Цифрлық білім беру ресурстарын жасауға қойылатын талаптар

1-кесте. ЦБР жасау кезеңдері 
Дизайн 
Ортақ тұжырымдамаларды өңдеу 
Медиа таңдау (дыбыс, сурет, видео және т.б.) 
Бағдарламаның жазылуы 
Толық әрлеу және интербелсенділікті арттыру 
Өнім 
Программалау және сандық мазмұн
Бейнелер құру, дыбыстар және т.б. 
Модульдегі дайын материалдарды жинақтау 
Тестілеу 
Өнімді тестілеу және бағалау 
Көрсетілген кестені толықтай қарастырайық.
Алдын ала дайындық
келесідей бірнеше негізгі кезеңдерден тұрады: 
ЦБР-ң дидактикалық талаптарын жобалау: 
-
ол үшін берілген бағыттағы спецификадан тұратын, берілген топтың 
әлеуеттік оқушыларын және курстың мақсаты үшін қажетті талдау жұмыстары 
жүргізіледі; 
-
берілген талдаудың нәтижелері бойынша ЦБР формасының шешімі 
қабылданады; 
ЦБР-ң техникалық талаптарын жобалау: 
-
таңдалынған технологияны шынайылыққа айналдырудың ол үшін құралы 
бар екендігіне көз жеткізу; 
ЦБР құрылымын жобалау. 
ЦБР оқу кезеңінде қолданудың әдістемесін жобалау (мұғалімдерге
арналған).
Мазмұнды даярлау қадамында
бірінші кезекте бағдарламасы құрылады. Кей 
кезде ол құрылымын түсіндіретін иллюстрациялармен ығыстырылады. Бағдарлама 
интербелсенді ойлау арқылы, яғни оқушы мен компьютер, мұғалім мен оқушы және 
басқада оқушылар арасындағы өзара қарым-қатынасты ұйымдастыру құралдарын 
ұсынады. 
ЦБР программалық жүйелерінің қызметтік құрамының мүмкіншіліктері келесі 
түрдегідей көрсетіледі: 
-
оқу материалдарының модульдері (өзін-өзі бақылау және түрлі типтегі 
тапсырмалар); 
-
қосымша материалдар (терминдердің контекстік расшифровкасынан бастап 
нормативтік мәліметтерге дейін және электрондық кітапханалар); 
-
сервистік құралдар (оқушымен жұмыс істеу анықтамасы, сөздік, глоссарий, 
электрондық күнделік, іздеу жүйесі және т.б.); 
-
коммуникативтік жүйе (мұғалім мен оқушы арасындағы өзара қарым-
қатынасты қамту); 
-
қорғау жүйесі. 
Мазмұнды даярлау фазалары және программалау ереже бойынша кезектесе 
жүзеге асырылады. ЦБР оқу мазмұнының программалық құралы екі кіші жүйелерден 
тұратын үлкен бір жүйе түрінде ұсынуға болады: 
-
ақпараттық (мазмұндық бөлім); 
-
программалау (программалық бөлім). 

-
ЦБР-дың ақпараттық бөліміне:
-
нақты құрылымды оқу материалдары; 
-
мультимедианың барлық спектрларында ұсынылған иллюстрациялар (кесте, 
анимация, дыбыс, видео); 
-
тапсырмаларды орындау мысалдарымен теориялық білімде дағды мен 
қабілетті жетілдіруге арналған практикум және жиі кездесетін қателерді талдау 
мәселелері; 
-
бақылау және қадағалау жүйелері (тестілік тапсырмалар, топпен жұмысқа 
арналған тапсырмалар және т.б.). 
-
қосымша материалдар (терминдердің контекстік расшифровкасынан бастап 
нормативтік мәліметтерге дейін және электрондық кітапханалар); 
-
сервистік құралдар (оқушымен жұмыс істеу анықтамасы, сөздік, глоссарий, 
электрондық күнделік, іздеу жүйесі және т.б.) жатады; 
ЦБР 
дизайны
кезінде ЦБР-ң жалпы құрылымы анықталады және арнайы 
бағдарлама құрылады. Берілген кезең екі кезеңнен тұрады: жалпы тұжырымдар мен 
әрбір жеке бөлімінің дизайны құрылады.
Жалпы тұжырым курс атмосферасы, навигация құрылымы, оқушымен кері 
байланыс, навигацияға арналған таңдау түймелері және т.б. жалпы стилі анықталады. 
Бастапқыда пайда болған сыртқы түрі мен құрылымының жобалау кезеңінде көп 
өзгеріске ұшырамауының маңызы зор. Соңғы кезеңдерінде енгізілген өзгерістер 
программаның қатесі болып табылады.
Толық дизайн курс мазмұнының әрбір терезе мен жанама меню түрлерінің 
жұмысын толық анықтайды. Жалпы тұжырымға қарағанда, берілген кезеңде өзгерістер 
енгізу жеңіл. Қалай болғанда да әрбір өзгеріс жазбаша түрде жазылуы қажет. 
Дизайнды үй тұрғызумен салыстыруға болады. Қабырғаларын тұрғызу және 
шатырын жабу жалпы тұжырымының аналогы ретінде, ал ішкі жұмыстары толық 
дизайнды кескіндейді. 
Өнім
кезеңдерінде өнімнің үздіксіз өндірілуі жобаланады. Материалдар 
модулдермен топтастырылады, айқас анықтамалар жасалынады, ЦБР түрлі бөлімдерінің 
өзара қатынастары ұйымдастырылады. Кесте және дыбыс цифрланады, барлық 
терезелері құжатталады.
ЦБР 
тестілеу
қорытындылары дидактикалық мақсаттармен сәйкес келуі үшін 
өнімнің әрбір фазасында жасалынады. Сондай-ақ программалық қателерді анықтауға 
бағытталған техникалық тестілеу программаларының маңызы зор. 
ЦБР қорытынды тестілеу жұмысы құрастырушылардың қадағалауымен үздіксіз 
эксперименттік жұмыстар арқылы іске асырылуы тиіс. Оның мақсаттары: 
-
программаны оқытудың шынайы режимдегі барлық қызметтік модульдерінің 
жұмысын анықтау (программа жұмысының тұйықталып қалуы, қаншалықты жылдам 
жұмыс жасайтындығы және т.б. бақыланады); 
-
оқу материалдары мен программалық шынайылықтың бұрын көрмеген 
анықсыздығын көрсету; 
-
ЦБР интерфейсінің ұйымдастыру сапалылығын бағалау, оқушының жұмыс 
кезеңінде туындаған қиындықтарын көрсету; 
-
тестілік тапсырмаларды орындаудың, қолданылуының іске асырылу 
нәтижелерін жинақтау. 
Цифрлық білім ресурстары келесідей мазмұнды талаптарды қанағаттандыруы 
тиіс [45]:
-
нақты оқулықтың құрылымы мен мазмұнының сәйкестігі; 
-
жаңа оқыту сапасын қамту, заманауи оқу формаларына бағытталу, жоғары 
интербелсенділік, оқушылардың өзіндік оқуының күші; 
-
оқытудың 
дифференциалды 
және 
индивидуалды 
деңгейлерінің 

мүмкіншіліктерін қамту (бұл пәндік қабілет пен білім деңгейіне қатысты, сондай-ақ 
интеллектуалды және жалпы қабілет); 
-
оқушылардың жас ерекшеліктерін есепке ала отырып, психологиялық-
педагогикалық және оқушылардың тәжірибелік мәдени негізгі сипаттары; 
-
ақпараттық жұмыстарға бағытталған түрлі формадағы (кескін, кестелер, түрлі 
жанрдағы құрамдас және түпнұсқа мәтіндер, видеотізбектер және т.б.) материалдардан 
тұрады; 
-
стандартсыз шешу тәсілдеріне бағытталған тапсырмалардың жиынтығынан 
тұрады (диагностикалық сипатта және оқытуда); 
-
оқушының өмірлік мәселелерін шешудегі (сонымен қатар тұрмыстық) оқу 
қызметтерінің түрлерін ұсыну, берілген пәндік аймақты жетілдіру; 
-
пәндерді сыныптар мен тақырыптарға, пәндерге бөлудің оқыту кезеңінің 
модульдік құрылымын жоспарлау түрлерін қамту.

жүктеу/скачать 1,07 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: