6. Педагогикалық менеджмент субъектілерінің өзара әрекеттесу стилі. Педагогикалық қатынастың стилдері: демократиялық; либералдық;
авторитарлық. Педагогикалық функциялардың төрт тобын бөледі:
ынталандырушы; елеп ескеруші, оларға: а) бағалаушы және б) түзетулер
енгізуші; қадағалаушы; ұйымдастырушы, оларға: а) оқушы зейінін
қабылдауға, есте сақтауға және қайта жаңғыртуға бағыттаушы, б) оқушының
алдыңғы мәтінмен, суретпен, фильммен жұмысқа дайындығын қамтамасыз
етуші, в) міндеттерді, нұсқауларды орындау бірізділігі мен сапасына
сілтеуші, г) сабақ үстіндегі хорлық, жұптық, топтық, даралық жұмыстарды
ұйымдастырушы, д) оқушының сабақ кезіндегі тәртібін реттеуші функциялар
жатады.
Қарым-қатынас стилі адамдардың бір-бірімен өзара әрекеттесу
тәсілдері мен құралдарының тұрақты формасы, берілген жағдайда ол
педагогикалық өзара әрекеттесу. Оқытушының өзінің қарым-қатынас стилін:
1) оқушының ойлау процесіне аса зейін аудару, ойдың қалт еткен
қозғалысы дереу қолдауды талап етеді, тіпті кейде ойды байқадым деген
белгі де жеткілікті;
2) эмпатияның болуы – өзін оқушының орнына қоя білу ептілігі, оның
іс-әрекетінің мақсаттарын, түрткілерін және оның өзін түсіну, бұл белгілі бір
дәрежеде оқушы іс-әрекетін болжауға және оны «post factum» емес, алдын
ала басқаруға мүмкіндік береді;
3) ақкөңілділік, үлкен әріптестің (достың) оқушы табысына деген
қызығушылық позициясы;
4) рефлексия – оқушылардың танымдық іс-әрекетін басқаратын педагог
ретінде өз іс-әрекетін қатаң түрде үздіксіз талдау және оқу процесіне
неғұрлым мол, жылдам түзетулер енгізу».
Қарым-қатынас көпжақты және көпфункционалды құбылыс, оның
сипаты өзара әрекеттесудің өзін анықтайды. Өзара әрекеттесудің осы түрлері
үшін ортақ болып табылатын К.Роджерс белгілеген, қарым-қатынасты
жеңілдету, фасилитациялау функциясының маңызы бар. Бұл функцияның
маңыздылығы соншалықты болғандықтан, К. Роджерс мұғалім, ең алдымен,
қарым-қатынас фасилитаторы деп атайды. Бұл мұғалім оқушыға өзін
көрсетуге, өзінің бойындағы жақсы қасиеттерін көрсетуге көмектесетінін
білдіреді.