Дербес саласы


мағынасын қарастырады. Демек, морфология туынды сөзді сөз табына қатысына қарай қарастырса



Pdf көрінісі
бет4/6
Дата14.09.2023
өлшемі1,68 Mb.
#107420
1   2   3   4   5   6
мағынасын қарастырады. Демек, морфология туынды сөзді сөз табына қатысына қарай қарастырса,
сөзжасам туынды сөзді жасалу тәсіліне, типіне, үлгісіне, өнімді, өнімсіздігіне т.б. ерекшеліктеріне
қарай зерттейді. Тілдің даму барысында сөз таптарының бір-біріне ауысуы, яғни конверсиялық
тәсіл арқылы жаңа сөздердің жасалуы морфология мен сөзжасамның байланысын көрсетеді.
Сөзжасам амал-тәсілдер арқылы жаңа (туынды) сөз жасап, тілдің сөздік құрамын байыту,
толықтыру жағынан лексикологиямен байланысады. Яғни, туынды сөз жасалғаннан кейін, ол
лексикологияның нысанына айналып, сөздік құрамға енеді.


Лексикология – тілдің қазіргі кездегі сөздік құрамының жағдайын және тарихи
қалыптасу аспектісін зерттейтін тілдің өз алдына жеке бір саласы. Сөзжасам
морфология мен лексикологиядан басқа сондай-ақ, тіл білімінің фонетика, синтаксис,
стилистика т.б. салаларымен де тығыз қарым-қатынаста болады. Сөзжасамның
фонетикамен байланысын мынадан көруге болады: тілдің тарихи даму барысында
дыбыстардың алмасуы мен сәйкестігі нәтижесінде сөздердің тұлғалық жағынан
өзгерістерге түсіп, жаңа мағынаның жасалуы сөзжасам процесі негізінде болатын
құбылыс. Мысалы, тон – тоң, өс - өш т.б. Сонымен қатар, негіз сөзге сөз тудырушы
тұлғалардың фонетикалық заңдылықтар бойынша жалғануын морфонология саласы
қарастырады. Яғни, сөзжасам өзінің сөз тудырушы жұрнақтарының қолданылуы
арқылы тілдің фонетика, морфонология салаларымен байланысады. Ал, сөз
тіркестерінің лексикалану процесі негізінде күрделі сөздерге ауысуы, тілдегі сөз
таптары сияқты, сөйлем мүшелері де сөйлемде жұмсалу ыңғайына қарай бір-бірінің
орнына ауысып қолданылуы немесе сөздердің тұрақталған позициясынан басқа
функцияда жиі қолданылуы негізінде туынды сөздің қалыптасуы синтаксис пен


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет