиялық атаулар: біріншісі - өздігінен, бізден және біздің танымыздан тыс бар заттар немесе танушы субъектіден тәуелсіз, өзі ушін өмір суретін зат немесе танып білуге болмайтын заттың ішкі касиеті; екіншісі - танымдық процесс кезінде адаммен танылатын заттар. Бұл атаулар «өзіндік заттарды» тану мүмкіндігін жоққа шығаруға байланысты 18 ғ-да ерекше мәнге ие болды. Кезінде Локк айтқан бұл кағиданың Кант толығымен негіздеп, біз «өзіндік заттардан» мүлде аулақ кұбылыстар тоңірегінде ғана сөз ете аламыз. Канттың «өзіндік заттары» дегені сонымен қатар - табиғаттан тыс тануға болмайтын, тәжірибе жасауға келмейтін мәндер: құдай, бостандық және т.б. Диалектикалық материализм дуниені тануға болатындығы принципі тұрғысынан шыға отырып, танымды тәжірибенің негізінде «өзіндік заттарды» біздік заттарға» айналдыру процесі ретінде қарайды (Таным, Теория және практика). Өмір философиясы - Батыс философиясының белгілі, өкілдері өте көп бағыттарының бipi. Өмір философиясы өмірді дүниенің бip бөлігі ретінде ғана қарастырумен шектелмей, оны дүниежүзілік тұтастықтың қақ ортасына қояды, өмір ұғымына суйене отырып, дүние мен өмірді толық түсiнуге талпыныс жасайды. Өмір философиясының өкілдері философияның міндетін тек осылай түсіндіреді, cебебі философия адам мәселесін зерттейтін ғылым болса, адам үшін өмірден маңызды ештеңе жоқ деп есептейді. Өмір философиясының негізін салушы - дат философы С.Къеркегор (1813-1855). Дуниенің бастау ретінде сананы емес, уайым-кайғыға толы экзистенциалдық ішкі сезімдерді қарастыруды ұсынды. Оның ойынша, адамның шын болмысын пайымдау арқылы емес, адамның бойындағы «үрей», «қорқыныш» сезімдеріне үңілу арқылы ашуға болады, ақиқат дегеніміз – субъективтілік. Проблематиканың белгілі жалпылығымен байланыстылықты керсететін термин. Принцип (лат. principium - негіз, бастама) - дүниені тану мен өзгерту процесінде фактілерді немесе білімдерді бip ізге салуға қызмет ететін, олардың кейбір жиынтығының түп негізі ретінде көрінетін ғылыми танымның ерекше формасы. Принцип деп тағы да - ереже, іргетас, басты идея, басты ұғым; түсініктер арасындағы дәнекерші буын; құбылыстың қажеттігінің немесе заңының көрінісі; заңдар арасындағы катынас және басқа бip білімге жол ашатын білім; қоғамдағы адамдар арасындағы қатынасты сипаттайтын этикалық норма деп қарастыруға болады. жүктеу/скачать 0,73 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|