Telegram технологиясы және ерекшеліктері

Желіге жібергенде протоколдар сервер мен клиентке хабарламаларды белгілі AES кілтпен шифрлайды. MTProto 2.0 хаттамасына көшумен SHA-256 криптографиялық хэш-алгоритмі қолданылады . "Құпия" чат (Secret Chats) режимі 2013 жылдың 8 қазанынан бастап пайда болды. Бұл режимде тек жіберуші мен алушы IGE режимінде AES-256 алгоритмін қолдана отырып, ортақ кілтке ие (end-to-end шифрлау) шифрлауды жүзеге асырады. Жіберілетін хабарламалар үшін Infinite Garble Extension. Құпия чаттардағы хабарламаларды сервер шешпей, хат алмасу тарихы тек чат құрылған екі құрылғыда сақталатындығымен кәдімгі режимнен ерекшеленеді. Файлдарды бөлісу кезінде файлдарды құрылғыдан жіберуге және iOS немесе Android үшін Мобильді нұсқа қолданылған жағдайда интернеттен медиа мазмұнын іздеуге болады. Берілген файлдардың көлемі 2 Gb-мен шектелген. Бағдарлама байланыс үзілгеннен кейін файлдарды толтыру жүйесін қолданады. Мәтінді өзгерту мүмкіндігі бар: қалың, Курсив, моносирин, сызылған және асты сызылған. 2018 жылы Android үшін 4.8 нұсқасында жаңалықтар енгізілді: файлдарды жүктеумен қатар бейнелерді қарау және тәуліктің кеш уақытында, жарық жеткіліксіз болғанда немесе батарея заряды 25% - дан аз болғанда қосылатын Автоматты түнгі режим.

2020 жылдың наурыз айындағы есеп бойынша Telegram үшін ресми клиенттер:

* * Android және iOS/ipad-қа арналған мобильді қосымшалар;

* * Windows, Linux және mac OS үшін жұмыс үстелі қосымшалары;

* Веб-қосымша, Chrome app[en] үшін веб-қосымшалар, React үшін веб-қосымша.

Сондай-ақ, бірнеше бейресми клиенттер бар: олардың ішінде ашық көздер, соның ішінде GNU GPL кіреді.

Жабық коды бар жеке меншік сервер АҚШ, Нидерланды және Сингапурдағы бірнеше компаниялардың қуаттылығында жұмыс істейді.

React-пайдаланушылық интерфейстерді жасауға арналған Ашық бастапқы коды бар JavaScript кітапханасы.

Ерекшеліктері

Telegram бір уақытта бірнеше құрылғыда пайдалануға болатын, барлық чаттар мен файлдарға(құпия файлдармен чаттардан бөлек) бірнеше құрылғыдан қол жеткізуге болатын messenger. Барлық чаттар мен топтарда файлдарды, дауыстық, бейне, аудио хабарламаларды, gif- анимацияларды эмодзилерді қолдануға мүмкіндік береді. Одан бөлек: үшінші тараппен клиенттерге пайдалануға беретін , желідегі көптеген серверлерде сақталуға болатын online-қойма моделі. Осы мақсатта арнайы сатып алынған не болмаса жалға алынған меншікті арнайы деретерді сақтау моделінен ерекшелігі , клиентке серверлер саны немесе ішкі құрылымы көрінбейді. Деректер клиенттің көзқарасы бойынша, бір үлкен виртуалды сервер болып табылатын "бұлт" деп аталатын жерде сақталады және өңделеді. Физикалық тұрғыдан алғанда, мұндай серверлер географиялық жағынан бір-бірінен алыс орналасуы мүмкін.

Бұлтты сақтау-бұл Dropbox, OneDrive, Google Drive, iCloud, Яндекс сияқты интернет қызметтері.Диск, бұлт Mail.Ru, МегаДиск, Mega, BOX, TeraBox, pCloud, Files.fm және т.б.

Сервер-сервистік бағдарламалық қамтамасыз етуді орындауға арналған арнайы немесе мамандандырылған компьютер

Бұлтты есептеулер (ағылш. cloud computing) Кейбір жалпы конфигурацияланатын есептеу ресурстарының қорына ыңғайлы қолжетімділік қамтамасыз ету моделі бұлтты есептеулер болып табылады. Олар провайдерге жүгінулер мен жедел түрде аз пайдалану шығындарымен ерекшеленеді.

Тұтынушылар Ақпараттық технологиялар инфрақұрылымына (қысқа және орта мерзімді жоспарларда) серпімді есептеу қасиеттерін қолданып, есептеу қажеттіліктерінің өзгеруіне ыңғайлы жауап бере алады. Яғни бұлтты есептеулер арқылы.

2006 жылдан бастап, әртүрлі IT салаларына терең еніп, практикада маңызды рөл атқарды: IDC бағалауы бойынша, бұлтты есептеу нарығы 2009 жылға қарай 17 миллиард долларды құрады — бүкіл Ақпараттық технологиялар нарығының шамамен 5%, ал 2014 жылы ұйымдардың инфрақұрылымға және бұлтты есептеулерге байланысты қызметтерге жұмсалатын жалпы шығындары шамамен 175 миллиард долларға бағаланды.

Эмодзи-бұл электрондық пошталар мен веб-беттерде, сондай-ақ пиктограммаларда қолданылатын идеограммалар мен Эмодзи тілі. Сөздердің орнына суреттер тіркесімі қолданылатын бұл графикалық тіл Жапонияда пайда болды және бүкіл әлемге таралды. Бастапқыда эмодзи көрінді.

Бұлтты чаттар деп екі қолданушы арасындағы чатты айтамыз. Қолданба орнатылған құрылғылардың барлығында хабарлама тарихы сақталып тұрғандықтан қол жетімді. Сұхбаттасушы арасындағы хабарламаларды өшіруге болатын мүмкіндік 2019 жылдың наурыз айында жаңа нұсқа болып қолданысқа енді.

Сонымен қатар кәдімгі чаттарда бейнелер мен фотосуреттерді жою үшін таймерді қоюға болады. Белгіленген уақыт біткеннен кейін файл екі жақтан да өшіріледі.

Құпия чаттар

Шифрлауды арнайы пайдаланатын чаттар түрін құпия чаттар (Secret Chats) деп атаймыз. Құпия чатта жіберілген хабарлардың тарихы бұлттарда сақталмайды, тек сұхбаттасушылар құрылғысында қалады. Құпия чаттарда хабарлама жіберуге болмайды.

Құпия чаттарда жіберілген файлдарды оқығаннан кейін белгілі бір уақытта жойылып кететіндей етіп таймер қоюға болады. Берілген уақыт өткен соң хабарлама екі жақты сұхбаттасушы тараптан жойылып кетеді.

Сақталған хабарлар (таңдаулылар)

Хабарламаларды бекіту мүмкіндігі 2079 жылы пайда болды. Сонымен қатар, барлық қажетті хабарларды бөлек дипломға сақтай аламыз. Яғни, messenger шексіз бұлтты шексіз файлдарды сақтауға мүмкіндік береді.

Мәтінді тану

Мәтінді тану мүмкіндігі 2021 жылда таңдап алу/көшіру фрагменті арқылы жүзеге асырылды. Бұл опция iOS 13 және одан жоғары құрылғыларда қолдау көрсете алады. Серверге жібермей, мәтінді тану құрылғының өзінде жүзеге асырылады.

Топтар мен арналар

Telegram-да қарапайым және құпия чаттардан басқа топтар мен арналар бар.с

* топтар [⇨]

* арналар [⇨]

Топ[өңдеу | өңдеу коды]

Көптеген қатысушылар бір уақытта сөйлесе алатын чаттардың жеке түрі топтар деп аталады. Бастапқыда топтарға тек 200-ге дейін қатысушы кіре алды, 2015 жылдың қараша айынан бастап 1000-ға дейін супер топтар, 2016 жылдың 14 наурызынан бастап-5000-ға дейін қатысушы. 2017 жылдың 30 маусымынан бастап супер топ мөлшері 10000 қатысушыға дейін ұлғайды, 2018 жылдың 30 қаңтарынан бастап супер топ мөлшері 100 000 қатысушыға дейін, 2019 жылдың 21 қаңтарынан бастап 200 000 қатысушыға дейін ұлғайды.

Барлық пайдаланушылар топтар құра алады. Топты жақсы басқару үшін жасаушы әкімшілерді тағайындай алады және олардың функционалдығын анықтай алады.

Telegram-арна-ақпаратты жазылушыларға жеткізуге мүмкіндік беретін Telegram messengerінің құралы. Telegram-каналдар 2015 жылдың қыркүйегінде пайда болды.

Алгоритмдік жаңалықтар таспасының болмауы

Қазіргі таңда, қолданушы мүдделеріне сүйене отырып, көптеген әлеуметтік желілерде жаңалықтар арнасы пайдаланушыны қызықтыратын мәліметтерді көрсетеді. Яғни, алгоритмдер автоматты түрде пайдаланушы үшін ең қызық жарияланымдарды көрсетеді. Оны шексіз айналдыруға болады.

Telegram арнасы чат түрінде жасалады. Егер онда жарияланым пайда болса, абонентке хабарлама келеді. Екі жағдайды қоспағанда:

1. Пайдаланушы хабарламаларды осы арнадан өшірген немесе хабарламаларды өшірген жағдайда.

2. Жарияланымның авторы "үнсіз режимді" қолданған жағдайда.

Бұл мүмкіндіктің бірқатар артықшылықтары мен кемшіліктері бар. Мысалы, мұндай жүйеде ақпараттың мәні артады, өйткені пайдаланушылар сапасыз мазмұны бар арнаға жазылу ықтималдығы аз.

Кері байланыс

2019 жылдың 31 мамырында жарияланған посттарды талқылау үшін топты арнаға қосу мүмкіндігі пайда болды. Топты байланыстырғаннан кейін жазылушылар арнаның төменгі жағында "талқылау" (ағылш. ‘Discuss’). Ал бұған дейін, 2018 жылдың 22 желтоқсанында топтар мен арналарда анонимді сауалнамалар пайда болды.

2021 жылдың 30 желтоқсанынан бастап, хабарламалар мен жеделхат арналарында реакция жасауға ресми мүмкіндік пайда болды. Барлығы 11 дана. Арна авторы хабарламаларға реакция жіберу мүмкіндігін қосуына немес өшіруіне болады. Сондай-ақ, автор оған жіберілетін эмодзилерге де шектеу қоя алады.

Жасырындылық

Telegram арна әкімдігінен бөлек, оқырмандарға арнаны кім басқаратынын, кім қол қойғаны жайлы ешқандай ақпарат бермейді.