Дәріс Митоздық цикл. Генетикалық бақылануы, реттелуі Дәрістің мақсаты

Дәріс Митоздық цикл. Генетикалық бақылануы, реттелуі

Дәрістің мақсаты:

• Митоздық циклдың реттелуі және бақылануының молекулалық-генетикалық механизмдері жайлы қазіргі көзқарастарды білу.  

ДӘРІСТІҢ ЖООСПАРЫ:

• 1. Жасушалық цикл, анықтамасы, кезеңдері.
• 2. Жасушалық циклдың кезеңдері және олардың сипатамасы.
• 3. Жасушалық циклды қамтамасыз ететін процесстердің генетикалық реттелуі.
• 4. Жасушалық циклды бақылайтын процесстердің реттелуі (бақылау пункттері – check-points).

ЖАСУШАЛЫҚ ЦИКЛ немесе жасушаның тіршілік циклі

• Жасушаның пайда болуынан оның бөлінуіне немесе жойылуына дейінгі кезең.
• Бұл кезең жаңа пайда болған жасушаның мамандануы,арнайы қызметтерін атқаруы және тыныштық кезеңдерінен тұрады.

Тіршілік циклінің ерекшеліктеріне байланысты ұдайы жаңаратын (бөлінетін) және жоғары дифференцияланған, маманданған бөлінбейтін жасушалар деп жіктеуге болады. Мысалы, нейрондар, кардиомиоциттер. Ұдайы бөлінетіндердің тіршілігі бөлінуден келесі өзінің бөлінуіне дейінгі уақытқа созылады. Мұндай циклды ̶ митоздық цикл деп атайды. Мысалы, тері эпидермисінің, ішек және тыныс алу жолдарының эпителий жасушалары.