Дәрілік түрлерді өндіру технологиясы «6В07201 – Фармацевтикалық өндіріс технологиясы»
жүктеу/скачать 0,76 Mb.
|
ТФПЛФ-лаб.каз.
- Бұл бет үшін навигация:
- Зертханалық жұмыстарды жүргізу кезінде студент зертханалық журналға жазбалар жасайды.
Жалпы нұсқауларЗертханалық сабақтарға дайындық бойынша әдістемелік нұсқауларӘр зертханалық жұмыстың алдында студенттің оқулық пен зертханалық практикум бойынша өзіндік теориялық дайындығы болуы керек. Жұмысты бастамас бұрын студент берілген тақырып бойынша материал тапсырып, эксперимент басталар алдында алдағы операциялардың мәні мен барысы туралы оқытушымен талқылауы керек.Зертханалық жұмыстарды жүргізу кезінде студент зертханалық журналға жазбалар жасайды.Химия зертханасында жұмыс істеу экспериментатордың өзі үшін ғана емес, айналасындағылардың денсаулығы үшін де қауіпті. Сондықтан, зертханада жұмысқа кіріспес бұрын, барлық студенттер қауіпсіздік техникасы, өртке қарсы іс-шаралар, жазатайым оқиғалар кезінде алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша зертханада бар нұсқаулықтарды зерделеп, оқытушыға тиісті сынақтан өтуі керек. Сынақты тапсыру фактісі арнайы журналда тіркелуі тиіс.Зертханада жұмыс істейтін Студент концентрацияланған қышқылдармен, сілтілермен, отқа қауіпті және уытты заттармен жұмыс істеу ережелерін білуге және сақтауға, зертханада өртке қарсы құралдардың, дәрі қобдишасының орналасқан жерін білуге және оларды пайдалана білуге міндетті.№ 1 ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС. Инфузиялар (тұндырма) мен қайнатпалар Жұмыстың мақсаты: бұл зертханалық жұмыста студенттерді практикада кеңінен қолданылатын дәріханалық сұйық дәрілік формаларымен – инфузиялармен (тұндырма) және қайнатпалармен таныстыру. Жұмыстың міндеті 1. Қайнатпа мен инфузия (тұндырманы) дайындау үшін өсімдік шикізатының сапасын бағалай білу. 2. Сұйық дәрілік нысандарды дайындау бойынша қажетті ақпаратты іздеу үшін, ҚР МФ, нормативтік құжаттаманы және анықтамалық әдебиеттерді пайдалануды үйрену. 3. Қайнатпа мен инфузия (тұндырманы) дайындау технологиясын игеру. 4. Дайындалған қайнатпа мен инфузия (тұндырманың) сапасын бағалай білу. 5. Дайындалған қайнатпа мен инфузия (тұндырманың) рН мәнін табу. 6. Дайындалған қайнатпа мен инфузия (тұндырманың) сапалық құрамын анықтау үшін, қағазды хроматографияны пайдаланып, аминқышқылдарды, көмірсуларды анықтау. Қажетті құралдар: Жабдықтар мен ыдыс-аяқтар: электр плиткалары, қайшы, инфундирка, Су моншасы, шыны ыдыс. 300 мл, сүзуге арналған Елек, орауға арналған ыдыс. Өсімдік шикізаты: 1-кестені қараңыз. Жалпы теориялық ақпарат Инфузиялар мен қайнатпалар — дәрілік өсімдік шикізатынан судың көмегімен алынатын сұйық дәрілік нысандар, сондай-ақ құрғақ немесе сұйық сығындылар-дың (концентраттардың) сулы ерітінділері. Олар зауытта емес, тек дәріханада немесе үй жағдайында дайындалады, өйткені олар тез дайындалып, (1 сағат ішінде), бірақ нашар сақталады. Инфузиялар мен қайнатпаларды дайындау кезінде тиісті нормативтік - техникалық құжаттаманың талаптарына жауап беретін ұсақталған өсімдік шикізаты қолданылады. Дәрілік өсімдік шикізатының мөлшері туралы нұсқаулар болмаған кезде инфузиялар мен қайнатпалар 1:10 қатынасында дайындалады; горицвет шөбінен, Валериан тамыры мен түбірінен — 1:30. Құрамында күшті заттар бар дәрілік өсімдік шикізатынан алынған инфузиялар мен қайнатпалар сығындылардан (концентраттардан) 1:400 қатынасында дайындалады. Сығындыны (концентратты) пайдаланып, инфузия (тұндырма) немесе қайнатпа дайындау кезінде концентратты дәрілік өсімдік шикізатының мөлшеріне сәйкес алады. Өсімдік шикізатының суды сіңіру коэффициентін ескере отырып, инфузиялар (тұндырма) мен қайнатпаларды дайындау үшін ұсақталған өсімдік шикізаты алынады, оны бөлме температурасында су өңдейді (1-кесте). Қоспа инфундир аппаратында немесе қайнаған су ваннасындағы тиісті ыдыста жиі араластыра отырып дайындалады: инфузиялар (тұндырма) 15 минут ішінде, қайнатпалар - 30 минут ішінде жүргізіледі, содан кейін бөлме температурасында салқындатылады: инфузиялар - кем дегенде 45-50 минут, қайнатпалар -10 минут, сүзгіден өткізіп, өсімдік шикізатын сығып, суды қажетті көлемге дейін қосылады. Құрамында жүрек гликозидтері немесе алкалоидтары бар инфузиялар (тұндырманы) алуда, дәрілік өсімдік шикізат белгілі бір биологиялық белсенділікке ие немесе алкалоидтардың нақты бір мөлшері бар шикізатты қолданады. 1-кесте.
Инфузия жасау үшін биологиялық белсенділігі аз немесе алкалоидтары аз шикізат қолданылмайды. Құрамында алкалоидтар бар дәрілік өсімдік шикізатынан инфузиялар мен қайнатпаларды алу үшін хлорсутек қышқылы қосылады (хлорсутекке қарай), ал қышқылдар дәрілік өсімдік шикізатының алынған мөлшерінде алкалоидтар қанша болса, сонша мөлшерде алынады. Толокнянка және брусника жапырақтары және құрамында таниндер бар шикізаттан (емен қабығы, змеевик түбірі және т.б.) қайнатпалар салқындатылмай сүзіледі, Сенна жапырақтарынан алынған қайнатпалар — толық салқындағаннан кейін сүзіледі. Қажет болса, консерванттар қосылады: нипагин, нипазол, сорбин қышқылы және медициналық қолдануға рұқсат етілген басқалары, су экстракцияларына. Дәрілік заттар сүзілген экстракцияда ериді. Алынған инфузияға немесе қайнатпаларға, шырындар, тұнбалар және сұйық сығындылар қосылады. Инфузиялар белгіленген жарамдылық мерзімі ішінде тұрақтылықты қамтамасыз ететін қаптамада салқын жерде сақталады. Қолданар алдында шайқаңыз. Жұмысты орындау тәртібі: 1. Зертханалық жұмысты орындамас бұрын студент жұмыс жоспарын дәптерге жазуы керек. 2. Өсімдік шикізатын қайшымен ұсақтаңыз. 3. Ингредиенттерді өлшеңіз. 4. Ұнтақталған дәрілік өсімдік шикізатын суды сіңіру коэффициентін ескере отырып, алынған бөлме температурасындағы сумен толтырыңыз (1-кесте). 5. Қоспа инфундир аппаратында немесе қайнаған су ваннасындағы тиісті ыдыста жиі араластыра отырып жүргізіледі: инфузия 15 минут ішінде, қайнатпа — 30 минут ішінде. 6. Бөлме температурасында салқындатыңыз: инфузия-кем дегенде 45-50 минут, қайнатпа -10 минут. 7. Қажетті экстракция көлеміне дейін суды ағызып, қосыңыз. 8. Орау және безендіру. 9. Инфузия (тұндырма) және қайнатпа құрамындағы аминқышқылдар мен көмірсуларды қағазды хроматография көмегімен анықта. Берілген өсімдік шикізатындағы биологиялық белсенді заттардың сапасын анықтау үшін экстрактивті заттарды анықтауға алған ертіндіні пайдаланады. Сапалық сараптау бір- және екі жүйедегі қағазды хроматография әдісімен жүреді. Алынған заттарды сараптау бойынша есеп беру керек. Пайдаланылатын заттың хроматограммасы Rf шамасымен анықталады. Бұл шама зерттелетін заттың жүрген жолының еріткіш фронтының өткен жолының қатынасына тең. Флавоноид құрылысын Rf шамасының өзгеруі бойынша жорамалдауға болады. Әр түрлі флавоноидтық қосылыстардың спирттегі еріткіштердің сулы жүйесіндегі байқалған заңдылықтары мынадай: - Спиртті жүйеде флавоноидтарда гликозидтерінің мәні оған сәйкес болатын агликондар мәнінен төмен. - Сулы жүйеде керісінше, яғни гликозидтердің мәндері олардың агликондарына қарағанда жоғары. - Молекуладағы гликозидтің қант компонентінің өсу саны еріткіштің спирттік жүйедегі Rf мәнін кемітеді, ал сулы жүйеде өсіреді. - Гидроксил топтарының өсу саны спирттік және сулы жүйеде Rf мәнін кемітеді. - Гидроксил топтарының метокси топқа алмасуы спирттік жүйеде Rf мәнін өсіреді, ал сулы жүйеде Rf мәнін кемітеді. жүктеу/скачать 0,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|