Дәріс №4 : Нарық. Түрлері, құрылымы, модельдері. Бәсекелестік және монополия


Жетілген бәсеке нарығының артықшылықтары



бет5/7
Дата20.02.2023
өлшемі8,7 Mb.
#69546
түріСабақ
1   2   3   4   5   6   7
Жетілген бәсеке нарығының артықшылықтары:
  • Өнім өндіру технологиялық жағынан аса тиімді түрде жүзеге асырылады.
  • Ресурстар оңтайлы дәрежеде бөлінеді.
  • Кәсіпорындар тұрақты, әрі шығынсыз жағдайда жұмыс істейді.
  •  Жетілген бәсеке нарығының кемшіліктері:
  • Нарықтың бұл типіне капиталдың үлкен бөлігіне ие бола алмайтын шағын кәсіпорындар тән болғандықтан, олар өнімділігі жоғары техника мен технологияны қолдануға қабілетсіз болып табылады.
  • Қоғамдық игіліктерді өндіре алмайды.
  • Ғылыми-техникалық прогресстің дамуына үлес қоса алмайды, өйткені ұзақ мерзімде ғылыми-зерттеу және тәжірибелік жұмыстарды жүргізу көп қаржыны талап етеді.
  • Монополияға тән сипатты белгілер немесе оның шарттары:
  • Табиғи (экономикалық) тосқауылдар – бұлар экономикалық себептерден туындайды (өндіріс масштабының тиімділігі, басты ресурстарды бақылау).
  •  Жасанды (заңды немесе құқықтық) тосқауылдар – институционалдық жолмен құрылатын, мысалы, үкімет іс-әрекеттерінің салдарынан (патенттер, лицензиялар немесе монополисттің әділетсіз іс-әрекеттері) туындайды.
  • Кедергілер:
  • Нарық үлгісі және салаға кіру
  • Легальді монополия – заңды түрде пайда болған. Оларға бәсекелестіктен сақталған монополизациялардың формаларын жатқызамыз:
  • Патентті жүйе;
  • Авторлық құқық;
  • Тауарлы белгілер.
  • Жасанды монополия – монополиялыққа бағытталған бірлестіктер. Ол мынадай түрлерде көрінеді:
  • Картель;
  • Синдикат;
  • Трест;
  • Концерн.
  • «ЛИЦЕНЗИЯ»
  • «АВТОРЛЫҚ ҚҰҚЫҚ»
1   2   3   4   5   6   7




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет