Дәстүрлі аймақтық ғылыми-әдістемелік конференция материалдары

231 
 
5-қадам - (топтық жұмыс) 
практикада бекіту. 
Практика жүзінде  
«Қолдану»
 критерийіне 
сәйкес оқулықпен жұмыс 
жүргізу барысында тек 
қарапайым 
тапсырмалармен бекіту 
жүргізіледі. Дайын 
формулалар арқылы 
есептер шығару 
орындалады  
 
Суретте не бейнеленген, олардың іс-әрекеттерін ата. 
   
 
Сөздікпен жұмыс: 
«Таяқ сілтем жер»- жақында. 
«Діңкесі құрыған»-шаршаған, әлсіреген. 
6-қадам (топтық жұмыс):
 
«Баға  беру»
  (Сен  қалай 
ойлайсың?  Не  істер  едің? 
деген 
тапсырмалар 
оқушыға  жоғарыда  алған 
білімін  (теория  бойынша) 
және 
біліктілігін 
(практикасы 
бойынша) 
өмірдегі 
жағдаяттарды 
шешуге 
бағытталып 
қойылады
 
Сұраққа  жауап  бере  отырып, түсіндір.  
Киікті қазақтар киелі жануар дейді, бірақ олардың саны шамадан 
тыс азайып бара жатыр.Сен қалай ойлайсың осы дұрыс па? 
Табиғаттың  әрбәр  бөлігін  сақтап  қалу  міндетіміз.Бұл  киіктер 
Қазақстанның  «Қызыл  кітабына  »  енген  және  қорықтар  мен 
табиғи парктерде көбейтуге жол салынған. Осы бағытты әрі қарай 
дамыту қажет. 
ІІІ  кезең  (кері  байланыс  –  бағалау  кезеңі):  Жеке  жұмыс.  Жоғарыда  меңгерген  мазмұнды  үш 
деңгейге  іріктеп  (әр  деңгейдің  білімділік,  біліктілік,  яғни  құзыреттілік  деңгейін  анықтайтын 
тапсырмалар)  оларды  біртіндеп  орындату  арқылы  балл  жинату  барысында  оқушының  құзіреттілік 
деңгейін  анықтап,  әділ  бағалау  жүзеге  асырылады.  Бұл  тапсырмаларды  оқушылар  сабақтың  соңына 
дейін қалған 15 минуттың 12 минутында орындайды + 3 минут қортынды жасалады.  
Қалған тапсырмаларлы үйде аяқтап келеді.  Қортынды балл саны дәстүрлі бағаға айналдырылып, 
келесі сабақтың басында сынып журналына қойылады, мониторингке тіркеледі. 
 
І деңгей (5 балл) 
1-қадам  –  (жеке  жұмыс) 
теория  бойынша  «Білу» 
критерийінің 
индикаторларына сәйкес 
 
(тақырып 
мазмұны 
бойынша кім?не?
 
қандай?  қалай?  нені? 
қашан?не  істеді  сияқты 
сұрақтарға  жауап  беретін 
толық 
ақпараттар  
іріктелініп  ІІ  кезеңдегіге 
қарағанда 
керісінше 
қойылады)
 
Бос орындарға тиісті сөздерді жаз. 
Жайқалып өскен – ағаш, сылдырап аққан – өзен. 
Діңкесі құрыған қасқырлар тілдері салақтап, отыра қалды. 
Киіктің бір текесі он шақты қасқырды осылайша алдап кетті. 
 
 
 
 
 
 
 
2-қадам  (жеке  жұмыс): 
Практика 
жүзінде 
«ҚОЛДАНУ»
 
критерийіне сәйкес        (ІІ 
кезеңдегіге 
5-қадам 
қарапайым 
тапсырмалар 
үлгісіндегі 
тапсырмалар 
орындалады)
 
«Адасқан әріптерді» тауып, сөз құрастыр. 
қ ы р қ с а -------------------қасқыр 
қ а н  е  к ө б----------------ақбөкен 
р а й а қ ұ л-----------------құралай 
 
1-аралық нәтиже:
 
Бірінші    деңгейде  қалыптасқан  құзіреттілік  (білім,  біліктілік)  деңгейінің  сапалық  өлшемі  (бірінші 

232 
 
аралық  өлшемі):  –  «дұрыс»,  «толық»  деген  білім  сапасының  түрлерімен  сипатталады 
(Ю.К.Бабанский). Оқушының бұл алғашқы қадам нәтижесінің сандық өлшемі  –  бес балл = «сынақтан 
өтті» = «қанағаттандырарлық» білім деңгейінің өлшемі = «3» журналға қойылады, егер келесі деңгей 
тапсырмаларын  меңгере алмаса.
 
 
ІІ деңгей (5 балл + 4 балл = 9 балл) 
1-қадам  (жеке  жұмыс)    - 
теория бойынша 
«Түсіну»
 
критерийінің 
индикаторларына  (неге? 
неліктен? 
себебі? 
не 
үшін?) сәйкес 
 
 сұрақтар 
оқушының 
жоғарыда 
берген 
жауаптарына 
оларды 
тереңдету 
 
үшін 
қойылады.
 
Киіктерді атуға неліктен тыйым салынған? 
Ж:  Киіктің  саны  азайып,  мүлдем  жойылып  кетпес  үшін  тыйым 
салынған. 
Қасқыр  неге  топ  киікке  жүгірмей,  дараланып  қалған  жалғыз 
киікке жүгірді? 
Ж:Себебі ол кәрі, тобынан бөлектеніп қалды соны ұстау ыңғайлы 
деп ойлады. 
 
2-қадам  (жеке  жұмыс)      - 
теория 
бойынша 
«Талдау» 
критерийінің 
индикаторларына  сәйкес 
1.Салыстыр,
 
2. Айырмашылығы неде?
 
3. Ұқсастығы неде?
 
4.Тақырыптың 
басты 
идеясын 
жаз) 
деген 
тапсырмалар  болу  керек. 
Немесе 1-3 тапсырмаларды 
Венн  диаграммасы  арқылы 
қамтуға болады.
 
1-3) Кестені толтыру арқылы киік пен қасқырдың айырмашылығы 
мен ұқсастығын анықта 
 
Қасқыр 
Киік  
Ұқсастығы  
табиғатта 
табиғатта 
Ерекшілігі  
аң 
жануар 
 Киік адамға еш зияны жоқ, қойдай жуас жануар. 
3-қадам  (жеке  жұмыс): 
Практика 
жүзінде 
«ҚОЛДАНУ» 
критерийіне сәйкес        (ІІ 
кезеңдегіге 
5-қадам 
қарапайым 
тапсырмалар 
үлгісіндегі 
тапсырмалардың 
өзгертілген 
жағдайдағы 
нұсқасы  орындалады)
 
Дала жануарының ең жүйрігі? 
Ақбөкен 
Таутеке 
Арқар 
 
                                            2-аралық нәтиже:
 
Бірінші    деңгейде  қалыптасқан  құзіреттілік  (білім,  біліктілік)  деңгейінің  сапалық  өлшемі  (бірінші 
аралық  өлшемі):  –  «дұрыс»,  «толық»  деген  білім  сапасының  түрлерімен  сипатталады 
(Ю.К.Бабанский).  Оқушының  бұл  алғашқы  қадам  нәтижесінің  сандық  өлшемі    –    бес  балл  = 
«сынақтан  өтті»  =  «қанағаттандырарлық»  білім  деңгейінің  өлшемі  =  «3»  журналға  қойылады,  егер 
келесі деңгей тапсырмаларын  меңгере алмаса.  
 
 
ІІІ деңгей (9 балл + 3 балл = 12 балл) 

233 
 
1-қадам  (жеке  жұмыс)  - 
теория 
бойынша 
«Жинақтау» 
 
критерийінің қорытынды 
шығаруға 
бағытталған 
индикаторлары: 
 
Қорытынды 
 
шығар, 
анықтама  бер,    мазмұнды 
жүйеле,  кестені,    тірек 
сызбаны, 
сөзжұмбақты 
толтыр 
немесе 
өзің 
құрастыр  тағы    с.с.  басқа 
түрдегі 
тапсырмалар 
оқушының 
жоғарыдағы 
«тақырыптың 
басты 
идеясына» 
жазған 
жауабына қойылады. 
 
ІІ-кезең, 
4-қадамда 
«жинақтауға» 
берілген   
тапсырма  басқа  формада 
беріліп, 
баланың 
білім 
деңгейі бағаланады.
 
 
       
                                                  
 
 
                        
Касқыр:                                                                                      Киік: 
  
 
       Бөлтірік              топпен                                                                   құралай               
үйір  
                                   жүреді    
 
                   жануарлармен                                                                       шөппен 
қоректенеді    
                   қоректенеді                
 
 
2-қадам (жеке жұмыс):
 
«Баға  беру»
  (Сен  қалай 
ойлайсың?  Не  істер  едің? 
деген 
тапсырмалар 
оқушыға  жоғарыда  алған 
білімін  (теория  бойынша) 
және 
біліктілігін 
(практикасы 
бойынша) 
өмірдегі 
жағдаяттарды 
шешуге 
қолдана 
алу 
дәрежесі бағаланады.
 
Жазда  атаңмен  бірге  жайлауға  шықтың.Бір  күні  тау  бөктерінде 
қыдырып жүріп, суат басына келдің , қарасаң суат басында бір топ үйір 
киіктер су ішіп демалып жатыр.Сен солардың қасына жақындайсың ба? 
Не істер едің?
 
Жоқ мен олардың мазасын алмай, алыстан ғана бақылап отырамын.
 
3-нәтиже:
 
Үшінші деңгейдің нәтижесі (түбегейлі көзделген нәтиже): алғашқы екі деңгейде жинаған 9 баллға + 3 
балл  =12  балл  =  «5»  журналға  қойылады.  Оқушының  білім  сапасы  білім  стандарты  көлемінде 
«дұрыс»,  «толық»,  «әрекеттілік»  пен  «тереңділік»-ке  «жүйелілік»  пен  «саналылық»  қосылып, 
барлығының жиынтығы «берік» білім болып саналады (Ю.К. Бабанский).    
 
 
ӘОК 004.415.2 
 
WINDOWS, MAC ЖӘНЕ МОБИЛЬДІ ОЖ БАСҚАРУЫМЕН ТҮРЛІ 
ҚҰРЫЛҒЫЛАРҒА  NATIVE - ҚОСЫМША ӨҢДЕУ 
 
Онгарбаева А.Д., Жексембаева Р.Ж., Қойшыбекова А.Қ. 
І.Жансүгіров атындағы Жетісу мемлекеттік университеті, Талдықорған қ. 
aliaod_80@mail.ru
, 
rau2003@mail.ru
, 
aizhankym@inbox.ru
 
 
Түрлі құрылғыларға RAD Studio XE5 өңдеу құралдарын қолданып  компьютерлерге, 
планшеттерге  және  смартфондарға  Windows,  OS  X,  iOS  және  Android  басқаруымен 
программалауға  болады.  Native-қосымша  сценарийді  қолданбайды  және  құрылғылар 
процессорында  толық  жылдамдықпен  жұмыс  жасайды.  Осылайша  жылдам  және 
функционалды  кеңейтілген  қолданушының  талғамына  сай  келетін  қосымша  жасауға 
мүмкіндік болады. 

234 
 
RAD Studio көмегімен Android қосымша құру  
Программалау  дағдысы  бар  қолда  бар  кодтың  негізінде  мобильдік  қосымша  құру 
Delphi  негізінде  құрылған  Android  қосымша  шексіз  шылдамдығымен  және  веб-
қосымшаларға  қарағанда  жоғарлатылған  қауіпсіздігімен  немесе  сценарий  негіндегі 
қосымшасымен  айрықшаланады.    Android  қолданбалы  интерфейсіне  толықфункционалды 
визуалды тұрғызушы түрлі құрылғылар типін қолдайтын кеңейту мен экран бағытталуы.  
 
Сурет 1. Android интерфейсінің элементтері 
 
Delphi  және  RAD  Studio  XE5  ортасында  интерфейстік  толық  жиыны    iOS  стилінде 
тұрғызылған  қосымшаға, батырма, тізім мен батырма  ендіреді. Android   арналған қосымша 
интерфейстің жеке элементтерімезгіл мен уақытты таңдау, қызметтік ескертулер мен баспаға 
шығару  мен  әлеуметтік  желіге  жалпы  қосылуды  қолдау  электрондық  почта  мен  басқа 
қосымшаларға шығуды қолдау. 
 
Сурет 2. Прототиптерді жылдам құру 
RAD Studio XE5 мобильді қосымшаларды өңдеу процесінің тиімді және қазіргі кезде 
тиімді  түрін  қолдайды,  эмуляторларда  қайта  жүктеу  мен  физикалық  құрылғыларды 
автоматизациялайды. Әрбір құрылғының макетіне орай қосымша прототипін құруға болады, 
ал содан соң өндірістік версиясына жылдам өтеді. Шынайы обьектілер мен платформа кодын 
қолдана  отырып  прототипті  мақсатты  құрылғыда  жүзеге  асырып  кері  байланысты  жылдам 
ала аламыз [1, 158б.].   

235 
 
 
Сурет 3. Android IBLite және SQLite деректер қорын қолдау 
 
RAD Studio XE5 SQLite  –қа Android  жергілікті деректер қорын қолдайды dbExpress, 
FireDAC  және  IBX  InterBase  негізінде.  Сіз  сонымен  қатар  ақысыз  өңдеу  мен  ақысыз 
шектеусіз лицензия аласыз IBLite — жаңа әйгілі тұрғызылған деректер қоры InterBase ToGo  
ақысыз версиясына қатынайды.  
 
Сурет 4. Платформа RAD түрлі құрылғыларға қосымша өңдеу 
 
Бүгінгі таңда мобилді құрылғыларға қосымшаны өңдеу тек құрылғының жиектерімен 
шектелмейді  өйткені  деректермен  алмасуды  қолдау  керек  және  шынайы  уақытта  бұлт 
қызметтері  мен  корпоративтік  деректерге  шығуды  қажет  етеді.  Платформа  RAD  Studio 
бірнеше  құрылғыларға  қосымша  өңдеу  үшін  өңдеушілерге  мобильдік  қосымша  құруға 
мүмкіндік  береді,  ол  серверлік  қызметтерге  қосылуды  және  түрлі  клиенттік  ОЖ  мен  түрлі 
форм-факторларда  жұмыс  жасау.  Корпоративтік  деректер  қорына,  жергілікті  қызметтерге  
FireDAC  көмегімен  қосымшаның  жылдам  қосылу  мүмкіндігін,  көпқұрамды  аралық 
бағдарламалық  қамсыздандыру  DataSnap  және  бұлттық  веб-қызмет  RESTful  мен  қызмет 
көрсетуші MbaaS [2, 87б.].   
Android үшін Delphi функциялары 

 
Компилятор Delphi, ARM архитектурасы үшін тиімді. 

 
ARM7  процессорлар  қоры  негізінде    телефон  мен  планшеттерге    Android 
Gingerbread (версия 2.3.3–2.7) басқаруымен, Ice Cream Sandwich (версия 4.0.3 и 4.0.4) не Jelly 
Bean (версия  4.1.x, 4.2.x және 4.3.x). 

 
«натив» интерфейс элементі  толықтай бірегей 

 
Android үшін FireMonkey. 

 
dbExpress  деректерге шығу  InterBase және SQLite үшін. 

 
Клиент DataSnap. 

 
Қызметтер  мен  құрылғы  датчигін  қолдау  (гороскоп,  GPS,  камера  мен 
акселерометр). 

 
Мобильдік құрылғылар үшін форма конструкторы [3, 56б.]. 
мобильдік қосымшаларды өңдеуде RAD Studio ерекшеліктері 

236 
 

 
Шектеусіз  жылдамдық:  Delphi/FM  қосымша  платформасы  веб-қосымшадан 
жылдамырақ  не гибридтік мобильдік қосымшадан. 

 
Сіздің  білім,  біліктілігіңізбен  Delphi    шығушы  кодын  мобильді  ортаға  өту  үшін 
білу. 

 
Android, iOS, Windows және OS X үшін біріңғай ортада біріңғай өңдеме. 

 
Толық функционалды жеке қосымшаны құру, iOS және Android біріңғай деректер 
қоры негізінде компилирленген. 
64-разрядты Windows қосымшаны Delphi көмегімен өңдеу 
Delphi  негізінде  64-разрядты  Windows  қосымшасын  өңдеуге,  жаңа  құрылғының 
артықшылықтарын  қолдануға  үлкен  жады  көлемі  мен  әдеттегі  шектеуден  шығу.  Windows 
үшін барлық технологиялар FireMonkey, VCL, RTL, компилятор және ретке келтіру Delphi, 
64-разрядты архитектураны қолдайды, кәзіргі  VCL-қосымшаларды жылдамдата 64-разрядты 
жүйелерге. 64-разрядты өңдеме Delphi XE2 және кейінгі  версияларына қосылған [2, 125б.]. 
Түрлі құрылғыларға  FireDAC кітапханасына шығу кітапханасы 
Корпоративті деректерге әмбебап қосылу мүмкіндігі  
FireDAC — бұл түрлі құрылғыларға қосымшалар өңдеуге арналған, корпоративті қор 
деректеріне  шығудың  әмбебап  кітапханасы.  FireDAC  әмбебап  және  жоғарғы  әсерлі 
архитектурасы  жоғарғы  жылдамдықты  тура  Delphi  мен  C++Builder-ден    InterBase,  SQLite, 
MySQL, SQL Server, Oracle, PostgreSQL, DB2, SQL Anywhere, Advantage DB, Firebird, Access, 
Informix, DataSnap-ке native-шығуды қамсыздандырады [3, 69б.]. 
FireDAC келесі мүмкіндіктерді ұсынады. 
  
 
 
Сурет 5 . FireDAC  ортасы 
 
 
 
Деректерге шығудың ішкі жүйесі 
FireDAC  деректер  жиынтығы  деректерге  шығудың  мықты  ішкі  жүйесінде 
тұрғызылған.  Бұл  жинақы,  әсерлі  және  қажетті  қосымшаларда  қолдануға  болады,  API 
деректер жиынтығына мықты негіз болып қызмет ете алады.  Бұл жинақы, эффективті және 
ыңғайлы  ішкі  жүйені  қосымшада  қолдана  аламыз    және  ол  API  деректер  жиынтығында 
мықты  негіз  бола  алады.  Обьектілі  бағытталған  API    компонентері  болмайтын  ішкі  жүйе 
деректер жиынтығы компонентерінен және деңгейлерінен тұрады.  

237 
 
Қолдануға ыңғайлы ұрпақ класы TdataSet, TADQuery, TADMemTable, TADStoredProc 
және TADTable ендіреді. 

 
Алғашқы деректер класы жиынтығымен сәйкестігі жоғары BDE және ClientDataSet  
деректер жиынтығы.  

 
Сорттау, фильтрлеу, топтастыру фильтрленген индекстер және айтылу индекстері 
және т.б., жадыда орналастырылған өте жылдам деректер жиынтығының бірі.  

 
Деректерге SQL-сұраныс жүргізуге SQL ішкі жүйесі. 
RAD Studio XE5 — Windows, Mac және мобильді ОЖ native –қосымша құру ортасы. 
Шығынсыз шығу кодының біріңғай коры көмегімен сапаға әсерсіз қосылу мүмкіндігі мен 
өнімділігімен қосымша құру. native – қосымшасын құру құралдарын қолданып барлық негізгі 
платформаға жасау мүмкіндігі бар, RAD Studio XE5 құрамына  Delphi XE5, C++Builder XE5 
және HTML5 Builder XE5 кіреді. 
 
ӘДЕБИЕТТЕР 
1
 
Кандзюба С.П., Громов В.Н. Rad Studio - СПб.: ДиаСофтЮП, 2012.- 570с. 
2
 
Кандзюба  С.П.,  Громов  В.Н..  Delphi.  Базы  данных  и  приложения.  Лекции  и 
упражнения / - СПб.: ООО «ДиаСофтЮП», 2005, - 576 с. 
3
 
Сергеев  А.    Access  2007.  Новые  возможности  /  А.  Сергеев.-  СПб.:  Питер,  2008.-  
176с.        
 
 
УДК 541.124 
 
ВЛИЯНИЕ КОЛЛАБОРАТИВНОГО СОТРУДНИЧЕСТВА НА ПОВЫШЕНИЕ  
ПОЗНАВАТЕЛЬНОГО ИНТЕРЕСА  УЧАЩИХСЯ  НА УРОКАХ  РУССКОГО ЯЗЫКА 
 
Парахина И.В. 
ГКУ "Гимназия №2 им.Ш.Уалиханова с дошкольным мини-центром г.Капшагай" 
kapchgimn2@mail.ru
 
 
Изменения происходящие в информационной, коммуникационной, профессиональной 
сферах общества требуют пересмотрения методических, содержательных и технологических 
аспектов образования. Главной целью обучения становится формирование функциональной 
грамотности  учащихся. 
К сожалению многие учителя нашей школы,  до сих пор всё еще используют классно-
урочную  систему,  интерес  к  которой  давно  пропал  у  учеников.  Детей  интересуют  уроки  с 
использованием новых подходов: применение ИКТ, опора на лидерство, групповая работа. В 
свою  педагогическую  деятельность  я  старалась  вносить  инновационные  методы,  но  это  не 
давало тех результатов которые я ждала. 
Пройдя  курсы  повышения  квалификации  по  2  (основному)  уровню  я  поняла,  что 
создавать коллаборативную среду нужно с первого дня пребывания ребёнка в школе. Так как 
уже  в  начале  обучения  нужно  приучать  детей  слушать  и  слышать  друг  друга,  учитывать 
мнение  каждого,  учиться  делать  выводы,  высказывать  и  доказывать  своё  мнение,  вносить 
свой посильный вклад в работу группы. Именно при такой организации обучения рождается 
диалог,  спор  и  доказательство  правильного  из  предложенных  вариантов.    Важно  научить 
малышей  договариваться  друг  с  другом.    Именно  при  выполнении  групповой  работы  они 
учатся  внимательно  слушать,  помогать  друг  другу,  просить  о  помощи,  исправлять, 
дополнять и оценивать свои ответы  и ответы одноклассников. Результатом обучения должна 
стать готовность детей к овладению современными средствами информации и способность 
актуализировать их для самостоятельного постижения знаний. Предметные знания, умения и 
навыки  всегда  будут  актуальны  для  начальной  школы,  так  как  они  являются  мощным 

238 
 
средством развития мышления. И чем прочнее и шире знания, тем легче дети будут получать 
другие знания и, следовательно, будет гибче мышление ребёнка. 
Обычно, в своей практике я применяла различные формы работы: ИКТ, применение 
дидактических  игр,  инсценировки,  перфокарты,  разноуровневые  задания.  Но  после 
прохождения   курсов, понимаю, что этого очень мало, для координального  изменения своей 
педагогической деятельности с целью активизации познавательного интереса учащихся. 
Сейчас я активно внедряю в свою практику такие формы работы как: 
-использование 
групповой  работы,  создание  атмосферы  взаимопомощи  и 
сотрудничества;   
-использование критического мышления для развития речи и грамотного письма; 
-развитие умения задавать вопросы высокого порядка; 
-учёт  возрастных  особенностей,  позволяющий  выбрать  методы  работы,  приемлемые 
данному возрасту; 
-применение разноуровневых заданий и дифференцированного подхода; 
-формативное и суммативное оценивание.  
 
Для организации учебной деятельности использую следующие методы:  
а) эвристический – усвоение знаний и умений путем рассуждений, требующих 
догадки, поиска, находчивости, что должно быть предусмотрено в вопросе (задании); 
б)  исследовательский  –  добывание  знаний  и  умений  путем  проведения  наблюдений, 
постановки  опытов,  измерения,  путем  самостоятельного  нахождения  исходных  данных 
прогнозирование результатов работы. 
  Свои  усилия  я  направляла  на  активизацию  познавательного  интереса  учащихся  в 
процессе обучения. В процессе обучения менялись не только дети, но и я сама. Я поняла, что 
мне,  как  и  моим  ученикам,  более  комфортно  когда  уроки  проходят    в  форме 
коллаборативного сотрудничества. Во время уроков у детей повысился интерес к изучаемым 
темам,  они  стали  проявлять  взаимовыручку  (чтобы  группа  смогла  выбиться  в  лидеры  по 
результатам-итогам), у моих детей "горели глаза", а это самое важное! 
На первых этапах моего исследования я видела, что дети не могут договориться одни 
хотят  главенствовать,    другие  не  хотят  подчиняться.  Сложно  было  и  с  отстаиванием 
собственной идеи и принятием чужой.  
Мною  было  внесено  предложение  начать  работу  с  разработки  обязанностей  членов 
группы,  которыми  учащиеся  будут  придерживаться  на  протяжении  всей  работы.  Перед 
учащимися  была  поставлена  задача:  "Подумайте    и  запишите  какие  обязанности  нужно 
выполнять  в  группе,  чтобы  правильно  и  быстро  справиться  с  заданием,  что  должен  делать 
каждый  член  группы  и  как  должна  проходить  ваша  работа?"  После  обсуждения 
предложений,  выдвинутых  каждой  группой    собрали  общий  "Свод  ОБЯЗАННОСТЕЙ".  В 
него вошли:   
- обязанность слушать своих товарищей; 
- принимать и рассматривать каждое мнение  
- просить помощь, когда она необходима; 
- оказывать помощь, если об этом просят;  
- каждое дело обсуждается в общем кругу; 

239 
 
- принимать активное участие в работе; 
При оценивании работы группы придерживались этим критериям.   
В  начале  работы  по  исследованию  я  пришла  к  выводу,  как  важно  работая  в 
сотрудничестве научить детей объяснять друг другу, задавать вопросы высокого порядка и 
отвечать на них. В процессе работы мои дети научились объяснять друг другу не только уже 
пройденную  тему,  но  и  новую.  У  них  повысился  интерес  к  этим  упражнениям.    Проявляя 
креативный  подход  и  заинтересованность  учащиеся  готовили  домашнее  задание  для 
напарника, с последующей проверкой.
  
 
 
 
 
 
                                 
Игра: "Ты мне - я тебе" 
Чтение с пометами                                                                Игра: "Кто быстрее" 
Ещё  одно  упражнение  "Подумай  сам.  Посоветуйся  с  группой"  направленное  на 
повышение познавательного интереса. Класс был  разделён на  5 групп. Перед детьми стояла 
задача подобрать словарные слова по теме "Урожай", и с помощью окончаний, записанных 
на  доске,  изменить  существительные  на  прилагательные.  Вместе  преобразовав  слова  из 
одной  части  речи  в  другую  добились  успеха  в  выполнении  данной  работы.  Такие 
упражнения  учат  детей  взаимодействуя  друг  с  другом,      анализировать  предложенные 
варианты  и синтезируя делать правильный выбор.  
Еще  один  плюс  коллаборативного  сотрудничества  в  том,  что  учащиеся  получая 
информацию,  связывают  её  усвоение  со  знанием,  которым  они  обладают.  Работая  над 
постером "Части речи",  каждый внёс свой вклад не только в выполнение работы, но и при 
защите проекта. 
 
Одним  из  эффективных  приёмов  повышения  познавательного  интереса  -  создание 
ситуации успеха. На этапе закрепления темы урока работали по разноуровневым  карточкам.  
Эффективным приёмом в повышении познавательного интереса является применение 
стратегий  критического  мышления.    Так,  например,  стратегия  "Зигзаг".  Разработана  на 
теории  Ж.  Пиаже,  Л.  Выготского,  М.  Монтессори,  Песталоцци.    В  основе  этом  учебном 
приёме лежит идея взаимообучения. После определения  темы урока учащиеся разделились 
на  малые  группы  по  4–6  человек  в  каждой.  Перед  каждой  группой  ставится  задача  в 
результате  работы  создать  общий  проект  по  предложенной  теме.  После  того,  как  каждая 
группа ознакомиться с предложенной информацией и определит основные ключевые идеи и 
создаст план выполнения работы, учащиеся пересаживаются в новые группы. Деление групп 
происходит  способом  расчета  на  первый-четвертый.  Первые  номера  организуют  первую 
группу,  вторые  –  во  вторую  и  так  далее.  Теперь  каждая  группа  работает  в  определенном 
направлении  с  конкретным  разделом.  После  обработки  информации,  дети  возвращаются  в 
исходные группы для завершения работы над поставленной задачей. Теперь в каждой группе 
есть "специалист" конкретного раздела, перед которым стоит задача раскрыть суть одного из 
аспектов изучаемой темы и затем применить в  работе для решения основной задачи. 

240 
 
После  создания  проекта  учащиеся  представляют  его  всему  классу.  Таким  образом 
данная стратегия используется для развития у школьников анализировать текст совместно с 
одноклассниками,  вести  исследовательскую  работу  в  группе,  доступно  передавать 
информацию другому человеку, самостоятельно определять направление в изучении какого-
то предмета с учетом интересов группы. 
Коллаборативное сотрудничество влияет не только на интеллектуальное развитие но и 
на  психологическое  развитие.  Проводя  наблюдение  за  коллективом  учащихся  можно 
отметить,  сплочение  коллектива.  Я  заметила,  что  даже  по  окончанию  уроков  дети 
обговаривают  итоги  работы,  оценивают  вклад  каждого,    если  что-то  не  получилось 
анализирую почему. Климат в коллективе стал доброжелательнее. Дети стремятся помогать 
друг другу, заботятся друг о друге. Одни стали терпимее, другие активнее. Есть и такие, кто 
раскрылся, стал свободно выражать свои мысли вносить идеи.  
Почему  это  произошло?  Я  считаю,  что  повышение  интереса  учеников  к  предмету 
изменилось за счёт того что  уроки стали проходить в атмосфере сотрудничества. Во время 
работы  учащиеся  чувствуют  поддержку  и  взаимопонимание  со  стороны  одногруппников. 
Многие  стали  выступать  в  роли    "наставников  -  консультантов",  проявляя  лидерские 
качества  направляют    и  ведут    за  собой  остальных.  Изменился  в  лучшую  сторону 
психологический  климат  в  классе,  ведь  обучение  в  сотрудничестве  сближает  и  объединяет 
школьников. 
Все новое всегда встречается с препятствиями. Нужно  отметить, что я столкнулась с 
новым  для  меня  и  моих  детей  видом  работы.  Поэтому  при  построении  учебного 
сотрудничества я обращала внимание на любую мелочь: начала работу с простого: как сесть 
за  партой,  чтобы  смотреть  не  на  учителя  (как  обычно),  а  на  товарища;  как  соглашаться  и 
возражать;  как  помогать  и  просить  о  помощи.  Не  доведя  да  автоматизма  эти  простые 
"ритуалы"  взаимодействия  невозможно  организовать  более  сложные  формы  совместной 
работы учащихся. 
На  первых  этапах  своей  работы  мне  было  сложно  выбрать  правильный  подход: 
комплектования  групп.  Для  преодоления  этого  барьера    я  старалась  распределить  группы 
так, чтобы в одну группу попали разнополые дети с разной успеваемостью, для того чтобы 
учащиеся  почувствовали  личную  ответственность  за  то,  как 
работает  группа.    Лучше  всего  дети  работают  вместе,  если 
каждый  имеет  определенную  роль  при  выполнении  задания. 
Для этого распределили следующие роли: 
чтец читает вслух; 
секретарь - записывает что-то от лица группы; 
докладчик - у доски рассказывает, что решила группа; 
хронометрист следит за временем. 
Учащиеся  в  группах  не  всегда  могут  самостоятельно 
разобрать  сложный  учебный  материал  и  выбрать  правильный 
путь  его  изучения.  Для  решения  этой  проблемы  использовала   
групповую дискуссию.  Это способ совместной деятельности учеников и учителя для решения  
групповых задач  и  воздействие на мнения участников в процессе общения. Использование 
этого  метода  позволяет  дать  ученикам  возможность  увидеть  проблему  с  разных  сторон, 
уточнить  личные  точки  зрения,  выработать  общее  решение  группы,  повысить  интерес 
учеников  к  проблеме.  Мозговой  штурм  или  свободное  выражение  мыслей.  Во  время 
проведения  мозгового  штурма  дети  концентрируются  на 
том, чтобы высказать все свои идеи  
В ходе работы не обсуждается, какая идея плохая, 
какая  хорошая.  Принимаются    все  предложенные  идеи. 
Оценка идей делается позже, после мозгового штурма. 
Трудности  возникли  и в  объективном  оценивании 
каждого  учащегося.  Так  как  в  группе  разные  по  силам 

241 
 
ученики,  а  одинаковая  для  всех  участников  группы  оценка  не  отражает  вклад  отдельно 
взятого ученика, и поэтому будет несправедливой.       
Для  решения  этой  задачи    устанавливаются    правила  работы  группы  и  критерии 
оценивания  её  достижений.  Разработка  правил  проводится  в  группе  и  выноситься  на 
обсуждение всего класса. Правила работы в группах  и критерии оценивания выносятся на 
интерактивную доску и повторяются ежедневно перед началом работы. 
Нужно ли исследование в действие современной школе? Какую роль в данной работе 
играю я ?  Как его проводить в будущем? Вот вопросы на которые мне предстояло ответить 
по  окончанию  практики.  Безусловно,  эта  работа  необходима  в  современной  школе.      Во 
первых  идёт  оценивание  учеников:  их  старания  и  стремление,  усилия  приложенные  на 
выполнение  заданий,  поведение  на  уроках,  их  прилежности  и  обязательности.  Себя  как 
учителя:  все  ли  я  смогла  вложить  в  работу,    что  я  смогу  изменить  в  будущем?  Во  вторых 
идёт  осмысление  запланированной  и  выполненной  работы.  Смотришь  на  себя  со  стороны. 
Смотришь на урок с другой стороны. Подходишь к образовательному процессу по другому.  
 
ЛИТЕРАТУРА 
1.
 
Руководство для учителя 
2.
 
Smith and MacGregor, 1992 
3.
 
Beckman, 1990 
4.
 
Chickening and Gamson,1991 
5.
 
Johnson, Johnson, and Smith, 1991  
 
 

жүктеу/скачать 5,5 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: