Д. Т. Кен же таев Ә.Ә. Сай лы баев Ө. О. Тұяқ баев зайырлылық ЖӘне дінтану негіздері негізгі орта білім беру деңгейінің 9-сыныбына арналған оқулық


Ежелгі Рим діні қандай сенімдер негізінде құрылған?



Pdf көрінісі
бет30/194
Дата18.10.2023
өлшемі3,82 Mb.
#118474
түріОқулық
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   194
Ежелгі Рим діні қандай сенімдер негізінде құрылған?
Ежел гі Рим ді ні. 
Ежел гі Рим ді нінінде ани мизм се ні мі басым. Олар 
өлі рух тар дың адам тір ші лі гі не әсер ете ті ні не, тіп ті адамның тағ ды рын 
бас қа ра ты ны на сен ген. Сон дық тан ежел гі рим дік тер жы лы на екі мәр те 
өлі лер ге ар нап ді ни рә сім де рін өт кі зген жә не зи рат тар ға ба рып, өлі рух-
тар ға бағыштап әр түр лі құр бан дық тар шалып отыр ған. Рим дік тер де 
6-сурет. Афина бейнесі 


37
о дү ниелік өмір жай лы тү сі нік айт ар лық тай бірізді емес. Де ген мен өл ген 
адам ның жа ны жер лен ген жер ге оралады де ген тү сі нік бол ған.
Ата-ба ба ру хы на тағ зым ету рим дік тер де ұр пақ қа ама нат етіл ген. 
Егер аруақ тар ес ке ру сіз қал са, қа ты гез әрі кек шіл күш – 
гла мур лар ға
айна ла ды де ген ұғым бол ған. Рим дік тер құ дай лар мен қа тар отбасы рух-
та ры на да ерек ше мән бер ген, олар дан жәр дем сұ райт ын бол ған. Олар да 
әр отбасының кие тұт қан қор ғаушы құ дай ла ры мен олар ға құл шы лық 
жа сау рә сім де рі бол ды. Отбасылық рә сім дер ді ота ға сы ошақ тың ал дын-
да жа сайт ын. Мы са лы, ота ға сы жа ңа ту ған нә рес те ні ошақ ба сы на әке-
ліп, өзі нің ба ла сы еке нін рес ми жа риялап қа был дайт ын рә сім бол ған. 
Ота ға сы қа был да ған құ дай ды бар лық отбасы мү ше ле рі де отбасы «қор-
ғаушы сы», «жәр дем ші сі» ре тін де қа был да ған. Ше ше лер дің де өз құ да -
йын қа был дау ға құ қы ғы бол ған. Үйге жас ке лін тү сі ре тін, әйел дер дің ба-
ла тууына жәр дем де се тін Юнон Құ дайы мен үйді қор ғайт ын есік құ дайы 
Янус ерек ше құр мет тел ген.
Ежел гі рим дік тер құ дай ла ры ның мү сі нін жа са ма ған, бі рақ кейін гі 
за ман да (грек тер дің ықпалы болуы мүмкін) құ дай ла ры ның мү сі нін жа-
сау етек ал ған. Тіп ті құ дай ат та ры да грек құ дай ла ры ның ат та ры мен ұқ-
сас. Олар жай лы аңыз дар да грек аңыз да ры ның же лі сін де айт ыл ған. 
Мәселен, грек тер дің Ге рак лын рим дік тер Гер ку лес деп атап, өз аңыз да-
ры на қос қан. Ежел гі Рим ді ні нің бас ты құ дай ла ры : ас пан құ дайы – Юпи-
тер, Юпи тер дің әйелі – Юно на құ дай, ақыл құ дайы – Ми нер ва. Бұ лар 
грек тер дің Зевс, Ге ра, Афи на құ дай түсініктеріне жақын бо лып ке ле ді. 
Жа рық пен му зы ка құ дайы – Апол лон, со ғыс құ дайы – Марс, егін ші лік 
құ дайы – Са турн, сондай-ақ Мер ку рий, Ве нус, Оп ти мус, Це ре ра, Ли бер, 
Диана, т.б. құ дай лар жа та ды. Бұл құ дай-
лар дың көп ші лі гі нің құр ме ті не храм дар 
(мысалы, 7­су рет)
тұр ғы зыл ған.
Юпи тер дің құр ме ті не жыл да рим дік 
ойын дар өт кі зі ліп оты ра тын, Марс тың 
құр ме ті не Рим де гі Жа ңа жыл нау рыз 
айы нан бас та ла тын. Са ту рн ның құрме ті-
не жел тоқ сан ның ая ғын да кө ңіл ді ме ре ке 
ұйым дас ты ры лып, адам дар әр түр лі киі-
ніп, ба ла лар ға тар ту лар мен тәт ті лер үлес-
ті ре тін. Кейіні рек Еги пет тік Иси да, Оси-
рис, Ки бел құ дай ла ры ның ғұрыптарын да 
қа был дай бас та ды. Сон дай-ақ иран ді ні 
мит раизм де гі Мит ра ат ты құ дай рим дік-
тер де Күн құ дайы бо лып есеп те ле ді. Тіп ті 
олар ошақ қа, от қа та бын ған жә не Рим де 
бал гер лік, си қыр лық кең тараған.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   194




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет