Организация интегрированного обучения и воспитания детей с отклонениями в развитии в образовательных учреждениях Челябинской области: Сб. науч.-метод. материалов / Сост. Н.И. Бурмистрова; Под ред. Т.В. Абрамовой. Челябинск, 2003.
Основы управления специальным образованием : учебное пособие для студентов вузов, обучающихся по специальностям «Тифлопедагогика», «Сурдопедагогика», «Олигофренопедагогика» / Д.С. Шилов [и др.]. – М. : Издательский центр «Академия», 2001. – 336 с.
Психологические особенности детей и подростков с проблемами в развитии: изучение и психокоррекция: учеб. пособие для вузов*/ред.У.В. Ульенкова.- СПб. и др: Питер,2007.
Ратнер Ф. Л. Интегрированное обучение детей с ограниченными возможностями в обществе здоровых детей/Ф.Л.Ратнер,А.Ю.Юсупова.-М.:Владос,2006.
Педагогическое речеведение: Словарь-справочник /Сост А.А.Князьков.-М.: Флинта, Наука, 1998.-312 с.
Конвенция о правах ребенка. Принята Генеральной ассамблеей ООН 20.11.1989 г. Ратифицирована постановлением Верховного Совета РК от 8 июня 1994 г. № 77
Бала құқықтары туралы конвенция //www.edugov.kz
Тақырып 8. Инклюзивті білім беру іске асыру құралы ретінде қашықтан және онлайн оқыту технологиясы.
1. Қашықтықтан оқыту технологиясының түсінігі және мәні.
2.Қашықтықтан оқыту технологиясының мақсаттары, міндеттері, принциптері мен функциялары.
3. Қашықтықтан оқыту технологиясының түрлері мен модельдері.
4.Инклюзивті білім беруде білім беру ортасын қалыптастыру және интерактивті технологияларды («кейс-әдіс», «портфолио») қолдану ерекшеліктері.
1. Қашықтықтан оқыту технологиясының түсінігі және мәні Қашықтықтан оқыту теориясы мен практикасының (МДҰ) көпжылдық отандық және шетелдік тәжірибесі тұтастай алғанда зерттеу бағыттарының өзектілігі мен жаңалығын растайды, қазіргі заманғы оқыту әдістемелеріне, техникалық құралдарға және ақпарат беруге, ақпараттық және телекоммуникациялық технологияларға негізделген ерекше білім беру технологияларын пайдалануға негізделген білім алу тәсілдерінің бірі болып табылатын қашықтықтан оқытудың мәнін түсінуге жақындатады.
«Қашықтықтан білім беру» ұғымына қатысты әртүрлі авторлардың ұстанымдарын талдай отырып, біз қашықтықтан білім беру процесс ретінде анықталатынын анықтадық; әдіс; кешен; жүйе. Кейбір ғалымдар қашықтықтан білім беру сырттай оқытудың жаңа түрі деп санайды. [1]
Біз О.Околеловтың ізінше, қашықтықтан білім беру деп телекоммуникациялық және ақпараттық технологиялар, интернет құралдары негізінде оқу процесін ұйымдастыруды көздейтін арнайы педагогикалық білім беру жүйесін түсінеміз.
А.Д. Чут (A. G. Chute), Л. Б. Балтазар (L. B. Balthazar), Л. С. Шатзер (L. S. Shatzer) қашықтан оқытуды ұйымдастыруда телекоммуникацияларға үлкен рөл бөледі және оны телебағдарлама - бұл үшін озық алыс байланыс құралдарын пайдаланатын оқыту бағдарламаларын жоспарлауды, таратуды және басқаруды қамтитын кешенді жүйе ретінде айқындайды.
Ресей Федерациясының жоғары кәсіптік білім беру саласындағы қашықтықтан оқыту туралы ережеде келесі түсінік берілген: «қашықтықтан оқыту-бұл электронды және дәстүрлі байланыс құралдары арқылы жүзеге асырылатын білім беру орталығынан қашықтықта орналасқан адамдардың оқу-танымдық қызметіне бағытталған және әдістемелік ұйымдастырылған басшылық».
Орыс зерттеушілері В. Дмитриевтің, В. Прокофьевтің, П. Самойленко, «қашықтықтан оқыту - бұл оңтайлы нұсқадағы күндізгі және сырттай оқыту формаларының үйлесімі», оның мәні мынада: білім алушы өзінің алдында ақпарат банкі (ақпараттық-әрекеттік модульдер немесе модульдер блоктары пакеті), іс-қимылдардың мақсатты бағдарламасы (жеке оқу жоспары), жеке оқыту стратегиясы және мақсатқа жету бойынша әдістемелік нұсқаулық бола отырып, өзіне ұсынылған немесе өзі таңдаған бағдарлама бойынша, «өзіңді жаса» қағидасына сәйкес салыстырмалы түрде дербес немесе толық дербес жұмыс істей алады.
Қазақстандық ғалымдар Ж.Қараев, Е. Балафанов қашықтықтан оқытуды білім беру қызметтерінің көп функционалдылығымен, оқыту әдістерінің ерекшелігімен, білім беру процесі субъектілерінің жоғары белсенділігімен сипатталатын оқытудың жаңа түрі ретінде айқындайды. [2]
Е. Полат қашықтықтан оқытуды өзіндік құралдарды, әдістерді, оқыту әдістерін, мұғалім мен білім алушылардың, білім алушылардың өзара әрекеттесуін қамтитын жаңа нақты форма ретінде қарастырады. Ол қашықтықтан оқыту кез-келген басқа оқыту жүйесімен бірдей компоненттік құрамға ие екенін атап өтті: әлеуметтік тапсырысқа байланысты мақсаттар, мазмұны, сонымен қатар оқу орнының белгілі бір түріне арналған қолданыстағы бағдарламалармен, әдістермен, ұйымдастырушылық формалармен, оқыту құралдарымен анықталған.
Кейбір ғалымдар (В.Овсянников, В.Утенков, А.Александров және т. б.) қашықтықтан оқытуды дәстүрлі сырттай оқытумен тікелей байланыстырады және оны «жаңа ақпараттық технологиялар негізінде сырттай оқытудың заманауи түрі» деп сипаттайды.
Г. Тарунина, Г.Можаева, В. Демкин, В. Вымятин жоғары мектепте оқытудың қолданылуын оң бағалайды және оны «заманауи ақпараттық технологияларға негізделген қашықтықтан қол жеткізудің ақпараттық-білім беру жүйесін оқу процесіне қосу» ретінде қарастырады.
А. Бершадский, И. Краевский Ресейде қашықтықтан оқытуды дамыту мәселелерін зерттей отырып, оны білім алудың жаңа, қашықтықтан нысаны аясында да, дәстүрлі формалар аясында да қолдануға болатын әдіс ретінде сипаттайды - күндізгі және сырттай, сонымен қатар жүйелі білім алуды мақсат етпейтін оқыту кезінде.
Дереккөздерді талдау көрсеткендей, жақында «қашықтықтан оқыту» терминін қолдану тенденциясы байқалды, бұл процесті де, оқыту технологияларымен тікелей байланысты да айқын көрсетеді.
Осылайша, қашықтықтан оқытуды технология ретінде қарастыра отырып, біз қашықтықтан оқытуды дидактиканың жаңа әдісі ретінде анықтайтын осы О.Околеловтың анықтамасын басшылыққа аламыз, оның негізі оқу процесі басқарылатын жеке оңтайлы бағдарламалар бойынша оқу пәні аясында студентті оқытуды қамтамасыз ететін арнайы компьютерлік технологиялар болып табылады. оқыту.
Осы «терминологиялық» зерттеудің соңында біз қашықтықтан оқытудың мамандары мен пайдаланушылары үнемі кездесетін тағы бір мәселені шешеміз. Бұл жиі кездесетін терминдерді қолдануға қатысты: қашықтықтан оқыту және қашықтықтан оқыту. Жоғарыда келтірілген анықтама тұрғысынан қашықтықтан қолданған жөн, өйткені ағылшын тіліндегі сөз distant бір аударманың мағынасы бар «немқұрайлы» бір нәрсеге (біздің жағдайда уақыт пен кеңістіктегі субъектілер мен объектілердің орналасуына), сонымен қатар «қашықтықтан оқыту» термині 1993 жылға дейін белгілі. «Монополиялық» ғылыми және ресми көздерде қолданылды.