1976 жылы «Физикалық кемістіктері бар адамдардың бірлестігі шеттетуге қарсы» атты ұйым Пол Ханттың идеяларын әрі қарай дамытты.
Бұл ұйым мүгедектіктің (UPIAS) жаңа анықтамасын ұсынды. «Мүгедектік» - физикалық кемістіктері бар адамдарға аз мөлшерде немесе мүлдем назар аудармайтын заманауи әлеуметтік құрылымның әсерінен пайда болған кедергі немесе белсенділікті шектеу, яғни ол кедергі мүгедектердің қоғамның негізгі әлеуметтік іс-әрекетіне қатысуына жол бермейді.
Бұл модельдің назарында – нақты адам мен оны қоршаған ортасы арасындағы байланыс. Әлеуметтік модельге сәйкес, мүгедектігі бар адам қоғамдық қарым-қатынастың тең құқылы субъекті болуы тиіс, және де қоғам оған тең құқықтар, тең мүмкіндіктер, тең жауапкершілік және оның ерекше қажеттіліктеріне сай еркін таңдау беруі керек.
Бұл модельдің назарында – нақты адам мен оны қоршаған ортасы арасындағы байланыс. Әлеуметтік модельге сәйкес, мүгедектігі бар адам қоғамдық қарым-қатынастың тең құқылы субъекті болуы тиіс, және де қоғам оған тең құқықтар, тең мүмкіндіктер, тең жауапкершілік және оның ерекше қажеттіліктеріне сай еркін таңдау беруі керек.
Бұл модель көптеген дамыған мемлекеттерде ресми түрде мемлекеттік деңгейде қабылданған (АҚШ, Ұлыбритания, Швеция).
А) Материалистік модель
Б) Тәуелсіз өмір моделі
В) Handicap моделі (концепциясы)
Г) Кіші топтар концепциясы
Д) Психоәлеуметтік модель
Е) Мүгедектіктің мәдени моделі
Ж) Адамдар түрлілігі моделі
Біз қарастыратын классификацияның авторлары (А.Е.Думбаев, Т.В.Попова) бойынша түрлі әлеуметтік модельдер арасынан келесілерін бөліп алуға болады:
А) Британдық материалистік модель – әдіснамалық негіз ретінде марксисттік әлеуметтану мен марксисттік саяси экономиканы қарастырды. Мүгедектіктің материалистік моделі алғаш рет Ұлыбританияда ашылды және мүгедектердің британдық әлеуметтік қозғалысы «ұлы идея» деп аталды. Мүгедектіктің материалистік моделі бірнеше маңызды элементтерден тұрады:
А) Британдық материалистік модель – әдіснамалық негіз ретінде марксисттік әлеуметтану мен марксисттік саяси экономиканы қарастырды. Мүгедектіктің материалистік моделі алғаш рет Ұлыбританияда ашылды және мүгедектердің британдық әлеуметтік қозғалысы «ұлы идея» деп аталды. Мүгедектіктің материалистік моделі бірнеше маңызды элементтерден тұрады:
