Динамикалық Қатарлар туралы түсінік және оның түрлері

жүктеу/скачать 474,5 Kb.

бет	16/16
Дата	09.10.2022
өлшемі	474,5 Kb.
	#42059
түрі	Құрамы

1 ... 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Байланысты:
8 тақырып.1

14-кесте Қазақстан бойынша 1993-1995 жылдардагы электр қуатының пайдаланылуы, млн. квт/сагат

Айлар	Пайдаланылған электр қуаты					Маусымдық индекстер
Айлар	1993 ж	1994	1995	Үш жыл бойынша барлығы	Үш жылдың әр айының орташа мәні	Маусымдық индекстер
Қаңтар	184,5	183,7	183,6	551,8	183,9333	121,9%
Ақпан	156,2	173,8	160,7	490,7	163,5667	108,4%
Наурыз	151,7	168,9	150,3	470,9	156,9667	104,0%
Сәуір	143,7	159,4	150,6	453,7	151,2333	100,2%
Мамыр	123,7	121,8	131,4	376,9	125,6333	83,3%
Маусым	121,4	123,2	124,5	369,1	123,0333	81,6%
Шілде	121,9	121,3	120,6	363,8	121,2667	80,4%
Тамыз	120,7	119,6	120,2	360,5	120,1667	79,7%
Қыркүйек	137,3	139,3	138,3	414,9	138,3	91,7%
Қазан	142,6	161,9	163,6	468,1	156,0333	103,4%
Қараша	174,8	179,9	181,3	536	178,6667	118,4%
Желтоқсан	189,6	191,7	193,4	574,7	191,5667	127,0%
Барлығы	1768,1	1844,5	1818,5	5431,1	1810,367	-
Орташа айлық мөлшері	147,3417	153,7083	151,5417	452,5917	150,8639	100,0%

Егер қоғамдық құбылыстардың орташа жылдық маусымдық дәрежелерінің даму бағытында өсу немесе кему болатын болса, онда бұл тәсілді қолдануға болмайды. Себебі, жылдың басына немесе аяғына есептелген орташа көрсеткіштер маусымдық толқынды дәл көрсете алмайды. Сондықтан оны дұрыс көрсету үшін басқа әдісті қолдануға тура келеді. Оны есептеудің тәсілі төмендегідей: алдымен әр айдың нақты шамасын сол жылдағы орташа айлық дәрежесіне бөлеміз де арифметикалық орташа шаманы анықтаймыз. Мысалы, 14 кестеде 1993 жылдың орташа айлық мөлшері 147,4 болса, онда сол жылғы қаңтар айының нақты мәні 184,5 млн. квт/сағатқа немесе 125,2% тең болады. Сол сияқты 1994 -119,5, 1995- 120,5%, ал есептелінген көрсеткіштер маусымдық индексті көрсетеді. Осы тәсілмен басқа айлардың да көрсеткіштері есептелінеді және ол 15 кестеде берілген:

Айлар	1993	1994	1995	Маусымдық индекстер
Қаңтар	125,2%	119,5%	121,2%	121,96%
Ақпан	106,0%	113,1%	106,0%	108,38%
Наурыз	103,0%	109,9%	99,2%	104,01%
Сәуір	97,5%	103,7%	99,4%	100,20%
Мамыр	84,0%	79,2%	86,7%	83,30%
Маусым	82,4%	80,2%	82,2%	81,57%
Шілде	82,7%	78,9%	79,6%	80,41%
Тамыз	81,9%	77,8%	79,3%	79,68%
Қыркүйек	93,2%	90,6%	91,3%	91,69%
Қазан	96,8%	105,3%	108,0%	103,36%
Қараша	118,6%	117,0%	119,6%	118,44%
Желтоқсан	128,7%	124,7%	127,6%	127,01%

Бұл тәсілмен есептелінген маусымдық индекстердің алдыңғы тәсілдегі көрсеткіштермен салыстырғанда ешқандай айырмашылықтарының жоқтығын көреміз. Себебі әр жылдағы айлар арасындағы көрсеткіштерде үлкен ауысымдылықтың жоқтығы байқалады.
Сонымен жоғарыда келтірілген екі тәсіл арқылы есептелінген маусымдық индекстер электр қуатын пайдаланудағы маусымдық толқынды және ауытқу өрісінің өзгеруін көрсетеді.
Мұны график арқылы 11-3 суретте бейнелейміз.

Графиктегі көрсетілген маусымдық толқын бойынша мынадай қорытынды жасауға болады: жаз бойларында электр қуаты қыс айларына қарағанда аз пайдаланылады.

жүктеу/скачать 474,5 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 8 9 10 11 12 13 14 15 16