15. ОҚУ-ТӘРБИЕ ПРОЦЕСІНІҢ ГИГИЕНАСЫ. 15.1 Балалар мен жасөспірімдердің жұмыс қабілеттілігі.
15.2 Сабақ ұзақтығы.
15.3 Сабақ кестесіне қойылатын гигиеналық талаптар.
15.4 Жазу және оқудың гигиенасы.
Мектептегi оқу-тәрбие жұмыстарынң басты мiндетi жастардың ой-өрісін дамыту, сабақ, үлгерiмiне қажеттi жағдай тудыру, денсаулығын сақтап, ағзаны шынықтыру. Оқу-тәрбие жұмыстарының ұзақтығы, ауырлығы оқушылардың жұмыс қабілетіне, жыл маусымдарының организмге әсеріне байланысты жоспарланады. Оқу бағдарламасы балалардың жасына қарай жылдан-жылға күрделенiп отырады. Оқу жылы iшiнде әрбір тоқсан сайын оқушыларға демалыс берiліп отырылады. Жазғы демалыстан соң балалар еңбекке бiртiндеп үйрене бастайды. Бiрiншi тоқсанның басында оқушылардың сабаққа зейiнi төмен болғандықан оқу жылының алғашқы апталары өткен тақырыптарды қайталап, бекiтуге арналады. Оқу жылының барысында мектеп бағдарламасы бiртiндеп қиындап, жыл аяғында қайта жеңiлденедi. Оқу жоспары балалардың жыл бойындаrы еңбек қабiлетiн де ескередi. Сабақ кестесі оқушылардың апталық, айлық, тоқсандық және оқу жылындағы еңбек қабiлетiне сәйкес жасалынады. Ол аптаның дүйсенбi-сәрсенбi күндерi жоғары болады. Аптаның соңына қарай шаршау белгiлерi пайда бола бастайды, жұмыс қабiлетi төмендейдi. Демалыстан соң, дүйсенбi күні оқушының сабаққа зейiнi төмен болады. Осыны ескерiп бұл күні сабақ кестесiнде қиын пәндердiң санын азайтып, сейсенбi-бейсенбi кундерi оларды көбiрек қояды. Жұма-сенбi күндерi сабақ санын және қиын пәндердiң мөлшерiн азайтқан жөн. Бұл күндерi жеңiл пәндердi көбiрек қояды. Жеңiл пәндерге әдебиет, тарих, ән-күй, дене шынықтыру, сурет-сызу пәндерi жатады. Қиын сабақтардң алдында денешынықтыру пәнiн қоюға болмайды.