Дифракция қҰбылысын зерттеу
ТӘЖІРИБЕЛІК ҚОНДЫРҒЫНЫҢ СИПАТТАМАСЫ
жүктеу/скачать 0,68 Mb.
|
| 2. ТӘЖІРИБЕЛІК ҚОНДЫРҒЫНЫҢ СИПАТТАМАСЫ
Қондырғының оптикалық схемасы 5 суретте көрсетілген. Жарық көзінен 1 шыққан жарық, 2 саңылаудан өтіп, 3 дифракциялық торға түседі. 5 сурет. Қондырғының оптикалық сұлбасы. Дифракциялық көрініс 4-пен белгіленген экранда байқалады. Нөлдік реттің (центр) максимумы саңылаумен сәйкес келеді. Оның екі жағында бірінші, екінші және т.б. реттік максимумдары орналасқан. Экранда санағыш сызғыш орнатылған. 5-ші суреттен көрініп тұрғандай: , (7) L – экраннан дифракциялық торға дейінгі қашықтық; l – саңылаудан дифракциялық бұрышы бар максимумға дейінгі қашықтық. (5) -ші теңдеуге синустың өрнегін қоя отырып, дифракциялық тор тұрақтысының d өрнегін аламыз: . (8) ЖҰМЫСТЫҢ ОРЫНДАЛУ ТӘРТІБІ 1 тапсырма. Сызықты спектрді зерттеу (дифракциялық тор тұрақтысын анықтау). 1. Оптикалық сөреде сызықты спектр беретін (5 сурет) сынап шамын 1, саңылауы 2 бар экран 4 және дифракциялық торды 3 орнатыңыз. 2. Сынап шамын «Қоректтену блогы» қосқышына қосып, шамды қосыңыз, саңылауды немесе дифракциялық торды вертикаль бағытта жылжыта отырып, жарық сәулесінің дифракциялық торға түсуіне қол жеткізіңіз. 3. Экранда сызықты спектрлер түрінде пайда болған дифракциялық көріністі дифракциялық тормен қадағалаңыз. Тор және саңылау арасындағы қашықтықты реттеу арқылы 1-ші және 2-ші кезектегі спектрлердің айқын бейнесін алыңыз. 4. Дифракциялық тор мен экран арасындағы L қашықтықты өлшеңіз. 5. Орталық максимумнан шкала бойынша солға l' және оңға l" 1-ші және 2-ретті спектрлердегі бірінші күлгін сызықтың орнын анықтаңыз және нәтижелерді 1 кестеге жазыңыз. 1 кесте
6. Осындай өлшемдер сынапты спектрдің басқа жарқын сызықтары үшін жасалады және нәтижелер сол кестеде жазылады. 7. Әрбір спектрлік сызық бойынша алынған деректерден орталық максимумнан орташа қашықтықты және дифракциялық тор тұрақтысын (4) формула бойынша есептеңіз. шамасының орташа мәнін табыңыз. 8. Сенім интервалын анықтаңдар d. 9. Соңғы нәтижені жазып, қорытынды жасаңыз. 2 тапсырма. Жарық сүзгісін зерттеу (дифракциялық тор көмегімен спектрдің көрінетін бөлігінде жарық сүзгісінің мөлдірлік аймағын анықтау). Берілген сүзгі, мөлдір болып табылатын, тұтас спектрдің бөлігі жарық сүзгісінің мөлдірлігі немесе жарық сүзгісінің өткізу жолағы деп аталады. Бұл жаттығудың мақсаты – сүзгінің мөлдірлік аймағын анықтау. Ол үшін сүзгінің мөлдірлік аймағының қысқа толқынды к және ұзын толқын д шекарасын табу қажет. Мөлдірлік аймағы к және д арасында орналасқан. 1. Оптикалық сөреде (5 сур.) тұтас спектр беретін қыздыру шамын 1, саңылауы 2 бар экран 4 және дифракциялық торды 3 орнатыңыз. Тор тұрақтысы оның корпусында көрсетілген. 2. Галогендік шамды («Қоректену көзінің») қосқышына жалғап, шамды қосыңыз, саңылауды немесе дифракциялық торды вертикаль бағытта жылжыта отырып, жарық сәулесінің дифракциялық торға түсуіне қол жеткізіңіз. 3. Экранда тұтас спектрлер түрінде пайда болған дифракциялық көріністі дифракциялық тор арқылы бақылаңыз. Дифракциялық тор мен саңылау арасындағы қашықтықты реттеу арқылы 1-ші және 2-ші ретті спектрлердің айқын бейнесін алыңыз. 4. Зерттелетін жарық сүзгісін 5 анықтап (5 сур.) және оның түсін 2 кестеге жазыңыз. 5. Дифракциялық тор мен экран арасындағы L қашықтықты өлшеңіз. 6. Бірінші реттік спектрлерді бақылаңыз. Орталық максимумнан шкала бойынша солға l' және оңға l" қарай жарық сүзгісімен берілетін жарықтың қысқа толқынды шекарасының орналасуын 1мм дәлдікпен анықтаңыз (6 сур.). нәтижелерді 2 кестеге жазыңыз . жүктеу/скачать 0,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||