Дженнифер рис
жүктеу/скачать 0,62 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Соңғы мүмкіндік
| 1
Дженнифер РИС ЛОНГФИЛД ДАУЫЛЫ 2
ББК 86
Д 37 Дженнифер Рис
Лонгфилд дауылы . –
Алматы: ШЫҒЫС СӘУЛЕСІ, 2011 -
90 бет.
ISBN 9965-9811-4-0
Бұл оқиға Джек есімді баланың тағдыры жайында тартымды әрі кӛркем түрде жазылған. Оның жастық шағы ӛмір бойы естен кетпейтіндей немесе мүлдем есінен сызып тасталғаны жақсы болатындай әр түрлі қайғылы әрі қуанышты жайттарға толы.
Ӛзін қамқорлап, асырап алғысы келетін адамдардың арасынан кішкене тастанды Джек ӛзіне шын жүректен
сүйіспеншілік кӛрсететін жандарды кездестіре бермейтін. Баланың кекті жүрегі ӛзін сүйетін, қамқор болатын, оған сүйіспеншілігі мол Құдайға жол сілтейтін нағыз отбасын тапқаннан кейін жұмсарып, мейірімге толды.
ББК 86
ISBN 9965-9811-4-0 © ШЫҒЫС СӘУЛЕСІ, 201 1
3
Соңғы мүмкіндік ................................
Қатты жеккӛрініш ........................ Лонгфилд үшін апат ...........................
Қатерлі лашық .......................... Жеті қара мысық . .............................. Сиыну үйіндегі жарылыс ..................
Жартастың баурайында ................. Қайғылы оқиға ..............................
Паркермен шайқас ....................... Футбол ойыны ............................
Ӛрт ...... .......................................... Қашу ............................................
Джек Джонсонның ақыры ..............
4
– Бұл сенің соңғы мүмкіндігің, Джек. Егер сен
осыдан
ұтылсаң , онда сені түзету колониясына жібереді. Артқы орындықта жалғыз отырған Джек әлеуметтік қамсыздандыру қызметшісінің рульдегі ақ - сұр қолдарына қасарыса қарады. Ол бұл адамды
қатты
жек
кӛретін!
–Бұл біздің бӛлімшенің басшысы етіп жаңадан сайланған жас жігіттің арқасы, –
деп жалғастырды мырза Левис. –
Ол менің кеңесіме қарамастан, саған басқа отбасында
тағы бір мүмкіншілік бергісі келеді. «Бір күні мен сені ӛлтіремін! –
деп
ойлады Джек. –
Бірақ сені қинап ӛлтіремін. Кейбір әлеуметтік қамсыздандыру бӛлімінің қызметкерлері ӛте сыпайы келеді. Менің жолым болмады: дәл сені менің мойныма артып қойды. Кішкентай кезімде саусағыңды тістеп алғанымнан бері мені жек кӛретінсің. Егер мүмкіндік болса, бүгін де тістеп алар едім».
– Сен ӛзіңді оңбаған, алаяқ ретінде кӛрсеттің, –деді ӛзіне
қарауға ерекше тапсырма берілген қызметкер. –
Сен үнемі бір нәрсені сындырып , бір затты ұрлауыңды қоймасаң
да, саған тағы да мүмкіншілік беріліп тұр: ӛзіңді ешкім танымайтын ауылда
қайтадан жаңа ӛмір бастайсың. Бала, сенің шын мәнінде жолың болды.
«Ғажайып! –
деп ойлады Джек. – Барлығы да мені жек кӛріп, менен қалайда құтылғысы келеді, ал ол болса, маған жолың болды дейді!»
–
Сені қабылдайтын адамдардың , – деп сӛзін жалғастырды Левис, –
қиын балалармен жұмыс жасау тәжірибесі мол,
оның үстіне олар ӛз меншіктері болып саналатын бӛлек
ауылда тұрады. Джектің кӛзінде зұлымдық ұшқыны жылт ете қалып: «Жақында олар ешқандай
жерде ӛмір сүргілері келмейді. Ӛздеріне қазір кетіп бара жатқан қиын бала жақында олардың қателескендеріне
кӛз жеткізеді», – деп ойлады.
5 Ол Левис мырзаның ең алғаш рет ӛзін бір отбасына алып келгенін есіне түсірді. Одан бері жеті жыл уақыт ӛтті, ол кезде Джектің жасы бесте еді. Осы кезге дейін ӛзі тұрған балалар үйінен кеткісі келмей, ол жол бойы жылап келген. Бірақ кейіннен осы жанұяны ұнатып,екі жыл бойы ол ӛз - ӛзін аса жақсы жағынан кӛрсеткен. Алайда бір күні отағасы
мұны шешесімен жалғыз қалдырып, кенет жоғалып кетті. Оның айтуынша, бұл ажырасудың себебі бӛтен баланы асырап алу болған, кейін
жіберген.
Осыдан бастап ол ӛз - ӛзін тәртіпке салудың
еш
қажеті жоқ деп санаған.
Тәрбиешілер бұл үшін жүйкелері жұқарып, жұмыс орындарын ауыстырып, немесе кетіп қалатын болған. Басқа балаларды үнемі басқа жетімханаларға немесе жанұяларға беріп отырған.
Сондықтан олармен достасудың да мәні болмайтын. Левис мырза бірнеше жанұялармен келісіп кӛрген еді, бірақ Джек ӛзін қайта қайтарып жіберетінін алдын ала сезетін. Олардың шыдамы
қанша уақытқа жететінін байқау
үшін, ол біле тұра жаман істер жасайтын.
Осы кезде ол ӛртеу арқылы ӛзіне назар аудартуды бастаған. Осылайша ол айналасындағылардан
кек алуды кӛздеген.
Қызықтың кӛкесі сыныпты ӛртеген кезде
ӛртенген! Осыдан кейін оған «Ӛртегіш» деген жанама ат қойып қойған. Джекті кеудесінен жиі итеруші
еді,
сондықтан оған
қарағанда
түзету колониясы соншалықты жаман
жер болып кӛрінбеді. Олар тегіс жолдан
шығып, ауылдық кедір - бұдыр
жолдарға түсті. Артқы орындықта отырған Джек айналаға жиіркенішпен кӛз тастайды. Ұшы - қиыры жоқ кең дала, тау сілемдері және
қаптаған қалың орман орман! Бұл меңіреу далада адамдар немен айналысады
екен?
–
Ӛз - ӛзіңді жӛнге келтір! – деп, Левис мырза жоқ жерден шу шығарды. –
Жетуге аз қалдық. Джек
айнадан
ӛзінің
түріне
қарап қойды. Ол ӛзінің қара
- әкесінен,
ал ақ түсті теріні 6 ирланд - анасынан еншілеген. Оның бетінің жартысын ақшыл -
тұрады.
Ес білгеннен бері оны мынадай жұмбақпен мазақтайтын: «Қара - ақ - қызыл –
қандай қоспа?» Жауап : «Бұл –
Джек!» Кімнің басына осы мазақ ой келсе,
сол
бұл
әзілді бірінші ойлап тапқандай
болатын. Осындай қалжыңмен ауыз жаппай қойған бір баланың Джек қолын да сындырған.
–
Біз Лонгфилдке келдік, –
деп хабарлады Левис мырза. Джек ауыл алаңынан әдемі үйлерді де, ескі ғибадатханаларды да,
кішірек
әсем
дүкендерді де кӛргісі келген жоқ. Ол кӛзін жұмып, ӛзінің жеке жоспарын құра бастады.
«Бұл адамдарға бірден қорқыныш туғызу үшін кереметтей үлкен бір нәрсені бүлдіруім керек
шығар ? –
деп ойлады ол. –
Немесе кішірегінен бастап, ақырындап үлкейтсем бе екен?» Олар әдемі
тегіс жолға түсіп, жан - жағы ағаш бұталарымен кӛмкерілген жыңғылға кірген кезде, ол аузын ашпауға бел буды. «Алдымен, әрине, олар ізеттілік кӛрсетеді. Егер мен үндемей қойсам , оларды ашу кернейді» , –
деп ызалана ойлады ол .
Ақырында олар үйдің алдына
келіп тоқтады. Бұл үй бейне бір қатты қағаздан жасалғандай болып кӛрінді. Үй қорда
тӛмпешігін еске түсіретін бақтың ортасында тұр
еді.
«Мына күрке лапылдап жанады, –
деп
қанағаттана ойлады Джек. –
Бұл менің қоштасу сәлемім болады». Кіре берісте олардың алдынан
тісі ақсиған аңшы ит
атып
шықты. Үйдің іші ақжарқын болып кӛрінгісі келетін адамдарға толы сияқты. Барлық жерден қуырылған пияздың иісі шығады. Үй иесінің әйелі дӛп - дӛңгелек шар сияқты екен, ол шәй қойып,дастархан жайып жүріп , Джектің үнсіз мелшиген кӛзқарасына
мүлдем
мән
берген
жоқ. Оның күйеуі де кӛзге түсерлік жан емес екен. Бұнымен кӛп кикілжің бола қоймас, –
деп топшылады Джек. Бірақ олардың ұлы Петя оған әсер қалдырды.
7 «Ол менен үлкен, – деп ойлады Джек. –
Одан сақ болу керек».
Мұнда таяқтап алуға әбден
болатын кішкене қыз да бар екен. Олар дастархан басында отырған кезде сәби оның бетіндегі қалына тесіле қарады. Шіркін,оны рахаттана қылқындырар
ма еді? Джек нәр татпауға
бел буғандай еді, бірақ алдында тұрған ас ӛте дәмді болғандықтан, ол үсті - үстіне үш қайтара қосымша салдырып жеді .
–
Келесі кездескенше ! –
Левис мырза қоштаса қол бұлғады.
«Ә, міндетті түрде кездесеміз , –
деп ойша жауап қатты
Джек шәйнаңдап тұрып. –
Бірақ келесі жолы мені бұл жерден сенің ескі «сандығыңмен»
емес, әдемі полиция машинасымен алып кетеді».
– Менің ойымша, сен
бӛлмеңді кӛргің келіп тұрған боларсың , – деді семіз
әйел. –
Біз саған шатырдан орын дайындап қойдық.
«Ӛте жақсы, мені тышқандар мен ӛрмекшілердің ішіне орналастырыңдар», –
деп ойлады Джек жоғары қарай сәнді
баспалдақпен кӛтеріліп бара жатып. Шатырдағы бӛлмесіне кіріп, ол ӛзі күтпеген жағдайға
таң қалды. –
Ӛзіңе ұнаған затыңды ілу үшін, біз қабырғаларды , бос қалдырдық. Бұл жерде ӛзіңе не ұнаса, соны істеуіңе болады. Сенің шақыруыңсыз мұнда ешкім де кірмейді.
Он екі жыл бойғы ӛмірінде Джектің ӛз бӛлмесі болып кӛрген емес. Ӛзінің кішкене әлемі!
«Бірнеше апта бойы осы ӛмірдің рахатын татайын, – деп ойлады ол жайлы тӛсекке құлай кетіп. –
Бұл жердің рахатын әбден кӛрмей тұрып, мына кісілер мені қайтадан келген жеріме аттандырмас үшін, ешқандай үлкен бұзықтық жасамай тұра тұрайын». Нан мен ірімшік және ыстық кофе дайын болғанша, ол ӛз тӛсегінде
рахаттана демалып жатты. Балалар үйінде ол ешқашан да мұндай сый - сияпатты кӛрген емес. –
Ертең сен менімен
бірге мектепке барасың, – деп
бӛлді оның қуанышты ойын Петя. –
Автобуспен жеті шақырым жер жүруіміз керек, бұл ғажап емес пе? 8 Мектеп кішірек, бар - жоғы алты жүз оқушы. Мұғалімдер де жаман емес. Джек ешқашан да «жаман емес» мұғалімді кездестірген емес. Бұл «үлгілі атқа» бір де бір мұғалім тіпті жақындап та кӛрген жоқ. Ӛзі қалай жек кӛрсе, мұғалімдер де оны солай жек кӛретіндей сезінетін. Бірақ ол қолынан келгенше мұғалімдердің қытығына әбден тиген. Үш рет жүйке жұқару ауруының себепкері болғанын ол ӛзі анық білетін. Басқа бес мұғалім бұдан жеңіліп, басқа жұмысқа ауысқан. Ол әр түрлі мектепте оқып кӛрді, бірақ ешқайсысынан да еш нәрсе үйрене алмады.
–
Біз мектеп формасын киеміз. Киім алғанша, менің ескірек жемпірім саған тура болар , артық галстугімді де ала тұр.
«Ӛзіңе - ақ қалдыр!» –
деп ойлаған Джек тӛсегіне жату үшін,
жоғары қарай кӛтерілді. Джек ешқашан да жақсы ұйықтай алмаушы еді . Қандай жақсы: түнде ұйықтағанда жан - жағыңнан ешкім қорылдамайды, ешкім де тӛсегін шықырлатып, ары - бері аунап мазаңды алмайды .
Ұйқыдан оянған кезде ол үстіне ӛзінің ең ескі, жыртығы кӛп жемпірі мен шалбарын әдейі киді.
«Маған осыдан мектеп формасын кигізіп кӛрсін», – деп ойлады ол ұрысқа дайындалып. Бірақ бәрі де таңғы аста дәмді салаттар мен
тәтті тағамдарды тамсана жеп,
оның үстіндегі жыртық киімге назар аудара қойған жоқ.
– Әкем –
хат тасушы, сондықтан ол бұл жерде жоқ, –
деп түсіндірді кішкентай бала. Джек нанға қалыңырақ етіп мандарин тосабын жағып жеді. Күлкілі
болып кӛрінетін кішкентай адамның
қай
жерде жүргені оны мүлде қызықтырған жоқ .
–
Ұлдар, міне сендердің бутербродтарың, – деді
«Домалақ», Джек асырап алған анасына іштей осылай ат қойды . –
Кешке таман мен сендерге нағыз тағам дайындап беремін, –
деп түсіндірді ол Джекке. –
Егер сен басқа балалар сияқты киініп, галстук тағатын болсаң, мектепте сені кӛп мазақтай
бермейді, – деп түсіндірді де, Петя дәптерімен қоса бутербродын сӛмкесіне салып жіберді. Бірақ Джек сұрағына жауап
9 бермеген соң, үндемей қалды. Екеуі үнсіз
жолға шығып, жоғары қарай жүре берді.
«Мен оны жек кӛремін! – деп ойлады Джек автобусқа асығып бара жатып. –
Осы жерден кетпес бұрын мен оған күлуді ұмыттыратын боламын».
*** Барлығы да әдеттегі басқа мектептердегідей
болды.
Джектің соңынан есік жабылған кезде, ол ӛз - ӛзін тұтқын секілді сезінді. Дәл сондай таныс иіс: жұқпалы ауруларды кетіру үшін себілген дәрінің , шуаштың иісі мен асханадан кӛтерілген
бу (Англияда оқушылар кӛбінесе мектепте кешке дейін қалып
оқитындықтан түсте
ыстық тамақ ішеді). Әдеттегіндей, оның бетіндегі қалға таңдана қараған кӛздер. Содан кейін баяғы сыбыр
- күбір мен шиқылдаған күлкі.
–
Мынау –
Пэрси мырза, –
деді ректор. – Ол сен
алдымен оқитын үлгерімі тӛмен оқушылардың бӛлімін басқарады.
«Топастардың қатарына қосыпты», – деп ойлаған Джек келесі сұрақты күтті. Ректор бӛлмеден шығып кетісімен,
күткен сұрақ қойылды.
–
Сен оқи аласың ба? –
деп сұрады мұғалім. Барлық кӛздер ӛзіне қадалғанын
Джек сезіп тұр. Ол кӛзін бақырайтып, жағы салбырап, міңгірлеген
бір дауыс шығарды.
– Жарайды
–
деп мұғалім сӛзін жылдам жалғастырды: –
Уайымдама. Бері келіп, маған әдемі сурет салып бер .
«Бәрі де ойдағыдай жүріп жатыр, –
деп пайымдады Джек. –
Ол мені жұмыс жасауға күштей алмайды». Бірақ ол ары қарай ақымақтың кебін кие алмады. Үлкен үзіліске қоңырау соғылған кезде, ол топ балалармен бірге таза ауаға шықты.
Қазір не болатынын ол білетін. Сондықтан шайқасқа
дайындалып, бұлшық еттерін қатайтты. Ӛзі күткендей, оны
келемеж еткен бір топ бала дем арада қоршап
алды.
10
–
Сенің мамаң немене, бетіңе қызыл бояу құйып жіберген ба? –
деп мазақтады кӛзәйнек киген семіз
бала.
–
Саған қай жерде химия жасап еді? –
деп басқа бірі сӛзін жалғастырды, осы кезде жаңалау жемпір киген ақ шашты бала Джектің жейдесін күлкі
етті:
–
Не, жейдеңді
күйе жеп қойған ба? Әлдекімнің басына «қара
- ақ - қызыл» қалжыңы
келмейінше, мұның бәріне Джек шыдамдылық кӛрсетіп тұрғандай еді. Осы кезде оның шыдамы таусылды. Кӛзді ашып - жұмғанша, үш мұрын қанап, бір кӛз кӛгеріп шыға келді.
– Жауынқұрт ирелеңдеп жүр! –
деп кӛңілді айқайлады семіз бала. Бірақ ешқайсысы да Джекке қарсы тұра алмады. Қоңырау соққан кезде, барлығы арқаларынан ауыр жүк түскендей жеңілденіп, тарап кетті. Семіз
бала жоғалып қалған кӛзәйнегін іздеп, сасқалақтап жүр. Ақ шашты солқылдап жылаумен болды
. Осыдан соң оқушылар да, мұғалімдер де Джекті жайына қалдырды. Мұндай жайт
әр кезде
қайталанатын.
Джек пен Петя кешкісін үйлеріне оралған кезде, ата - анасы кішкене қыздарымен бірге дастархан басында отыр екен. Оларға "Домалақ " салып берген тағамның тәтті иісі мұрынды жарып барады . Кӛгерген кӛз бен жырылған бет туралы сұрақтарға Джек дайындалып отырған, бірақ Ярвис ханым жарқын жүзбен:
– Қалай болды? –
деп сұрады. Джек тек бетін тыжырайтып, иығын қусырды, үстелдің арғы бетінде отырған Петя оған қарап күлді.
– Мен сені екінші сыныптың ұлдарының қасынан көрдім, – деді ол. – Сен тамаша әрекет еттің, жігітім! Ондай оңбағандармен тек солайша сөйлесуге болар еді. Мен саған көмекке келер едім, бірақ бізде сол кезде француз тілі болып жатқан.
Джек пошташыға ұрлана қарады. Оның тӛбелескенін естіген асырап алған әкелерінің бірі мұны былғары
11
белбеумен сабаған. Бірақ кішкене адам әңгімені
тыңдамағандай кӛрінді. Джек қолына алма бәлішінің бір
тілімін алды да, бұл күні ӛз - ӛзін бірінші рет жақсы сезінді.
жүктеу/скачать 0,62 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|