Дәріс 1- стандарттау. Дәріс жоспары
Стандарттаудың пайда болуы мен дамуы
жүктеу/скачать 43,46 Kb.
|
daris 1 kirispe. negizgi ug mdar. standarttau.
| Стандарттаудың пайда болуы мен дамуы
Адамзат қоғамының пайда болуымен бірге ереже қолданып және анықтау керектігі туды. Көне жазба, жыл санау, есептеу жүйесі, ақшалар белгісі, салмақ және өлшем бірлігі мұның бәрі стандарттаудың бірінші қадамдары. Өндірістің дамуымен бірге стандарттау да дамыды, өз кезегі келгенде өнгіш күштердің тым тезірек өсуіне мүмкіндік жасады. Бір қалыпты өлшеммен өңделген тастарды қолдану Көне Мысырда дұрыс геометриялы сыртқы пішіні бар ғимарат салуға мүмкіндік туғызды. Аумақтары бірнеше тонна тастар, өңделгендері дәл нақты және бір-бірімен қиюластырғандары таң қаларлықтай, тіпті қазірдің өзінде араларынан ине өткізуге болмайды. Биіктігі метр Вавилон мұнарасы құрылысына млн. стандартты кірпіштер қолданылған, бұл кірпіштерді құйғанда және күйгізгенде белгілі бір тәртіптің болғандығын байқатады. Қайта өрлеу дәуірінде кең дамыған қарым-қатынастардың кең дамуы, мұхитта жүзетін сауда кемелерінің және оларды қорғайтын соғыс кемелерінің керектігін дәлелдеді. Венецияда XV ғасырдың өзінде кеме жасау құрылысы ағымда ұйымдастырылады. Бірыңғайланған біртүрлі (бірдей) сауда және соғыс кемелерінің тұлғасы жіңішке каналға суға түсіріліп, оның екі жағына материалдар және бөлшектер бөлінген жұмысшылар орналастырылады. Канал бойымен жылжуына қарай сауда кемесі керекті жабдықтармен толтырған, ал соғыс кемелері қару-жарақтарымен каналдың ең шетіне жеткенде, кемеге тұщы ауыз су, азық-түлік артылып, команда туын көтеріп мұхитқа шығып кете беретін болған. Сауда және соғыс кемелерінің жүзу жылдамдықтарының бірдей болуына қарай, олар соғыс болған жағдайда бірімен бірі әрқашан бірге болатын болған. Ресейде стандарттаудың бастауын 535 жылғы IV Иванның зеңбірек оғы өлшемін тексеруге арналған енгізген айналмалы калибрге арналған стандарт Жарлығын жатқызуға болады. Ұйымдық жағынан Кеңестік стандарттау 5 қарашада 935 жылы тіркеледі. Қорғаныс және Еңбек Кеңесінің жанынан стандарттау Комитеті ұйымдастырылған мезгіл. Стандарттау Комитетінің бірінші төрағасы В.В.Құйбышев болды, ол кісі стандарттауды халық шаруашылығын қайта құрудың және ұтымды етудің ең маңызды құралы деп түсінді. Бізге жай стандарттар емес, өндірістің сипаттамасын өзгерте алатын шығармашылық стандарттар керек деп атап өтті. Бұл мәселе қазірде де көкейтестілігін жойған жоқ. Мемлекеттік стандарт қай республикада болмасын барлық стандарттық саладағы жұмыстардың ең жоғарғы органы болып есептеледі. Ол стандарттау және метрология бойынша ғылыми-зерттеу институттарының тармағын пайдаланады және бұл жұмысқа салалық ғылыми-зерттеу институттарын, өнеркәсіп кәсіпорындары мен жоғарғы оқу орындарын қоса өзара жұмылдырады. Стандарттау – нақты бар міндеттерге қатысты жаппай және көп мәрте пайдалану үшін белгілі бір салада ережелерді реттеудің оңтайлы дәрежесіне қол жеткізуге бағытталған іс-әрекет. Стандарт – уәкілетті органмен көзделген тәртіппен бекітілген көп мәрте және ерікті пайдалану мақсатын техникалық реттеу объектілеріне ережелерді жалпы принциптері мен сипаттамаларды белгілейтін құжат. Ғылым мен техниканың қазіргі заман талабына сай дамыған уақытында стандарттау өмірдің барлық саласын, оның ішінде өндірісті және тұрмысты да тегіс қамтыды және әрбір адам оның не екенін сезіну арқылы өзінің көз алдына елестете алады. Бірақта, қысқаша ғылыми стандарттаудың анықтамасын беру мүмкін емес. жүктеу/скачать 43,46 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|