Дәріс №5. Биотехнологияның жаңа әдістері, оны фармакология мен медицинада қолдану мүмкіндіктері Жоспары
жүктеу/скачать 397,55 Kb. Pdf көрінісі
|
Дәріс №5. Конспект 5
| Экстракция –
сұйық еріткіш экстрагент көмегімен қатты заттар мен ерітінділерден бір немесе бірнеше еритін компоненттерді іріктеп алу процесі. Қатты сұйық және сұйық-сұйық экстракция түрлері бар. Қатты-сұйық фазалық 3 экстракция кезінде қатты фазадан зат сұйықтыққа, сұйық-сұйық фазалық экстракция кезінде-бір сұйықтықтан екіншісіне өтеді. Адсорбция – экстракция агенті қатты болған кезде экстракцияның ерекше жағдайы. Адсорбция оң немесе теріс зарядталған функционалды топтары бар заттар үшін қолданылады. Заттарды нәзік тазарту бірнеше жолмен жүзеге асырылады. Ең көп таралған хроматография. Хроматография (грек . chroma, chromatos – түс, бояу және-графия) – қоспаларды бөлудің және талдаудың физикалық – химиялық әдісі, олардың құрамдас бөліктерін қозғалмайтын және қозғалмайтын (элюент) фазалар арасында бөлуге негізделген. Орындау техникасына сәйкес хроматография заттарды бөлу арнайы бағандарда және жазықтық: жұқа қабатты және қағаз түрінде болған кезде бағанға бөлінеді. Жұқа қабатты хроматографияда бөлу сорбенттің жұқа қабатында, қағазда- арнайы қағазда жүргізіледі. Жұқа қабатты хроматография күрделі жабдықты қажет етпейтін заттарды бөлудің және талдаудың қарапайым және тиімді экспресс-әдістерінің бірі болып табылады. Сонымен қатар, әдіс жоғары селективтілікке және сезімталдыққа ие (анықтаудың төмен шегі). Бұл әдіс 10-20 мкг затты 5-7% дәлдікпен анықтай алады. Жылжымалы фазаның табиғатына байланысты жұқа қабатты хроматография адсорбция және тарату болуы мүмкін. Бекітілген қатты фаза (алюминий оксиді, силикагель және т.б.) жұқа қабатпен шыны, металл (алюминий фольга) немесе пластмасса табаққа қолданылады, қабат крахмал немесе гипс көмегімен бекітіледі (кейде бос қабаты бар тақталар қолданылады). Хроматографиялау үшін өнеркәсіп шығаратын көлемі 5х15 немесе 20х20 см дайын пластинкалар пайдаланылуы мүмкін.пластинканың шетінен 2 см қашықтықта микропипетка немесе микроприц көмегімен бастапқы сызыққа талданатын ерітіндінің сынамалары (дақтардың диаметрі 3-5 мм) салынады. Еріткіш буланғаннан кейін пластинаның шеті шыны камераға орналастырылады, оның түбіне тереңдігі 0,5 см қабат қалыптастыру үшін жеткілікті мөлшерде еріткіш құйылады. Егер қоспаның компоненттері боялған болса, онда олар бөлінгеннен кейін пластинада айқын көрінеді. Боялмаған қосылыстар әртүрлі жолдармен анықталады. Егер пластина йод буы бар камераға салынса, онда қанықпаған байланысы бар органикалық қосылыстар үшін қоңыр дақтар айқын көрінеді. Хроматограмманы сынама компоненттерімен боялған қосылыстар беретін реагентпен бүрку арқылы көрсетуге болады. жүктеу/скачать 397,55 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|