4.7. Изоляторларды таңдау
Қатты шиналар изоляторларда бекітіледі. Оларды таңдау шарттары:
а) номиналды кернеу бойынша: U
ном
≥ U
орн
;
б) рұқсат етілген жүктемесі бойынша: F
доп
≥ F
есеп
;
мұнда F
есеп
– изоляторға түсіретін күш;
F
доп
– изолятордың бас жағына рұқсат етілген жүктеме.
F
доп
=0,6· F
разруш
(4.33)
кгс
a
L
уд
i
есеп
F
,
2
1
10
3
(4.34)
кгс
есеп
F
28
,
146
10
100
2
19
,
9
1
10
3
С6-80 I УХЛ типті изоляторды таңдаймыз F
разруш
=600 кгс;
F
доп
=0,6·600=360 кгс
U
ном
= 10 кВ ≥ U
орн
= 10 кВ
F
доп
=360 кгс ≥ F
есеп
=146,28 кгс,
Изолятор барлық шарттары бойынша орындалады.
(4.31)
56
4.8. Өндірістің жүктеме картограммасын есептеу
Зауыттың БТҚС және цех ТҚС орналасу орынын анықтау мақсатымен
жобалау кезінде электр жүктемелер картограммасын құрады.
Картограмма – зауыттың жалпы планында орналасқан шеңберлер.
Шеңберлердің аймағы таңдалған масштабта цехтардың есептелген
жүктемелеріне сәйкес келеді.
Төменгі вольтті жүктеме үшін картограмма цехтің жарықтандыру үлесін
көрсету керек. Оны цехтің сәйкес келетін шеңбердің секторы түрінде
көрсетуге болады.
m
P
R
p
, мм
(4.35)
0
360
p
po
P
P
(4.36)
мұнда R – шеңбер радиусы;
α – сектордың бұрышы;
m – шеңбер ауданын анықтауға арналған масштаб (1:2).
4.8 кесте – Жүктеме картограммасын тұрғызуға есептеулер
№
Цехтардың атауы
Р
ро
, кВт
Р
р
, кВт
R, мм
α, °
1
2
4
5
6
7
1
Термиялық цех
38,91
1142,91
27
12
2
Дәнекерлеу цехі
25,54
625,54
20
15
3
Дайындау цехі
15,23
285,23
13
19
4
Конус құйрықты бәрбілер цехі
34,04
622,04
20
20
5
Бәрбілерді прокаттау цехі
35,14
485,14
17
26
6
Дәнекерлеу цехі
45,38
525,38
18
31
7
Таңбалау цехі
31,57
336,14
15
34
8
Бұранда цехі
37,02
239,52
12
56
9
Фрезерлеу цехі
45,86
102,86
8
160
10
Жинақтау бөлімшесі
10,92
36,57
6
107
11
Термиялық бөлімше
65,69
1697,69
33
14
12
Компрессорлар орны: СҚ 10 кВ
8,19
8,19
3
360
13
Темір соғу цехі
17,41
287,41
14
22
13а
Темір соғу цехінің бөлімшесі
19,46
282,66
13
25
14
Зауыт әкімшілігі (3 қабат)
38,39
74,39
7
186
15
Метал қоймасы
5,22
29,2
5
64
16
Механикалық жөндеу цехі
13,35
98,85
8
50
17
Көмекші қызметтер корпусы
22,69
202,69
11
40
18
Құрылыс цехі
26,08
111,58
9
84
19
Асхана
20,47
139,47
10
53
20
Қазандықтар бөлмесі
7,93
241,68
12
12
21
Сорғы станциясы
4,37
436,37
17
4
57
5 Механикалық-жөндеу цехін электрмен жабдықтау
Цехті электрмен жабдықтау жобасы – өндірістің қауіпсіз, дұрыс жұмыс
істеуіне және шығарылатын өнім сапасының негізгі құраушыларының бірі
болып саналады. Сапалы жоба – монтажды жұмыстарды және әрі қарай
өндірістің электр жабдықтарын экплуатациялау жұмыстарын жеңілдетеді.
Жоба электр жабдықтау нормалары мен ережелері негізінде және зауыттың
техникалық шарттарына сәйкес орындалады. Жобада ең бірінші цех ішіндегі
күштік және жарықтық жүктемелерін есептеу алу қажет. Цех желілерінің
қорек және тарату сұлбасын; цех трансформаторының санын және қуатын,
орналасу орнын; электр қабылдағыштарға қорғаныс аппараттарын (балқыма
сақтандырғыштар, автоматты сөндіргіштер); сымдардың, кабельдердің және
шиналардың маркасын және қимасын таңдау қажет. Цехтың жоспарында
күштік электр желілерін салу керек. К1, К2 және К3 нүктелеріндегі бір, екі
және үш фазалы ҚТ токтарын анықтап, таңдалған автомат сөндіргіштерді
сөндіру қабілеттілігіне тексеру керек.
Кесте 5.1 – Цехтың электрлік жүктемелері
5.1 Цехтың электрлік жүктемелерін есептеу
Цехтың электрлік жүктемелері 5.1 – кестеде көрсетілген.
Цехта ҚУ – 40 % екі көпірлі кранның қарастырамыз. Кранның
орнатылған қуатын келесі ҚУ – 100% -ке келтіруіміз керек. Келесі формула
арқылы есептейміз:
ПВ
Р
Р
УСТ
Н
ҚУ – 40 % кран үшін:
кВт
Р
Н
92
,
56
4
,
0
90
№
Атауы
Орнатылған қуаты
кВт
Коэффициент
И
К
cos
1
2
3
4
5
1,11
Кран ҚҰ – 40%
90
0,2
0,5
25
Кран ҚҰ – 25%
14,6
0,2
0,5
2-5
Сынау стенды
45
0,3
0,8
6,7
Гильотинды қайшы
4,0
0,15
0,6
8,9,23
Қайрау-тегістеу білдегі
3,0
0,12
0,4
10,22
Пышқылы ара
3,28
0,3
0,65
12,13
Калорифер желдеткіші
30
0,65
0,8
14,15
Жоңғу-сүргілеу білдегі
75,5
0,17
0,6
16,17
Жоңғыш-револьверлі білдек
35,75
0,14
0,5
18-20
Бұрғылайтын білдек
5,75
0,17
0,6
21,24
Тісті тегістеу білдегі
12,25
0,16
0,6
26-28
Баспақ
7,5
0,15
0,65
29
Жоғары жиілікті қондырғы
100
0,7
0,8
30
Көшіргіш-тіккіш білдек
5,75
0,15
0,5
(5.1)
58
ҚУ – 25 % кран үшін:
кВт
Р
Н
3
,
7
25
,
0
6
,
14
Белгілі бір түйінге қосылған барлық электрқабылдағыштар бірдей
жұмыс режімдеріне байланысты (К
и
және соsφ бірдей ЭҚ) топтарға бөлінеді.
Әр топта сол топтарға кіретін электрқабылдағыштардың саны және қуаты, ал
көпқозғалтқышты агрегаттар үшін оған кіретін суммарды саны және қуаттары
көрсетіледі.
8 бағанда әр электрқабылдағыштардың ең жүктелген ауысым кезіндегі
орта активті жүктемелері көрсетілген және де келесі формула арқылы
анықтаймыз:
и
н
см
к
Р
Р
(5.2)
Мысалы, ҚҰ – 40 % кран үшін:
кВт
Р
см
77
,
22
2
,
0
84
,
113
9 бағанда әр электрқабылдағыштардың ең жүктелген ауысым кезіндегі
орта реактивті жүктемелері көрсетілген және де келесі формула арқылы
анықтаймыз:
tg
P
Q
cм
см
(5.3)
кВар
Q
см
39
,
39
73
,
1
77
,
22
п
Р
пр
2
2
(5.4)
78
,
6479
92
,
56
2
2
2
пр
cos
3
HOM
НОМ
дл
U
Р
I
(5.5)
A
I
дл
17
,
173
5
,
0
38
,
0
3
92
,
56
ШРА-1 үшін қорытынды жүктемесін анықтаймыз.
Қолдану коэффициентінің орташа есептелген мәні:
н
см
взв
ср
и
Р
Р
К
.
.
(5.6)
193
,
0
7
,
112
75
,
21
.
.
взв
ср
и
К
Электрқабылдағыштардың эффективті саны:
2
2
пр
Р
п
э
(5.7)
59
9
37
,
8
54
,
16440
12
,
371
2
э
п
Есептік
коэффициентінің
мәні
кестеде
көрсетілген
электрқабылдағыштардың эффективті саны мен орташа есептелген
коэффициенттің мәндерінің тәуелділігі арқылы анықтаймыз К
р
=0,9.
Күштік электрқабылдағыштардың есептік активті жүктемесі
р
см
р
к
Р
Р
(5.8)
кВт
Р
р
8
,
106
672
,
118
9
,
0
Күштік электрқабылдағыштардың есептік реактивті жүктемесі:
егер n
э
≤10,
кВар
Q
Q
см
р
,
1
,
1
(5.9)
егер n
э
>10,
кВар
Q
Q
см
р
,
(5.10)
Біздің жағдайымызда n
э
=9 ≤ 10
кВар
Q
р
9
,
124
54
,
113
1
,
1
Толық есептік қуаты:
2
2
р
р
р
Q
P
S
(5.11)
кВА
S
р
34
,
164
9
,
124
8
,
106
2
2
Үшфазалы кернеу үшін есептік тогы: U
н
=0,38кВ
н
р
p
U
S
I
3
(5.12)
А
I
p
69
,
249
38
,
0
3
34
,
164
5.2 Жарықтану жүктемесін есептеу
Цех бойынша жарықтану жүктемесін сұрау коэффициенті, цехтың
ауданы және жарықтану жүктемесінің меншікті тығыздығы бойынша
есептейміз. Есептік жарықтану жүктемесі
кВт
Р
К
Р
УО
СО
РО
,
(5.13)
кВap
Р
tg
Q
PО
РО
,
0
(5.14)
мұнда, К
со
– жарықтану жүктемесінің сұраныс коэффициенті;
60
tgφ – реактивті қуаттың коэф-ті, cosφ арқылы анықтаймыз;
P
у
– цех бойынша қабылдағыштардың орнатылған қуаты,
меншікті жарықтану жүктемесі арқылы анықталады.
кВт
F
Р
УО
,
0
(5.15)
мұнда, F – цехтың ауданы;
0
- меншікті есептік қуаты, кВт/м
2
.
2
, м
b
a
F
(5.16)
2
1440
30
48
м
F
кВт
Р
УО
96
,
12
1440
009
,
0
мұнда, механикалық-жөндеу цехі үшін ρ
0
= 0,009.
кВт
Р
К
Р
УО
СО
РО
368
,
10
96
,
12
8
,
0
)
9
,
0
(
976
,
4
368
,
10
48
,
0
0
0
сos
кВap
Р
tg
Q
PО
РО
Цех бойынша электрлік жүктемелер 5.3 кестеге енгізіледі.
5.3. Цехтағы жүктемелердің қосындысын анықтаймыз
кВт
Р
Р
Р
М
РО
Р
,
(5.17)
кВт
Р
Р
6
,
258
232
,
248
368
,
10
кВap
Q
Q
Q
М
РО
Р
,
(5.18)
кВap
Q
Р
92
,
254
944
,
259
976
,
4
кВА
Q
Р
S
Р
Р
Р
,
2
2
(5.19)
кВА
S
Р
21
,
370
92
,
254
6
,
258
2
2
ТМ-400/10/0,4 типті трансформатор тандаймыз.
Трансформатордың жүктелу коэффициентін анықтаймыз:
ТР
НОМ
P
З
S
S
k
(5.20)
93
,
0
400
21
,
370
З
k
5.2 кесте – ТМ-400/10/0,4 трансформаторының паспорттық берілгендері
Түрі
Номиналды
қуаты ,кВ
А
Орамдарының
номиналды кернеуі, кВ
Шығындар,
кВт
ҚТ
кернеуі,%
БЖ
тогы,%
ВН
НН
ХХ
КЗ
ТМ-400/10
400
10
0,4
950
550
4,5
2,1
61
5.3 кесте – Цех бойынша электрлік жүктемелерін есептеу
№
Қорек көздерінің және ЭҚ
тобы атаулары
n
Орнатылған қуат,
кВт
К
и
cosφ / tgφ
Орташа қуаттар
n
э
К
р
np
2
I
дл
, A
Максималды есептік қуаттар
Ip, A
Бір
ЭҚ
Суммарды
Р
см
, кВт
Q
см
,
кВар
Р
р
, кВт
Q
р
,
кВар
S
р
, кВA
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
ШРА – 1
1,11
Кран ҚҰ – 40%
2
56,92
113,84
0,2
0,5/1,73
22,768
39,39
-
-
6479,78
173,17
-
-
-
-
2-5
Сынау стенды
4
45
180
0,3
0,8/0,75
54
40,5
-
-
8100
85,56
-
-
-
-
6, 7
Гильотинды қайшы
2
4
8
0,15
0,6/1,33
1,2
1,596
-
-
32
10,14
-
-
-
-
8, 9
Қайрау-тегістеу білдегі
2
3
6
0,12
0,4/2,29
0,72
1,649
-
-
18
11,4
-
-
-
-
10
Пышқылы ара
1
3,28
3,28
0,3
0,65/1,17
0,948
1,151
-
-
10,758
7,676
-
-
-
-
12, 13
Калорифер желдеткіші
2
30
60
0,65
0,8/0,75
39
29,25
-
-
1800
57,04
-
-
-
-
ШРА – 1 бойынша қорытынды
13
-
371,12
0,32
-
118,67
113,54
9
0,9
16440,54
106,8
124,9
164,34
249,69
ШРА – 2
16,17
Жоңғыш-револьверлі білдек
2
35,75
70,5
0,14
0,5/1,73
9,87
17,075
-
-
2556,13
107,24
-
-
-
-
18-20
Бұрғылайтын білдек
3
5,75
17,25
0,17
0,6/1,33
2,93
3,897
-
-
99,19
14,58
-
-
-
-
21, 24
Тісті тегістеу білдегі
2
12,25
24,5
0,16
0,6/1,33
3,92
5,214
-
-
300,125
31,055
-
-
-
-
22
Пышқылы ара
1
3,28
3,28
0,3
0,65/1,17
0,948
1,151
-
-
10,758
7,676
-
-
-
-
23
Қайрау-тегістеу білдегі
1
3
3
0,12
0,4/2,29
0,36
0,824
-
-
9
11,41
-
-
-
-
25
Кран ҚҰ – 25%
1
7,3
7,3
0,2
0,5/1,73
1,46
2,53
-
-
53,29
22,21
-
-
-
-
26-28
Баспақ
3
7,5
22,5
0,15
0,65/1,17
3,375
3,949
-
-
168,75
17,55
-
-
-
-
30
Көшіргіш-тіккіш білдек
1
5,75
5,75
0,15
0,5/1,73
0,863
1,493
-
-
33,06
17,49
-
-
-
-
ШРА – 2 бойынша қорытынды
14
-
154,08
0,15
-
23,76
36,13
8
1
3230,31
23,76
39,74
46,3
70,35
кТП
14, 15
Жоңғу-сүргілеу білдегі
2
75,5
151
0,17
0,6/1,33
25,67
34,14
-
-
11400,5
191,41
-
-
-
-
29
Жоғары жиілікті қондырғы
1
100
100
0,7
0,8/0,75
70
52,5
-
-
10000
190,14
-
-
-
-
ТП бойынша қорытынды
3
-
251
0,38
-
95,67
86,64
3
1,23
21400,5
-
117,67
95,3
151,42
230,06
Жарықтық жүктеме
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
10,368
4,976
11,498
17,49
Қорытынды
258,6
264,92
370,21
562,47
6
4
|