Дәріс №3 Жарықтың дифракциясы


Оптикалық құралдардың ажыратушы қабілеті



бет4/5
Дата17.10.2023
өлшемі208,55 Kb.
#117393
1   2   3   4   5

Оптикалық құралдардың ажыратушы қабілеті.


Монохромат жарықты кез келген жарқырап тұрған нүктенің кескіні дифракциялық бейнені береді, яғни ортасында жарық дақ бар, қараңғы және жарық сақиналар кезектесіп орналасады. Релей бойынша екі жақын орналасқан нүктелік жарық көзінің немесе қарқындылықтары әртүрлі екі көршілес спектрлік сызықтардың кескінін алуға болады, егер біреуінің дифракциялық бейнесінің орталық максимумы екіншісінің дифракциялық бейнесінің бірінші минимумымен сәйкес келсе (10 а-сурет).



10-сурет



  1. Объективтің ажыратушы қабілеті

Егер объективке екі алыс орналасқан нүктелік жарық көздерінен жарық қандай да бір бұрыш  түсетін болса, онда объективті шектейтін диаграмманың шетіндегі жарық толқындарының дифракциясы нәтижесінде фокаль жазықтығында екі нүктенің орнына қараңғы және жарық сақиналармен қоршалған максимум байқалады (11-сурет).



11-сурет
Екі көршілес жұлдыздар арасындағы бұрыштық қашықтық  тең болса, онда оларға дейінгі ара қашықтықты табуға болады. Мұндағы - жарық толқынының ұзындығы, D — объектив диаметрі.
Объективтің ажыратушы қабілеті дегеніміз

мұндағы  — екі нүкте арасындағы ең кіші бұрыштық ара қашықтық, олар оптикалық құралдармен рұқсат етіледі. Сурет бойынша)

тең болу керек. Ендеше объективтің ажыратушы қабілеті


Яғни, диаметр мен толқын ұзындығына байланысты.
Оптикалық құралдардың ажыратушы қабілетін арттыру үшін олардың объективінің диаметрін үлкейту немесе толқын ұзындығын азайту қажет. Сондықтан, өте кішкене детальдарды бақылау үшін ультракүлгін сәулелер қолданылады, ал алынған кескін фотопленкаға жазылып алынады. Одан да жоғары ажыратушы қабілет алу үшін рентген сәулелерін қолдануға болады, бірақ олардың өту қабілеттерін өте жоғары, олардан заттардан өткенде Спектрлік құралдардың ажыратушы қабілеті деп өлшемсіз шаманы айтады:

мұндағы  — екі көршілес спектрлік сызықтардың толқын ұзындықтарының ең минималь абсолют мәні, осы кезде оларды жеке-жеке тіркеуге болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет