Меншіктің экономикалық мағынасы

1. 
   Иемдену – затты өз игілігіне пайдалану.
   
2. 
   Жатсындыру – меншік объектісін иеліктен шығару
   
3. 
   Жекелендіру - әр бір тауар өндіруші мамандығы бойынша белгілі бір тауар өндірісіне жекеленеді.
   
4. 
   Қоғамдастыру – еңбектің қоғамдық сипатының дамуы.
   
5. 
   Өндірістің материалдық және жеке факторының бірігу тәсілі.
   
6. 
   Табысты бөлу әдістері.
   

1. 
   Иемдену құқығы, яғни игіліктерге міндеттелінген денелік (күш қуаттылық) бақылау құқығы.
   
2. 
   Пайдалану құқығы, яғни игіліктің пайдалы қасиетін өзі үшін қолдану құқығы.
   
3. 
   Басқару құқығы, яғни игіліктерді қолдануды кім және қалай қамтамасыз етуді шешу құқығы.
   
4. 
   Табысқа деген құқық, яғни игіліктерді пайдалану нәтижесіне ие болу құқығы.
   
5. 
   Егемендік құқығы, яғни игіліктерді жатсындыру, өзгерту, тұтыну немесе жойып жіберу құқығы.
   
6. 
   Қауіпсіздік құқығы, яғни игіліктерді сыртқы ортаның зияндылығынан қорғау құқығы.
   
7. 
   Игіліктерді мұрагерлікке беру құқығы
   
8. 
   Игіліктерді иеленудегі мерзімсіздік құқығы.
   
9. 
   Сыртқы ортаға зияны келтіретін әдістерді қолдануға тыйым салау құқығы.
   
10. 
    Өндіріп алуға жауапкершілік құқығы, яғни қарыз үшін игіліктерді өндіріп алу құқығы
    
11. 
    Қалдық сипатты құқық, яғни бұзылған құқықтарды қалпына кеттіруді қамтамасыз ететін институттардың әрекет ету құқығы.
    

Жеке меншіктің дамуы XIX – ғасырдың екінші жартысының ортасына дейін жүзеге асты. Жеке меншіктің дамуы еркін бәсекенің дамуына, кәсіпкерлердің тиімділігін көтеруге, тұрғындардың қажеттіліктерін қанағаттандыруға итермелейді.

Нарықтық экономикаға көшу меншік қатынастарын өзгертугі талап етеді. Меншікті мемлекет иелігінен алу мен жекешелендіру нарыққа көшу барысындағы өте күрделі, маңызды мәселе. Орталықтандырылған мемлекеттік экономиканы аралас экономикаға көшіру мәселесі мемлекеттік тікелей басқарудан құтылып, бәсекені дамытуды қарастырады.