Дәріс тақырыбы: «Көліктегі ақпараттық нысандарды(стансалар, вагондар, поездар мен жүктер) идентификациялау(кодылау)»

жүктеу/скачать 71,05 Kb.

бет	4/4
Дата	09.02.2023
өлшемі	71,05 Kb.
	#66622

1 2 3 4

Кесте 4.6 - Вагон нөмірінің дұрыс жазылғандығын тексеру реті

2 Мысал. 7435468 нөмірі үшін бақылау белгісін анықтау қажет.
Бақылау белгісін есептеу үшін іс әрекеттердің реті 1.8 кестесінде келтірілген.
50 дейін толықтыратын сан немесе сегізінші нөмірі бақылау цифры 9 болады, ал жаңа нөмір 74354689 болып қабылданады.

Кесте 4.5 - 10 модуль бойынша бақылау белгісін есептеу тәртібі

Вагонның нөмірі	7	4	3	5	4	6	8
Көбейтуші	2	1	2	1	2	1	2
Разряд бойынша көбейтіндісі	14	4	6	5	8	6	16
Разряд бойынша қосындысы	1+4	+4	+6	+5	+8	+6	+1+6=41

Егер анықталған сумма 10 санына тен болса онда бақылау белгісі нөль деп алынады.

Вагон нөмірін дұрыс жазылғандығын тексергенде тура сол есеп орындалады, бірақ есепте сегізінші цифрды қолданылады, ол бірге (1) көбейтіледі (солжағынан есептегенде жұп орын). Егер анықталған сомма 10 тең болса, онда нөмір дұрыс жазылған, ал егер тең болмаса, онда нөмірді қате бар. Вагонның нөмірінде қатесін тексергенде іс-әрекеттердің реті 1.9 кестесінде.

Кесте 4.6 - Вагон нөмірінің дұрыс жазылғандығын тексеру реті

а) Дұрыс нөмір

Вагонның нөмірі	7	4	3	5	4	6	8	9
Көбейтуші	2	1	2	1	2	1	2	1
Разряд бойынша көбейтіндісі	14	4	6	5	8	6	16	9
Разряд бойынша сомма	1+4	+4	+6	+5	+8	+6	+1+6	+9 =50

б) вагон нөмірінде қатесі бар

Қатесі бар нөмір	7	4	8	5	4	6	8	9
Көбейтуші	2	1	2	1	2	1	2	1
Разряд бойынша көбейтіндісі	14	4	16	5	8	6	16	9
Разряд бойынша сомма	1+4	+4	+1+6	+5	+8	+6	+1+6	+9 =51

Табылған сан (51) ондыққа 10 тең емес, нөмір дұрыс берілмеген, содан кейін оператор вагонның дұрыс нөмірін анықтауға шаралар қолданады.

Бірақ, нөмірдің екі цифры бұрмаланған соң разряд бойынша сомма ондыққ тең болуы мүмкін. Сол жағдайда қате анықталмайды. Бұндай анықталмаған нөмірдегі қателер 10⁴ – 10⁶ оқиғаларда бір рет болуы мүмкін.
Жоғарыда айтылған әдіс кодтың бір цифры, және екі цифры бұрмаланғанда жартысынан көп бөлігін, көрші екі цифрын ауыстырғаннан ақпаратты қолмен дайындағанда көбінесе жіберілетін қателерді табуға мүмкіндік береді.
Темір жолдардағы стансаларды біртұтас желілік (БЖБ) белгілеу бойынша 11 модуль арқылы бақылау әдісінің енгізілетін алгоритмы қолданылады:
- БЖБ кодының әр цифры разрядтың нөміріне =1, 2, 3, 4 көбейтіледі және сол анықталған сандар қосылады;
- соммасын 11 модульге бөлгеннен табылған қалдық бақылау белгісі болып табылады;
- егер бөлінгеннен қалдық 10 тең болса, онда қайта есеп орындалады, бірақ БЖБ кодының цифрысы нөмірге =3, 4, 5, 6 цифрға көбейтіледі. Содан кейін жаңа сомманы 11 модульге бөлгеннен қалған қалдық бақылау белгісі болып табылады.
Стансалардың кодтары үшін бақылау белгісін есептегенде іс-әрекеттердің реті 1.13 кестесінде келтірілген.

Кесте 4.7 - 11 модуль бойынша стансалардың кодтары үшін бақылау белгісін есептеу реті

1. БЖБ коды	0	2	7	5
Көбейткіш	1	2	3	4
Разряд бойынша көбейткіш	0	4	21	20
Сандардың соммасы	0+4+21+20 = 45
Бөлгеннен қалдық 45 : 11 = 1

2. БЖБ коды	5	5	3	5
Көбейткіш	1	2	3	4
Разряд бойынша көбейткіш	5	10	9	20
Сандардың сом	5+10+9+20 = 44
Бөлгеннен қалдық 44 : 11 = 0

3. БЖБ коды	2	4	4	8
Көбейткіш	1	2	3	4
Разряд бойынша көбейткіш	2	8	12	32
Сандардың соммасы	2+8+12+32 = 54
Бөлгеннен қалдық 54 : 11 = 10

4. БЖБ коды	2	4	4	8
Көбейткіш	3	4	5	6
Разряд бойынша көбейткіш	6	16	20	48
Сандардың соммасы	6+16+20+48 = 90
Бөлгеннен қалдық 90 :11 = 2

Сонымен, стансалардың жаңа кодтары (бақылау белгісімен) бірінші мысалдық - 02751, екінші - 55350, үшінші - 24482.

11 модуль бойынша бақылау белгісін қолданатын стансалардың кодтары үшін бақылау белгісін есептеу алгоритмы табылмаған қатенің болу ықтималдығын азайтады.
Бақылау сұрақтары:
1. Пойыз парағының телеграммасы (ППТГ)негізгі ұғымы
2. Қызметтік фразалар ұғымын түсіндір
3. Ақпараттық фразалар түсінігін қалай ұғасын
4. Информацияларды кодылау(идентификациялау) әдістерін түсіндіріңіз
БӨЖ: Көліктегі ақпараттық нысандарды(стансалар, вагондар, поездар мен жүктер) идентификациялау

жүктеу/скачать 71,05 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4