Д. Т. Кен же таев Ә.Ә. Сай лы баев Ө. О. Тұяқ баев зайырлылық ЖӘне дінтану негіздері негізгі орта білім беру деңгейінің 9-сыныбына арналған оқулық


Ел де гі тұ рақ ты лық – мем ле кет саяса ты



Pdf көрінісі
бет174/194
Дата18.10.2023
өлшемі3,82 Mb.
#118474
түріОқулық
1   ...   170   171   172   173   174   175   176   177   ...   194
Ел де гі тұ рақ ты лық – мем ле кет саяса ты.
Ел де дін ге ер кін дік бе рі-
луіне бай ла ныс ты әр түр лі ді ни ағым дар дың кө беюіне жол ашыл ды. 
Оның ішін де жал пы адам зат қа ор тақ із гі құн ды лық тар ға сүйенетін де рі 
де, сол се кіл ді тек дін атын жа мы лып, өз мақ сат та рын іс ке асы ру ды көз-
дейт ін те ріс пи ғыл ды ұйым дар да кез де се ді. Сон дық тан ел дегі тұ рақ ты-
лық пен ке лі сім ге нұқ сан кел меуі үшін мем ле кет тің ді ни қа рым-қа ты-
нас ты заң дар ар қы лы рет теп оты руы та би ғи жағ дай. Қа зақ стан ның дін 
са ла сын да ғы заң на ма сы Конс ти ту циядан, «Дi ни бiрлестiктер жә не дi ни 
сенiм бос тан ды ғы» жә не «Экс тре ми зм мен кү рес ту ра лы» Заң дар дан тұ ра-
ды. Дін са ла сын рет теу ге ар нал ған бас қа да нор ма тив тік құ жат тар атал-
ған заң дар ды бас шы лық қа ала ды. Бұл орай да ғы жұ мыс тар Қа зақ стан 
Рес пуб ли ка сы Тұңғыш Пре зи ден ті нің «Тер ро ризм мен экс тре мизм кө рі-
ніс те рі нің ал дын алу жә не тыю жө нін де гі ша ра лар ту ра лы» 2000 жыл ғы 
20 ақ пан да ғы №332 Жар лы ғы, Қа зақ стан Рес пуб ли ка сы Үкiметiнiң «Эт-
носара лық жә не кон фес сияара лық келiсiмдi жетiлдiрудiң қа зақ стан дық 
мо делi 2006–2008 жыл дар ға ар нал ған бағ дар ла ма сы», Қа зақ стан Рес-
пуб ли ка сы Үкiметiнiң «Қа зақ стан Рес пуб ли ка сын да дi ни сенiм бос тан-
ды ғын қам та ма сыз ету мен мем ле кеттiк-діни қа ты нас тар ды жетiлдiру 
жөнiндегi 2007–2009 жыл дар ға ар нал ған бағ дар ла ма сы» жә не бас қа да 
тиiстi заң дық-нор ма тивтiк құ жат тар ая сын да жү зе ге асы ры лу да.
Дінге қатысты азаматтардың құқықтары қандай?
Аза мат тық құ қық тар мен діни сенім еркіндігі.
Дін са ла сын да ғы 
мем ле кет тік сая сат дін ді мем ле кет тен ажы ра ту ға, ар бос тан ды ғы мен се-


211
нім бос тан ды ғы на, ді ни бір лес тік тер тең ді гі не, ді ни бір лес тік тер дің іш кі 
ісі не мем ле кет тің ара лас пауына, ді ни бір лес тік тер мен мем ле кет тің ын-
ты мақ тас ты ғы на не гіз дел ген.
Қа зақ стан Рес пуб ли ка сы ның 1992 жы лы қа был дан ған «Ді ни се нім 
бос тан ды ғы жә не ді ни бір лес тіктер ту ра лы» За ңын да бар лық дін ұста-
нушыларға қыз мет те рін ер кін ат қа руына то лық тай ке піл дік бе ріл ген. 
Осы заң ға сәй кес елі міз дің жә не бас қа мем ле кет тің аза мат та ры кез кел-
ген дін ді уа ғыз дау ға не ме се уа ғыз да мауға құ қы ғы бар. Бар лық ді ни бір-
лес тік тер дің заң ал дын да құ қық та ры тең. 
Атал ған заң бой ын ша ел дің аза мат та ры:
– 
же ке өз ба сы не ме се бас қа адам дар мен бір ге дін ді ер кін ұ стану ға 
не ме се ұс тан бауға;
– 
құл шы лық жа сауға, ді ни жо ра лар мен рә сім дер ге өз ер кі мен қа ты-
су ға не ме се қа тыс пауға құ қы лы.
Еш кім ді де дін ді оқып-үйре ну ге күш теп мәж бүр ету ге жол бе ріл-
мейді. 
Зайырлы мемлекеттегі ұстаным толеранттылық пен діни сенім еркін-
дігіне негізделген. Қазақстан көп конфессиялы ел ретінде осы ұстаным-
ды сақтап отыр. Бірақ бұл мемлекет азаматтарының ойына келгенді жа-
сауына болады дегенді білдірмейді. Әрбір жеке тұлға өз құқықтары жә-
не діни сенім еркіндігімен бірге өз міндеттерін де орындауы керек. Кез 
келген азамат діни сенім еркіндігіне сүйеніп, мемлекет ішіндегі тыйым 
салынған ұйымдарға мүше болуына, оларды насихаттауына мүлде бол-
майды. 
Қазақстан мемлекеті дінді ұстанатын және ұстанбайтын азамат-
тардың және діни бірлестіктердің арасында өзара төзімділік қатынас-
тарын орнатуға мүмкіндік туғызады. Сондай-ақ теріс пиғылды діни 
ұйымдардың ел азаматтарына ықпал етуге заңнама бойынша жол 
бермейді. Осылайша зайырлылық мемлекеттік жүйенің негізі, ұлттық 
қауіпсіздіктің кепілі бола алады.
Ді ни се нім еркіндігі – адам ның та би ғи құ қық та ры ның құ рам дас 
бө лі гі. Өз жү рек қа лауына орай еш кім нің мәж бүр леуін сіз бел гі лі бір 
дін ді ұ стану не ме се ұс тан бау, оны жа риялау не ме се жа рияла мау ер кі 
жә не өз ге лер дің ді ни се ні мі не тө зім ді лік та ны ту. 
Қа зақ стан ның бар лық аза ма ты, ді ни се ні мі не қа ра мас тан, заң ал-
дын да бір дей құ қық қа ие. Еш кім нің дін ге қа тыс ты ке ле меж деу ге, ді ни 
ны сан дар ды бүл ді ру ге құ қы ғы жоқ.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   170   171   172   173   174   175   176   177   ...   194




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет